ÖZEL VERGİ HUKUKU I - Deneme Sınavı - 6

GVK’nin 76. maddesine göre aşağıda açıklanan gelirler menkul sermaye iradı sayılmamaktadır.
Menkul kıymetlerin kuponlu veya kuponsuz olarak satılmasından elde edilen gelirler; İştirak hisselerinin devir ve temliki karşılığında elde edilen gelirler; Menkul kıymetler ile iştirak hisselerinin tamamen veya kısmen itfa olunması karşılığında
elde edilen gelirler. Doğru cevap C'dir.

Hukuki tasarruf”, gelir sahibinin gelir üzerinde talepte bulunma hakkını; “ekonomik tasarruf” ise ödemeyi yapacak olan tarafından, gelirin sahibinin emrine amade kılınmasını ifade eder. Doğru cevap E'dir.

GVK’nin 78. maddesine göre safi tutarın bulunması için menkul sermaye iradından aşağıdaki giderler indirilmektedir:
• Depo etme ve sigorta ücretleri gibi menkul
kıymetlerin korunması için (kiralık kasa giderleri gibi) yapılan giderler;
• Kâr payları ve faizlerin tahsil giderleri (Şirket toplantılarına bizzat veya vekaleten katılmak gibi sermayenin idaresi için yapılan
giderler irattan indirilmez);
• Menkul kıymetler ve bunların iratları için
ödenen her türlü vergi, resim ve harçlar (gelir vergisi irattan indirilmez.). Doğru cevap D'dir.

Tam mükellef kurumlardan elde edilen,
• Her türlü hisse senetlerinin kâr payları,
• İştirak hisselerinden doğan kazançlar,
• Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen kâr paylarının yarısı gelir vergisinden istisna tutulmuştur. Doğru cevap B'dir.

Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Türkiye İstatistik Kurumu tarafından belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir. Ancak, bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının %10 veya üzerinde olması gerekmektedir. Doğru cevap A'dır.

Ülkemizde hâlen yürürlükte bulunan Gelir Vergisi Kanunu 1.1.1961 tarihinden beri uygulanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Modern anlamda gelir vergisine geçiş oldukça eski tarihlere uzanmaktadır. Dünyada ilk kez 18. yüzyılın sonlarında İngiltere’de uygulanmaya başlanan gelir vergisi, diğer ülkelere de yayılmıştır. Doğru cevap E'dir.

Kaynak teorisine göre gelir, kişilerin üretim faktörlerini üretim sürecine sokmaları karşılığında elde ettikleri değerlerdir ve belirli bir kaynaktan düzenli bir şekilde sağlanan geliri ifade etmektedir. Doğru cevap A'dır.

Gelir vergisinin türleri ya da temel şekilleri esas olarak sedüler gelir vergisi ve üniter gelir vergisidir. Doğru cevap C'dir.

GVK’de yer alan gelir tanımından anlaşılacağı
üzere gelirin özellikleri (nitelikleri);
• Şahsilik,
• Yıllık olması,
• Elde edilmiş olması,
• Genel olması,
• GVK’de yer alan kazanç ve iratlardan oluşması,
• Gerçek olması,
• Safi olmasıdır. Doğru cevap D'dir.

Özel hesap dönemi 1 Ocak tarihinde başlayıp 31 Aralık tarihinde sona ermemekle birlikte; yine 12 aylık süreden oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Gelirin genel olması; mükelleflerin, çeşitli gelir unsurlarından elde ettikleri kazanç ve iratların bir araya getirilmesi, toplanması ve daha sonra tek bir gelir vergisi beyannamesinde gösterilmesidir (Ör. Türkiye’deki üniter gelir vergisi uygulaması). Doğru cevap C'dir.

Safi Tutar Gelirin gayrisafi tutarından, o gelirin elde edilmesi için yapılan giderler düşüldükten sonra kalan tutardır. Doğru cevap B'dir.

Tam mükellefiyete tabi olanlar, bir takvim yılında Türkiye içinde ve Türkiye dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden gelir vergisine tabi olan kişilerdir. Doğru cevap E'dir.

Zirai kazancın Türkiye’de elde edilmiş sayılması için ise faaliyetlerin Türkiye’de icra edilmesi gerekir. Doğru cevap D'dir.

Gelir Vergisi Kanununda belirtilen mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları (üzerinde tasarruf edenler), zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır. (Doğru Yanıt B Şıkkıdır.)

Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl üretim yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı; binaların döşeli olarak kiraya verilmesi hâlinde döşeme için alınan kira bedelleri ticari veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticari veya zirai kazancın tespitine ilişkin hükümlere göre hesaplanır. (Doğru Yanıt C Şıkkıdır.)

Gayrimenkul sermaye niteliğindeki mal ve hakların kısmen kiraya verilmesi hâlinde, yukarıda açıklanan giderlerden sadece kiraya verilen kısma isabet edenler hasılattan indirilebilir. Ayrıca para cezaları ve vergi cezaları hasılattan gider olarak indirilemez.(Doğu Yanıt E Şıkkıdır.)

Gayrimenkul sermaye iratlarının vergilendirilmesinde  safi tutar esas alınmaktadır. Safi tutar ise gerçek gider usulü ya da götürü gider usulü çerçevesinde tespit edilmektedir. Kira geliri elde edenlerin gerçek usulü seçmeleri hâlinde giderlerine ilişkin belgelerini saklamaları gerekmektedir. Götürü gider usulünü seçen mükellefler, diledikleri takdirde yukarıda açıklanan giderlere karşılık olmak üzere hasılatlarından %15’ini götürü olarak indirebilirler. Götürü gider usulünü kabul edenler iki yıl geçmedikçe bu usulden dönemezler. (Doğru Yanıt A Şıkkıdır.)

Gayrimenkul sermaye iratları istisnası GVK’nin 21. maddesinde düzenlenmiş olup, sadece konut (mesken) kiralarına yöneliktir. Dolayısıyla konut ya da mesken kirası istisnası şeklinde ifade edilebilir. GVK’nin 21. maddesine göre binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2019 yılı için 5.400 lirası gelir vergisinden istisna tutulmaktadır. (doğru Yanıt D Şıkkıdır.)