Kurumlar Vergisinin Beyanı, Tarhı ve Ödenmesi

Kurumlar vergisinde mükelleflerin durumlarına göre “kurumlar vergisi beyannamesi (yıllık beyanname)”, “özel beyanname”, ve “muhtasar beyanname” olmak üzere üç türlü beyanname bulunmaktadır.

Kurumlar vergisi, kurumlar vergisi beyannamesi ( yıllık beyanname) ile mükellefin veya sorumlunun beyanı üzerine tarh olunur ve beyanname ilgili hesap döneminin sonuçlarını içerir (KVK. md. 14/1). Kurumlar vergisi beyannamesi kurumların bir hesap dönemine ait safi kurum kazançlarını ilgili vergi dairesine bildirmeye yarayan bir beyanname türüdür. Bir hesap dönemine ait kurum kazançlarının
yıllık olması nedeniyle yıllık olarak verilir ve bu nedenden dolayı da yıllık kurumlar vergisi beyannamesi adını alır. Kurumların elde ettiği kazancın, hesap döneminin belli bir süresinde elde edilmesi örneğin; Haziran, Temmuz ve Ağustos olmak üzere üç aylık olması beyannamenin yıllık olma özelliğini ortadan kaldırmaz.

Yıllık kurumlar vergisi beyannamesi, hesap döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın 1. gününden 25. günü akşamına kadar mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilir (KVK. md. 14/3).

Normal hesap dönemi; başlangıcı 1 Ocak, bitişi ise 31 Aralık olan takvim yılını ifade etmektedir.

Kıst hesap dönemi, faaliyete hesap dönemi içinde başlanması ya da son verilmesi halinde ortaya çıkan ve 12 aydan daha kısa olan bir dönemi ifade eder. Kıst hesap dönemi, hesap dönemi normal takvim yılı ya da özel hesap dönemi olarak belirlemiş mükelleflerin işe başlama ve işi terk etme nedeniyle tüm hesap dönemini kapsayan hesap dönemini ifade etmektedir.

Özel hesap dönemi, normal takvim yılı (1 Ocak- 31 Aralık) dışında 12 aydan oluşan bir dönemdir. Beyanname özel hesap döneminin kapandığı ayı izleyen 4. ayın birinci gününden 25. günü akşamına kadar verilir.

Kurumlar vergisi beyannamesinin şekli, içeriği ve ekleri Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.

• Ayrıntılı bilanço ve ayrıntılı gelir tablosu veya işletme hesabı,
• Ortakları arasında dar mükellef ortağı bulunan kurumların bu ortaklarının adları, unvanları ve ikamet adreslerine ait bildirim,
• Kesinti yoluyla ödenen vergilere ilişkin belgeler,
• Yabancı ülkelerde ödenen vergilere ilişkin belgeler,
• Temel mali tabloların (bilanço, gelir tablosu) yanında kâr dağıtım tablosu,
• Kurumun ortaklarına ve yönetim kurulu üyelerine ilişkin bildirim,
• Transfer fiyatlandırması kapsamındaki ilişkili kişilere ve işlemlere ilişkin liste,
• Örtülü sermaye uygulamasına ilişkin bilgiler,
• Yabancı para pozisyonuna ilişkin bilgiler,
• Geçici vergiye ait bildirim.

Kurumlar vergisinin kanuni oranı %20’dir (KVK. md. 32/1). 7061 sayılı Kanun’un 91. maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun
32. maddesinin 1. fıkrasında yer alan %20 oranı, kurumların 2018, 2019 ve 2020 yılı vergilendirme dönemlerine ait kurum kazançları için %22 olarak uygulanmaktadır. Cumhurbaşkanı’na bu oranı %20 ’ye indirme yetkisi verilmiştir (KVK. geçici md. 10).

• Anonim Şirketler
• Limitet Şirketler
• Paylı Komandit Şirketler
• Yatırım Fonları
• Kooperatifler
• İktisadi Kamu Kuruluşları
• Dernek ve Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler
• İş Ortaklıkları

• Kurumlar vergisinden, KVK’ye veya özel kanunlara göre muaf olanlar
• KVK’nin 18 ve 19. maddelerine göre uygun devir hâlinde, münfesih kurumun mükellefiyeti sona erer ve bu tarihten itibaren geçici vergi ödemez.
• Yıllara yaygın inşaat ve onarım işleriyle iştigal eden kurumların bu işlerden elde ettikleri kazançlardan dolayı bu kurumlar
• Tasfiye ile sınırlı kalmak üzere tasfiyeye giren kurumlar.

Geçici vergide vergilendirme döneminde normal hesap dönemi, özel hesap dönemi, üç aydan kısa olan hesap dönemi ve tasfiyeye giren kurumlar için hesap dönemi olmak üzere dört durum söz konusudur.

Özel beyanname, yabancı kurumun kendisi veya Türkiye’de dar mükellef kurum adına hareket eden kişi tarafından, bu kazançların elde edilme tarihinden itibaren 15 gün içinde vergi dairelerine verilmek zorundadır.

Kurumlar vergisi esas olarak mükellefin beyanı üzerine tarh edilmektedir.

Kurumlar vergisinde muhtasar beyanname hem tam mükellef kurumlar hem de dar mükellef kurumlar adına yapılacak ödemeler üzerinden kesilecek vergilerin gösterildiği ve kesinti yoluyla alınan bu vergilerin vergi dairesine ödenmesine ilişkin bir beyanname türüdür.

• Kamu İdare ve Kuruluşları
• İktisadi Kamu Kuruluşları
• Sair Kurumlar
• Ticaret Şirketleri
• İş ortaklıkları
• Dernekler
• Vakıflar
• Dernek ve Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler
• Kooperatifler
• Yatırım Fonu Yönetenler
• Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı
• Zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler.

Vergi kesinti oranı %15 olarak hükme bağlanmıştır. Ancak Cumhurbaşkanı, belirtilen bu kesinti oranını, her bir ödeme ve gelir için ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, kurumlar vergisi oranına kadar yükseltmeye ve aynı sınırlar dâhilinde fon ve ortaklık türlerine göre ya da portföylerindeki varlıkların nitelik ve dağılımına göre farklılaştırmaya yetkili kılınmıştır (KVK. md. 15/3 ve 4).

Dar mükelleflerin ticari ve zirai kazançları ile özel beyanname ile beyan edilmesi gereken kazançlar dışında Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar vergi kesintisine tabidir.

Şirketin tasfiye işlemlerini tasfiye memurları yürütür. Tasfiye memurları tasfiye dönemindeki vergilendirme işlemlerinden ve şirketin vergilerinin ödenmesinden sorumludurlar. Tasfiye memurları kurumun tahakkuk eden ya da hesaplanan vergilerini ödemeden ya da bunlar için karşılık ayırmadan ödeme ve ortaklara paylaştırma yapamazlar. Yaparlarsa bu vergilerin aslından, zamlarından ve cezalarından şahsen ve müteselsilen sorumlu olurlar (KVK. md. 17/7).

Tam bölünmede, tam mükellef bir sermaye şirketinin tasfiyesiz olarak infisah etmek suretiyle bütün mal varlığını alacaklarını ve borçlarını kayıtlı değerleri üzerinden mevcut veya yeni kurulacak iki veya daha fazla tam mükellef sermaye şirketine devretmesi ve karşılığında devredilen sermaye şirketinin ortaklarına devralan sermaye şirketinin sermayesini temsil eden iştirak hisseleri verilmesi tam bölünmedir.