ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ I - Deneme Sınavı - 9

Bilginin beyne iletiminde sinir hücreleri (nöronlar) ve bunların uzantılarının diğer sinir hücreleri ile oluşturduğu değme noktaları (sinaps) önemli rol oynamaktadır. Beyindeki nöron ve sinaps sayısı ne kadar çok ise bellek de o derece güçlüdür. Beynin fiziksel büyüklüğü ile bellek kapasitesi ilişkisi yoktur.

Bilginin işlenip kodlanması sırasında üç farklı bellek türü görev yapmaktadır. Duyusal bellek, kısa süreli bellek ve uzun süreli bellek. Duyusal bellek görüntü ya da seslerin çok kısa süre için akılda tutulması sırasında işlerlik kazanır. Kısa süreli bellek, sinir hücreleri arasında devam eden elektriksel etkinlik aracılığıyla gerçekleşir. Diğer bir deyişle, sinir hücreleri arasındaki elektriksel akım aktif olduğu sürece, akılda tutulan bilgi anımsanmaya devam eder, aksi durumda bilgi unutulur ve dolayısıyla öğrenme gerçekleşemez. Uzun süreli bellek ise kısa süreli bellekten gelen bilginin daha uzun sürelerde akılda tutulması için depolanmasıdır. Uzun süreli bellek, sinir hücreleri arasındaki elektriksel etkinliklerden bağımsızdır ve sinaps sayısındaki artışa neden olan yapısal değişimlerle açıklanır. Bu nedenle etkili bir öğrenmenin gerçekleşmesi için, beynin bellek fonksiyonlarını uyaran etkileşimli öğrenme fırsatlarının yaratılması gerekir

Bu bakış açısıyla geliştirdiği “Psikososyal Kuram” kapsamında gelişimi “İnsanın Sekiz Evresi” ile açıklamıştır. Her evrede benliğin karşılaştığı olumlu durum ile bunun karşıtını belirtmiştir. Bu evreler şunlardır: Güven ya da Güvensizlik Evresi (0- 1 yaş), Özerklik (Otonomi) ya da Utanç ve Kararsızlık Evresi (2- 3 yaş), Girişim ya da Suçluluk Evresi (3- 5 yaş), Beceri ya da Aşağılık Duygusu (6- 11 yaş), Ego Kimliği ya da Rol Karmaşası (11-20 yaş), Yakın ilişkiler ya da Soyutlanma (Genç Yetişkinlik Dönemi), Üretkenlik ya da Kısırlık (Yetişkinlik Dönemi), Ego Bütünleşimi ya da Umutsuzluk.

Piaget’in Zihinsel Gelişim Kuramındaki gelişimsel dönemleri şunlardır:

Howard Gardner (1943), ilk kez 1983 yılında, her bireyin birbirinden farklı birden çok zekâsının olduğunu ve bunların her birinin kendilerine özgü bir biçimde geliştiğini ortaya atmıştır. Piaget, Erikson ve Vgotsky gelişim kuramcıları iken Freud psikanalizin kurucusudur.

Çoklu zeka yaklaşımına göre;

C seçeneği haricindeki seçenekler çocuk merkezli öğrenme yaklaşımlarına ait özelliklerdir. Öğretmen merkezli öğretimde merkezilik esastır. Bu merkezi, statik, tek ve öğretmen güdümlüdür.

A seçeneği haricindeki seçenekler birer sınırlılık iken A seçeneği anlatım yolu ile öğretimin güçlü yanlarından biridir. Bu durum anlamlı öğrenmeler kurulmasına yardımcı olmaktadır.

Eğitici Amaçlar:Çocuğun duyu organlarını eğitmek, çevreye olan duyarlılığını artırmak.

Okulöncesi eğitim en geniş anlamda “doğumdan ilköğretime başlayıncaya kadar olan süreci kapsar. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Okulöncesi eğitim; çağdaş ve ekonomik toplumun gerektirdiği duygu ve düşüncelerini özgürce ifade edebilen, araştırmacı, meraklı, girişimci, karşılaştığı problemlere çözümler ve alternatifler üretebilen, kendi kendine karar verebilen, kendi haklarına ve başkalarının haklarına saygılı, sahip olduğu potansiyeli maksimum düzeyde, yeteneklerini de en iyi şekilde kullanabilen, kendi kendini denetleyebilen bireyler yetiştirebilmeyi amaçlamaktadır.

Okulöncesi eğitimin toplumsal amaçları: Çalışan kadının çocuğuna bakmak, her çocuğa eğitim sağlamak ve onların bireysel gelişimlerine katkıda bulunmak, çocukların
birbirleriyle ve başkalarıyla ilişki içinde bulunmasına, sosyalleşmesine katkı da bulunmak. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Çocuğun kendi başına bir birey olarak görülerek sevgi ve saygıya dayalı bir iletişim kurulması ve çeşitli düşünme becerilerini geliştirmesine olanak tanınması da önem verilen konular arasında yer almaktadır. Oktay (2010), tarafından her çocuğun geçirmiş olduğu deneyimlere dayalı olarak farklı bir birey olduğunun kabul edilmesi, kendisi ve başkalarının duyguları hakkında bilgi sahibi olmasının sağlanması çevresindeki çocuk ve yetişkinlerle saygılı, uyumlu şekilde iletişim kurmasına olanak tanınmasını  okulöncesi eğitimin ilkeleri arasında açıklamaktadır.

Okulöncesi eğitim programının temel özellikleri şunlardır: 

0-36 ay ise kreş programına ait olduğu için doğru cevap A seçeneğidir.

“Eğitim programının çocuğun kendisinden doğması temel gerekliliktir” sözü okulöncesi eğitimde çocuğun yerini, önemini vurgular.

örnek etkinliklerin kullanımında aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:
- Öğretmenlerin günlük planlarında, kılavuzda yer verilen etkinlikleri kullanma zorunluluklar› yoktur, fikir verme ve örnek gösterme amacı taşımaktadır. 
- Etkinlikler öğretmenin kendi grubundaki çocukların gelişim özellikleri, eğitim ortamı ve olanaklar çerçevesinde incelenerek kullanılmalıdır.
- Etkinliklerde yer verilen amaç ve kazanımlar dikkate alınmalıdır. 
- Öğretmenlere farklı bakış açıları kazandırmak amacıyla yer verilmiş “Etkinlikle ilgili ipuçlar›” ve “önerilen diğer etkinlikler” başlıkları  altında yer verilen bilgiler ve örnekler incelenmelidir.
- Öğretmenlerin kılavuz kitapta verilen etkinlikleri geliştirmeleri ve zenginleştirmeleri  önerilmektedir

Bilginin işlenip kodlanması sırasında üç farklı bellek türü görev
yapmaktadır. Duyusal bellek, kısa süreli bellek ve uzun süreli bellek. Duyusal bellek görüntü ya da seslerin çok kısa süre için akılda tutulması sırasında işlerlik kazanır.

Piaget’in Zihinsel Gelişim Kuramındaki gelişimsel dönemleri şunlardır: Duyusal-Motor Dönem (0- 2 yaş), İşlem Öncesi Dönem (2- 7 yaş), Somut işlemler Dönemi (7- 11 yaş) ve Soyut İşlemler Dönemi (11 yaş ve sonrası).

Okulöncesi eğitimin evrensel amaçları toplumsal, eğitici ve gelişimsel olmak üzere üç başlık altında ele alınır. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

MEB (2006, s. 10) tarafından hazırlanan “36-72 Aylık Çocuklar için Okulöncesi Eğitim Programı'nda ise okulöncesi eğitimin amaçları, Türk Milli Eğitiminin amaç ve ilkelerine uygun şekilde;