ÖZEL GÜVENLİK HUKUKU II

Kanun koyucu, özel güvenlik görevlilerinin zararlarının tazmini usulüne 5188 sayılı
Kanun’da yer vermiştir.

İstihdam edilen kişi veya kişilerin mesleklerinin icrası sırasında görevleri sebebiyle, görevli oldukları süre içerisinde uğradıkları zarar, mesleki zarar olarak adlandırılır.

5188 sayılı Kanun’un 15. Maddesinde özel güvenlik görevlilerinin mesleki zararları üç
ihtimale göre ortaya çıkabilir . Mesleki zararı doğuran ve zararların tazmini sağlayan
ihtimaller:
• Özel güvenlik görevlilerinin yaralanması
• Özel güvenlik görevlilerinin engelli hâle gelmesi
• Özel güvenlik görevlilerinin ölmesidir.

Bu Kanunda yazılı görevleri yerine getirirken yaralanan, engelli hâle gelen özel güvenlik görevlilerine veya ölen özel güvenlik görevlisinin kanunî mirasçılarına, iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde belirlenen miktar ve esaslar çerçevesinde tazminat ödenir. Ancak, genel hükümlere göre daha yüksek miktarda tazminat ödenmesine mahkemelerce hükmedilmesi halinde, iş sözleşmesine veya toplu iş sözleşmesine dayanılarak ödenen tutarlar mahsup edilir.

Görevi sırasında X-ray cihazından geçirilen bir paketin patlaması nedeniyle yaralanan
bir özel güvenlik görevlisinin uğradığı zarar, hem 5188 sayılı Kanun’a hem de 4857 sayılı İş Kanunu’na göre kendisine ödenir.

Zarar nedeniyle bir dava açılmışsa mahkeme, Borçlar Hukuku kurallarına uygun daha yüksek meblağda tazminata da hükmedebilir. Bu durumda daha önceden iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesine göre ödenen tazminat, mahkemece belirlenen tazminata mahsup edilecektir.

Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen ve 5188 sayılı Kanun’da yazılı
görevleri yerine getirirken yaralanan, engelli hâle gelen özel güvenlik görevlilerine veya
ölen özel güvenlik görevlilerinin kanunî mirasçılarına; iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi
veya 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerinde
belirtilen tazminat miktarlarından hangisi yüksek ise o miktar ödenir. Bir başka ifadeyle,
mesleki zarar nedeniyle bedensel bütünlüğü bozulan veya ölen kamu kurum ve kuruluşlarında görevli özel güvenlik görevlilerine ödenecek tazminatın hesaplanmasında iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesinin yanında 2330 sayılı Kanun’daki hükümlerin de esas alınması kuraldır.

İfadelerin tamamı doğrudur.

Yetkilerinin herhangi birini kullanırken yaralanan, engelli hâle gelen veya ölen bir özel güvenlik görevlisine veya mirasçılarına 5188 sayılı Kanun’dan kaynaklanan tazminat ödenecektir

Yetkilerinin herhangi birini kullanırken yaralanan, engelli hâle gelen veya ölen bir özel güvenlik görevlisine veya mirasçılarına 5188 sayılı Kanun’dan kaynaklanan tazminat ödenecektir. Ancak kanun koyucu bu tazminatın ödenmesi usulü açısından, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan özel güvenlik görevlileri ile özel hukuk tüzel kişilerinde/özel güvenlik birimlerinde çalışan özel güvenlik görevlileri arasında farklı kurallar öngörmüştür.

5188 sayılı Kanunda yazılı görevleri yerine getirirken yaralanan, engelli hâle gelen özel güvenlik görevlilerine veya ölen özel güvenlik görevlisinin kanunî mirasçılarına, iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde belirlenen miktar ve esaslar çerçevesinde tazminat ödenir.

İstihdam edilen kişi veya kişilerin mesleklerinin icrası sırasında görevleri sebebiyle, görevli oldukları süre içerisinde uğradıkları zarar, mesleki zarar olarak adlandırılır.

5188 sayılı Kanun’un 15. Maddesinde özel güvenlik görevlilerinin mesleki zararları üç ihtimale göre ortaya çıkabilir . Mesleki zararı doğuran ve zararların tazmini sağlayan
ihtimaller:
• Özel güvenlik görevlilerinin yaralanması
• Özel güvenlik görevlilerinin engelli hâle gelmesi
• Özel güvenlik görevlilerinin ölmesidir

Özel güvenlik görevlilerinin görev sırasında bedensel bütünlüğünde meydana gelen zararın tazmininde, 5188 sayılı Kanun öncelikle uygulanır. Nitekim Kanun’da, zararın tazminine ilişkin özel bir usul öngörülmüştür.
Ödenecek tazminat miktarı belirlenirken ilk olarak, özel güvenlik görevlisi ile istihdam eden işveren arasındaki “iş sözleşmesi” esas alınır. İş sözleşmesinde tazminata ilişkin eksik kalan hükümler bakımından toplu iş sözleşmesindeki tazminat hesaplanmasına ilişkin kurallar da dikkate alınır.

5188 sayılı Kanun’un 15. Maddesinin son fıkrasında, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan özel güvenlik görevlilerinin mesleki zararlarının tazmini için ayrı bir kurala yer verilmiştir. Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen ve 5188 sayılı Kanun’da yazılı görevleri yerine getirirken yaralanan, engelli hâle gelen özel güvenlik görevlilerine veya ölen özel güvenlik görevlilerinin kanunî mirasçılarına; iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi veya 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerinde belirtilen tazminat miktarlarından hangisi yüksek ise o miktar ödenir.

Özel güvenlik görevlilerine ödenecek tazminat miktarı belirlenirken ilk olarak, özel güvenlik görevlisi ile istihdam eden işveren arasındaki “iş sözleşmesi” esas alınır. İş sözleşmesinde tazminata ilişkin eksik kalan hükümler bakımından toplu iş sözleşmesindeki tazminat hesaplanmasına ilişkin kurallar da dikkate alınır. Ancak zarar nedeniyle bir dava açılmışsa mahkeme, Borçlar Hukuku kurallarına uygun daha yüksek meblağda tazminata da hükmedebilir. Bu durumda daha önceden iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesine göre ödenen tazminat, mahkemece belirlenen tazminata mahsup edilecektir.

2330 sayılı Kanun, kolluk faaliyetlerini yürüten görevlilerin bu faaliyetler sırasında yaralanma, meslek hastalığı gibi hallerde kendilerine ödenecek tazminatın belirlenmesine yöneliktir. Kanun, parasal (nakden) tazminatı kapsamaktadır.

2330 sayılı Kanun, kolluk faaliyetlerini yürüten görevlilerin bu faaliyetler sırasında yaralanma, meslek hastalığı gibi hallerde kendilerine ödenecek tazminatın belirlenmesine yöneliktir. Kanun, parasal (nakden) tazminatı kapsamaktadır. İdarenin kusursuz sorumluluğu gereğince, “mesleki risk” nedeniyle zarar görenlerin zararının tazminini içerir.

Özel güvenli görevlilerine ödenecek tazminat miktarı belirlenirken ilk olarak, özel güvenlik görevlisi ile istihdam eden işveren arasındaki “iş sözleşmesi” esas alınır. İş sözleşmesinde tazminata ilişkin eksik kalan hükümler bakımından toplu iş sözleşmesindeki tazminat hesaplanmasına ilişkin kurallar da dikkate alınır. Ancak zarar nedeniyle bir dava açılmışsa mahkeme, Borçlar Hukuku kurallarına uygun daha yüksek meblağda tazminata da hükmedebilir.

Özel güvenlik görevlilerinin hak kaybına uğramaması için 5188 sayılı Kanun’un 15. Maddesinin 2. Fıkrasında: “Birinci fıkra hükümleri gereğince ödenecek tazminat, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında ödenmesi gerekecek tazminatlarla ilişkilendirilemez.” kuralına yer verilmiştir. Buna göre özel güvenlik görevlisine uğradığı zararlar 5188 sayılı Kanun kapsamında ödenirse, ayrıca 4857 sayılı İş Kanunu’na göre de tazminat ödemesi yapılabilir.