Demokratik Güvenlik

İnsan hak ve özgürlükleri, insanların doğuştan sahip olduğu, vazgeçilemez ve devredilemez haklardır. Bu haklar, hukuk kurallarının koruması altındadır.

Özgürlük-güvenlik ilişkisinde devletlerin temel önceliği ihlallerin ve uyuşmazlıkların barışçı yollarla çözümü, kuvvet kullanımına ise istisnai hâllerde başvurulmalıdır. Bu öncelik, güvenliğin devamlılığı ve pekiştirilmesi için önemli bir faktördür.

Kolluk görevlileri, kural ihlallerine müdahale ederken başkalarının temel hak ve özgürlüklerine saygı göstermeli, kamu düzeninin gereklerini yerine getirirken yasal sınırlar içinde hareket etmelidirler.

Güvenlik çalışmalarında amaç, özgürlüklerin ve temel hakların kullanılmasının önündeki engelleri kaldırmaktır.

Zor kullanımına keyfilikten uzak, tehlike ile orantılı, zarar ve yaralanmayı en az seviyede tutacak şekilde istisnai hâllerde başvurulmalıdır. Meşru bir amaca ulaşmak için gerektiği kadar kullanılmalıdır. Aksi haâlde zor kullanımı, bireylerin vücut bütünlüğü ve yaşam haklarına müdahaleyi içermesi nedeniyle demokratik değerlerin zedelenmesine neden olacaktır.

Kamu hizmetlerinde demokratik toplumun gereklerinin yerine getirilmesi için dikkat edilmesi gereken uygulamalar şunlardır;

• İş tanımları ve gerekleri hakkında açıklayıcı bilgiler, kamu hizmetine başlamadan önce bireyler tarafından mutlaka içselleştirilmelidir.
• Hizmetlerin önceden halk tarafından öngörülebilir olması sağlanmalıdır.
• Kamu hizmeti sunan görevliler periyodik olarak etik, insan hakları ve değerler eğitimi almalıdır.
• Kurum ve kuruluşlarda terfi işlemleri mesleki tecrübe ve liyakate dayanmalıdır.
• İstihdam politikaları çerçevesinde tüm topluma yönelik bir istihdam girişiminde bulunulmalıdır.
• Kurum içi ve kurumla ilgili çevreleri arasında etkili bir iletişim ağı kurulmalıdır.
• Kamu hizmetlerinin işlevselliği için etkili iç ve dış denetim mekanizmaları kurulmalıdır

Günümüzde devletlerin bireylerin yaşantıları noktasında en önemli amaçları, toplumsal huzur ve güvenliği sağlanmak ve temel hak ve özgürlüklerin rahatlıkla kullanılabileceği bir ortam tesis etmektir. Bu amaçlara ulaşılması için yürütülen kamu hizmetleri, vatandaşların beklentileri de göz önünde bulundurularak, yasal mevzuatlara uygun olarak yerine getirilmektedir.

1982 Anayasası’nın 125. maddesi’nde “İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır.” ifadesi yer almaktadır. 1982 Anayasası’nda kamu hizmetlerinin hukuka uygun olarak yürütülmesi için şeffaf bir başvuru mekanizması oluşturulmuştur.

Kolluk görevlileri hizmetlerini yürütürken, adalet, eşitlik, tarafsızlık ve dürüstlük ilkeleri çerçevesinde hareket etmeli, yasal mevzuata uygun davranmalı ve insan hak ve özgürlüklerine tezat oluşturan ve bunları kısıtlayıcı davranışlardan kaçınmalıdır.

AİHS’nin eşitlik ilkesine verdiği önem güvenlik hizmetlerinin temelini oluşturmaktadır. AİHS’de, “Bütün insanlar özgür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğar (Md. 1), Herkes ayrım gözetilmeksizin sözleşmede yer alan hak ve özgürlüklerden yararlanır (Md. 2) ifadeleri yer almaktadır.

2559 sayılı PVSK’de ifade edildiği üzere güvenlik hizmetleri; durdurma, arama, yakalama, zor kullanma gibi temel hakları kısıtlayıcı bir yapı arz etmektedir.

Profesyonellik tanımı çerçevesinde profesyonelliğin içerdiği temel özellikleri aşağıdaki şekliyle sıralayabiliriz:
• Mesleki tecrübe, teknik ve sistematik bilgi
• Bireysel menfaatler yerine kamu yararına yönelme
• Sahip olunan yetenekleri en iyi şekilde kullanma
• Bireysel duygu ve davranışların engellenmesi

Kolluk görevlilerinin münferit olarak gösterdikleri davranışların kamu yararı gözetip gözetmediğinin ölçülmesi ancak etkili bir denetim mekanizması aracılığı ile mümkün hale gelmektedir.

Mesleki hesap verebilirlik, meslek mensuplarının görevlerini yerine getirirken, iş ve görev tanımlarına göre ve profesyonelliğe uygun şekilde görevlerini yürütmesidir.

Kurum ve kuruluşların faaliyetlerini yerine getirmesi çerçevesinde denetim ve hesap verebilirliğin etkili bir şekilde işletilebilmesi için gerekli olan temel koşullar şunlardır:
• Her kademede çalışanların yetki ve sorumlulukları açıkça belirtilmelidir.
• Performans ölçme ilkeleri belirlenmelidir.
• Görev tanımları anlaşılır ve net olmalıdır.
• Denetim ilkelerinin neleri içerdiği açıkça belirlenmelidir.
• Hukuka ve etik kurallara aykırı davranışlara yönelik yaptırımlar açıkça belirlenmelidir.
• Denetim görevini yürüten kişiler, denetim konusuyla ilgili her tür bilgiye sahip olmalıdır.

Çalışanların sorumlu tutulacağı davranışların tespit edilebilmesi için kurum ve kuruluşların iş ve eylemlerinin bilinmesi ve yasal ilkelerle kıyaslanabilir olması gerekmektedir.

Halkla ilişkiler, kamu ya da özel hukuk tüzel kişilerinin ilişkide bulunduğu kimselerin anlayış, güven ve desteğini kazanmak için sürekli olarak yaptıkları çalışmaların ortak ismidir.

Halka ilişkiler çalışmalarının faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
• Kurum ve kuruluşların iç ve dış çevrelerini oluşturan kişi ve kurumların tutum ve davranışları hakkında bilgi sahibi olmasını sağlar.
• Yönetim faaliyetlerinin dış çevrenin beklentilerine karşılık verebilecek şekilde planlı olarak yürütülmesini mümkün kılar.
• Kurum ve kuruluşların iç ve dış çevreleri ile aralarındaki ilişkileri kontrol altında tutar

Meslek etiği, çalışma ortamında doğru ve yanlışları ayırt etmemizi sağlayan ilkelerdir

İyi bir yönetimden bahsederken hukukun üstünlüğü, tarafsızlık, şeffaflık, etkili denetim mekanizmaları ve etkili iletişim olmazsa
olmaz şartlardır.