ÖZEL GÜVENLİK MESLEK ETİĞİ - Deneme Sınavı - 9

Tarihin her döneminde insanlar arasında düzeni ve güvenliği sağlamak, Türk Devletleri’nin önemli görevlerinden biri olarak karşımıza çıkmıştır. Türk toplumlarında güvenlik hizmeti anlayışı askeri yapılanma ile birlikte yürütülmüş ve eski dönemlerde sivil bir iç güvenlik kurumundan söz etmek mümkün değildir. Türk toplumlarında iç güvenlik hizmetleri savaşlarda orduyu komuta eden Subaşılarla birlikte başlatılmaktadır. Subaşılar barış zamanlarında ülkenin asayişinden de sorumluydular.

Kadıların Osmanlı Devleti’nde sadrazamdan sonra iç güvenlik hizmetlerinin icrasında birincil görevli olduğunu söylemek mümkündür. Kadılar, toplum ahlakına yönelik konular üzerinde emirler verir, örfî ve şerî hükümlere uygun olmayan davranışlar sergileyenler hakkında cezai işlemler yaparlardı.

Asesbaşılık Osmanlı Devleti’nde Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde ihdas edilmiştir. Asesbaşılar çarşı ve mahalle aralarında geceleri
devriye atar ve nöbet tutarlardı. Suç işlenmesini önleme ve suç işleyenleri yakalama görevleri bulunmaktaydı. Asesbaşılar savaşlarda yeniçeriye katılır, barış zamanlarında da kolluk görevini yürütürlerdi.

Kamu düzeni kavramı, anayasa ve diğer yasal metinlerde devlet ve toplum düzeninin işleyişine tehdit oluşturabilecek her türlü eylemin engellenmesini ifade etmektedir. Bu çerçevede kamu düzeni, devlet ve bireylerin güvenlik, huzur ve barış içinde yaşamasını ve gelişmesini sağlayan ortamdır

Devlet sınırları içerisinde meşru şiddet kullanma yetkisi devlete aittir. Demokratik ülkelerde devletin dışında bu yetkinin başkalarınca kullanılması düşünülemez. Devletlerin kamu düzeni ve kamu yararı kavramları kapsamında yürüttüğü güvenlik hizmetleri yaygın bir kullanım olan polislik hizmetleri olarak da ifade edilmektedir. İç güvenlik hizmetleri, kolluk güçleri vasıtasıyla yerine getirilmektedir.

Belirli bir amaç etrafında toplanmış bireylerin etkin ve verimli çalışma unsurları çerçevesinde sevk ve idare edilmesine yönetim adı verilir?

güvenlik hizmetleri, devlet sınırları içerisinde yaşayan bireylerin yasal metinlerde suç olarak ifade edilmiş her türlü eyleme karşı korunması, olası suçlara karşı yeterli önlemlerin alınması, suç işleyenlerin yakalanması, temel hak ve özgürlüklerin kullanılmasını sağlayacak gerekli ortamın tesis edilmesi faaliyetlerini içermektedir. İç güvenlik hizmetine ilişkin faaliyetlere bakıldığında genel olarak suç öncesi ve suç sonrası olmak üzere ikili bir görev tanımı ortaya çıkmaktadır. Suç işlenmeden önce gerçekleştirilen güvenlik hizmetleri, idari, önleyici ya da proaktif, suç sonrası yürütülen hizmetler ise adli güvenlik hizmeti olarak tanımlanmaktadır.

Anayasa’mızın 13. maddesi, kamu yararının korunması için temel hak ve özgürlüklerin özlerine dokunulmaksızın kanunla sınırlandırılabileceği ve bu sınırlamaların, ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı ifade edilmiştir.

lkemizde kolluk görevlilerini, genel kolluk, özel kolluk ve yardımcı kolluk olmak üzere üç gruba ayırmak mümkündür.
• Genel Kolluk: Polis (Emniyet Genel Müdürlüğü), Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı
• Özel Kolluk: Gümrük Muhafaza ve Orman Muhafaza Genel Müdürlüğü, Belediye Zabıtaları
• Yardımcı Kolluk: Köy korucuları, Kır Bekçileri, Çarşı ve Mahalle Bekçileri, Gemi Kaptanları ve Özel Güvenlik

Makul şüphe kavramını, hayatın olağan akışına uymayan, kuvvetli ve somut delillere dayanan şüphe olarak tanımlamak mümkündür. Yasal metinlerde kolluk görevlilerinin güvenlik hizmeti sunumunun makul sebeplere dayandırılması gerektiği ifade edilmektedir. Bu sebeple kolluk görevlileri, suçla mücadele ve suçun aydınlatılması faaliyetlerini makul şüphe olarak ifade edilen somut gerekçelerle ilişkilendirmelidir.

Türk toplumlarında iç güvenlik hizmetleri savaşlarda orduyu komuta eden Subaşılarla birlikte başlatılmaktadır.

Osmanlı Devleti’nde failleri yakalanamayan suçlarla, böcekbaşılar ilgilenirdi.

Demokratik hukuk devletlerinde kamu düzeni, temel hak ve özgürlükler toplumsal hayatın temelini oluşturmaktadır.

Devletlerin kamu düzeni ve kamu yararı kavramları kapsamında yürüttüğü güvenlik hizmetleri yaygın bir kullanım olan polislik hizmetleri olarak da ifade edilmektedir.

Yönetim, belirli bir amaç etrafında toplanmış bireylerin etkin ve verimli çalışma unsurları çerçevesinde sevk ve idare edilmesidir.

Anayasa’mızın 13. maddesi, kamu yararının korunması için temel hak ve özgürlüklerin özlerine dokunulmaksızın kanunla sınırlandırılabileceği ve bu sınırlamaların, ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı ifade edilmiştir.

Ülkemizde kolluk görevlilerini, genel kolluk, özel kolluk ve yardımcı kolluk olmak üzere üç gruba ayırmak mümkündür.

2559 sayılı PVSK madde 25, polis teşkilatının bulunmadığı il, ilçe ve bucaklarda, jandarmanın PVSK’da belirtilen yetkileri kullanacağını ifade etmektedir.

Direnişin derecesine göre zor kullanma yetkisi üç kademede ve artan bir şekilde uygulanmalıdır. Bu üç kademeyi sırasıyla ve birbirini takip edecek şekilde aşağıdaki hâliyle sıralayabiliriz (PVSK md.16):

Suçla mücadeleye ilişkin yasal metinlerde “makul şüphe” ve “orantılı güç kullanımı” ifadeleri bulunmaktadır. Burada yasa koyucu, “makul şüphe” ve “orantılı güç kullanımı” ifadelerinin, ne ve nasıl olabileceğinin her olaya göre değerlendirmesini uygulayıcı konumundaki kolluk görevlilerine bırakmaktadır. Bu noktada kolluk görevlilerinin sağlıklı karar verebilmesi için yasal sorumluluğun yanında etik değerlere bağlı bir bilinç ile hareket etmesi önem taşımaktadır.