Aof Panel

S

Gelir Vergisi Kanunu'na göre ücret nedir?

Ücret GVK’nin 61. maddesinde işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmıştır.

S

GVK’da yer alan ücret tanımından hareketle ücretin unsurları nelerdir?

Ücretin unsurları şu şekildedir:

Ücretli ya da hizmet erbabı işverene tabi olarak çalışmaktadır.
Ücretli belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışmaktadır.
Yapılacak ödemeler hizmet karşılığı olmalıdır. Ücret ödemeleri hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler şeklinde olabilir.

S

Gelir Vergisi Kanunu'na göre işveren nedir?

GVK’nin 62. maddesinde işverenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır.

S

Gelir Vergisi Kanunu'na göre ücret tanımı kapsamında olmasa da ücret sayılan ödemeler nelerdir?

GVK’nin 61. maddesinde ücret tanımlandıktan sonra bu tanım dışında kalsa da bazı ödemelerin ücret sayılacağı tereddüte yol açmamak amacıyla sayılmıştır. Buna göre GVK uygulamasında aşağıda yazılı ödemeler de ücret sayılmaktadır:

İstisna dışında kalan emeklilik, maluliyet, dul ve yetim aylıkları;
Önceden yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlarla sağlanan diğer menfaatler;
TBMM, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile özel kanunlarına veya idari kararlara göre kurulan daimi veya geçici bütün komisyonların üyelerine ve yukarıda sayılanlara benzeyen diğer kimselere bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler;
Yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler;
Bilirkişilere, resmî arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine ve her türlü yarışma jürisi üyelerine ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler;
Sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler,
Hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar.

S

Ücretler kural olarak hangi usulle vergilendirilmekte ve ödenmmektedir?

Ücretler kural olarak gerçek usulde vergilendirilmekte; bu kapsamda işveren tarafından ücretin safi tutarı üzerinden GVK’nin 103. maddesinde yer alan vergi tarifesi çerçevesinde hesaplanan vergi tevkif yoluyla kesilerek vergi dairesine ödenmektedir. Bazı ücretliler ise, diğer ücretli sayılarak gelir vergisine tabi tutulmaktadır.

S

Gerçek usulde tespit edilen ücretin gayrisafi tutarı nedir?

Gerçek usulde tespit edilen ücretin gayrisafi tutarı, hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler toplamıdır.

S

Kaynakta tevkifat yoluyla kesilen vergiler, vergi dairesine ne zaman ödenir?

Kaynakta tevkifat yoluyla kesilen vergiler, işveren tarafından kesintinin yapıldığı ayı izleyen ayın 23. günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine muhtasar beyanname ile beyan edilir ve 26. günü akşamına kadar ödenir. (VUK 115-2019-5 sayılı sirküler ile beyanname verme süresi ödeme süresi sonuna kadar uzatılmıştır).

S

Hangi hizmet erbabının ücretleri hakkında vergi tevkif usulü uygulanmaz?

GVK’nin 95. maddesinde göre aşağıda belirtilen hizmet erbabının ücretleri hakkında vergi tevkif usulü uygulanmaz ve bunların yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekir.

Ücretlerini yabancı bir memleketteki işveren- den doğrudan doğruya alan hizmet erbabı;
GVK’nin 16. maddesinde yer alan ücret istisnasından faydalanmayan yabancı elçilik ve konsolosluk memur ve hizmetlileri;
Maliye Bakanlığınca yıllık beyanname ile bil- dirilmesinde zorunluluk görülen ödemeler.

S

Brüt ücretten hareketle net ücret nasıl hesaplanır?

Brüt ücretten hareketle net ücretin bulunabilmesi için %14 oranında SGK işçi primi, %1 oranında işsizlik sigortası primi (işçi payı) ve gelir vergisi tarifesine göre hesaplanacak gelir vergisi ile %07,59 oranında hesaplanacak damga vergisi indirilmektedir.

S

Ücretin işverene maliyeti nasıl hesaplanır?

Ücretin işverene maliyeti hesaplanırken, brüt ücret üzerinden hesaplanan %15,5 oranında SGK işveren primi ve %2 oranında işsizlik sigortası primi işveren payının toplamı brüt ücrete eklenmektedir.

S

GVK'ya göre diğer ücret kapsamına alınan ücretliler kimlerdir?

Ücretler kural olarak gerçek usulde vergilendi- rilmektedir. Ancak aşağıda açıklanan ücretliler diğer ücret kapsamına alınarak ücretin yıllık tutarının asgari ücrete bağlı olarak tespiti yoluna gidilmiştir.

GVK’nin 64. maddesine göre aşağıda açıklanan hizmet erbabı diğer ücretli sayılmaktadır.

Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar;
Özel hizmetlerde çalışan şoförler (Burada özel hizmetlerde çalışan şoförlerden kasıt; ticari, zi- rai ya da mesleki bir faaliyete dahil olmayan, kişisel ihtiyaçlar için çalıştırılan şoförlerdir. Bu açıdan örneğin, bir anonim şirketin yönetim kurulu başkanına kurum tarafından tahsis edilen aracın şoförü gerçek ücretlidir.);
Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri (Bundan kasıt; ticari, zirai ya da mesleki bir faaliyete dahil olmayan, kişi- sel ihtiyaçlar için çalıştırılan işçilerdir.);
Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar;
Gerçek ücretlerinin tespitine imkan olma- ması sebebiyle, Danıştayın olumlu görüşüyle Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanlar.

S

GVK’nın 118. maddesine göre diğer ücretlerin vergisi ne zaman ödenir?

GVK’nın 118. maddesine göre diğer ücretlerin vergisi;

Öteden beri işe devam edenlerde, yıllık ver- ginin yarısı takvim yılının ikinci, diğer yarısı sekizinci ayında;
Takvim yılının birinci yarısı içinde işe baş- layanlarda, yıllık verginin yarısı verginin karneye yazıldığı ayda; diğer yarısı takvim yılının sekizinci ayında;
Takvim yılının ikinci yarısı içinde işe baş- layanlarda, verginin karneye yazıldığı ayda ödenir.

S

Engellilik indirimi ne kadardır?

Engellilik dereceleri itibarıyle belirlenen aylık tutarlar, hizmet erbabının ücretinden indirilir. Bu tutarlar 2019 yılında birinci derece engelliler için 1.200 TL, ikinci derece engelliler için 650 TL, üçüncü derece engelliler için 290 TL’dir.

S

Asgari geçim indirimi nedir?

Asgari geçim indirimi; ücretin elde edildiği tak- vim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt (AÜYBT) tutarının; mükellefin kendisi için %50’si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için %10’u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için %7,5, üçüncü çocuk için %10, diğer çocuklar için %5’idir.

S

Serbest meslek faaliyeti nedir?

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmî veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.

S

serbest meslek faaliyetinin unsurları nelerdir?

Serbest meslek faaliyetinin unsurları aşağıdaki gibidir.

Sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanması,
İşverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması,
Devamlı olması.

S

Serbest meslek erbabı kimdir?

Serbest meslek erbabı, serbest meslek faaliyetini mutat meslek hâlinde ifa edenlerdir. Ayrıca serbest meslek faaliyetinin yanında meslek- ten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.

S

Serbest meslek kazancı nedir?

GVK’nin 67/1. maddesine göre, serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır.

S

Serbest meslek erbabı açısından neler tahsil hükmündedir?

Serbest meslek erbabı açısından,

• Bilgi edinilmesi şartıyla; adlarına kamu müessesesine, icra dairesine, bankaya, notere veya postaya para yatırılması;

• Serbest meslek kazancı olarak doğan alacağın başka bir şahsa temliki (devri);

• Serbest meslek kazancı olarak doğan alacağın başka bir şahsa veya müşterisine olan borcu ile takası

tahsil hükmündedir.

S

Serbest meslek kazançlarında hasılat nedir?

Serbest meslek kazançlarında hasılat, bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ile diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden oluşmaktadır (GVK md. 67/1).

Ücretler ve Serbest Meslek Kazançları