Özel Güvenlik Hizmetlerinin Sunulma Usul, Şekil ve Şartları

5188 sayılı Kanun’un 7. maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde göre istihdam edilen özel güvenlik görevlisi, Türk Medeni Kanunu'nun 981. maddesine (zilyetliğin korunması), Borçlar Kanunu’nun 64. maddesine (haklı savunma - meşru müdafaa), Türk Ceza Kanunu’nun 25. maddesine (meşru
müdafaa ve zorunluluk hâli) göre zor kullanma yetkisine sahip kılınmıştır.

Kişilerin kendilerini koruma hakkına dayandırılan özel güvenlik hizmetinden yararlanmalarının sağlanması, aynı zamanda 5188 sayılı Kanun’un gerekçelerinden birisi olmuştur. 

Bu bağlamda istihdam edilen özel güvenlik görevlisi, görevlendiren kişinin canını ve malını korumak için görev yapacaktır.

Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 4. maddesinde kurum veya kuruluş bünyesinde güvenlik amacıyla oluşturulan birim “Özel güvenlik birimi” adı ile tanımlanmıştır.

Özel güvenlik birimleri; kamuya ve özel kişilere ait kurum ve kuruluşların kendi bünyelerinde, sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma ve zorla işten alıkoyma, tehdit veya tecavüzlere karşı korunmaları ve güvenliklerinin sağlanması amacıyla oluşturdukları birimlerdir.

Özel güvenlik izni verilen kişilerde veya yerlerde istihdam edilen özel güvenlik personelinin listesi ve özel güvenlik mali sorumluluk sigortası poliçelerinin birer sureti, personelin göreve başladığı tarihten itibaren 15 gün içinde, geçici veya acil özel güvenlik izinlerinde ise müracaat sırasında valiliğe verilir. 

5 yıl süreyle çalışma izni verilmiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.

Özel hukuk kuruluşları, hizmet sözleşmesi ile işçi statüsünde istihdam ettikleri özel güvenlik personelinin üçüncü kişilere vereceği zararları karşılamak üzere, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadırlar. Kamu tüzel kişilerinin ise mali sorumluluk sigortası yaptırmak yükümlülüğü bulunmamakla birlikte bünyelerinde istihdam edilen özel güvenlik personelinin bu faaliyeti nedeniyle bir zararın oluşması durumunda genel idare hukuku ilkeleri çerçevesinde kusurlu ya da kusursuz sorumluluk esaslarına göre sorumlu tutulacakları tabiidir.

Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 10
uncu maddesinde faaliyet izninin sona ermesi  düzenlenmiştir. Maddenin 10. ve
11. fıkraları; “Kanun hükümlerine göre özel güvenlik izni alarak, bünyesinde özel güvenlik birimi kuranlar veya özel güvenlik hizmetini şirketlere yaptıranlar, en az bir ay önce başvurmak şartıyla, Komisyonun kararı ve Valinin onayı ile özel güvenlik uygulamasını sona erdirebilirler. Özel güvenlik izin belgesinde belirtilen adreste faaliyetlerine son verdiği tespit edilenlerin özel güvenlik uygulaması, Komisyonun kararı ve Valinin onayı ile sona erdirilir.” şeklindedir.

Mevzuatta, özel güvenlikten yararlanmakta olanların bu hizmetin sona ermesini talep etmesi halinde idarenin, izin verirken olduğu gibi, takdir hakkına sahip olup olmadığı konusunda da açık bir düzenleme yer almadığından doktrinde bu konu farklı farklı değerlendirilmiş ancak özel güvenlikten faydalanmakta iradilik esas olduğundan komisyonların ve valiliklerin özel güvenlik uygulamasının sürdürülmesinde ısrar etme yetkisinin bulunmadığı görüşü ağırlık kazanmıştır.

Bu serbesti 5188 Sayılı Kanun’un 3. maddesinin 2. fıkrasında “..Bir kuruluş bünyesinde özel güvenlik birimi kurulmuş olması, ihtiyaç duyulduğunda ayrıca güvenlik şirketlerine hizmet gördürülmesine mani değildir.” hükmü ile yer almaktadır. Artan güvenlik ihtiyacının karşılanmasını teminen 5188 sayılı Kanuna tâbi olarak bünyelerinde özel güvenlik teşkilatı bulunan kuruluşların da özel güvenlik şirketlerine başvurmalarının mümkün olması ve her iki yöntemden aynı anda yararlanmaları olanağı getirilmiştir.

Komisyonun özel güvenlik izni verilmesi ya da verilmemesi yönündeki kararları valinin onayına sunulur.

Özel güvenlik birimleri güvenlik ve koruma müdürüyle yeteri kadar müdür yardımcısı ve grup sekreteriyle koruma memurlarından oluşmaktadır.

Özel güvenlik personelinin görev alanı, bağlı bulunduğu kuruluşun yerleşim alanı ile sınırlı tutulmuştur.

Özel güvenlik hizmetinden faydalanmak isteyen kişi ve kuruluşlar, özel güvenlik izni verilmesi için her ilde valinin görevlendireceği bir vali yardımcısının başkanlığında, il emniyet müdürlüğü, il jandarma komutanlığı, ticaret odası başkanlığı ve sanayi odası başkanlığının temsilcilerinden oluşan komisyona başvurur.

Toplantı, konser, sahne gösterileri ve benzeri etkinlik düzenleyenler, para veya değerli eşya nakledenler, eğitim ve öğretim kurumları, sağlık tesisleri, talih oyunu işletmeleri ve içkili yerler.

Hangi şirketten güvenlik hizmeti satın alacaklarının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılacak kamu ihalesi ile belirlenmesi ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında özel güvenlik şirketi ile hizmet alım sözleşmesi imzalaması gerekir.

Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 10. maddesinde özel güvenlik şirketlerinin kişi ve kuruluşlara sağlayacakları koruma ve güvenlik hizmetleri için yazılı sözleşme düzenleneceği, bu sözleşmelerde hizmeti alacak kişi veya kuruluşun adı, adresi, hizmetin kapsamı, personel sayısı, hizmetin süresi ve diğer hususların belirtileceği, hizmet sözleşmesinin bir suretinin koruma ve güvenlik hizmetinin başladığı gün mesai saati bitimine kadar ilgili şirket tarafından valiliğe verileceği hususları düzenlenmiştir

Özel güvenlik görevlilerinin yer değişimleri 15 gün içinde Valiliğe bildirilir.

• İşi veya konumu sebebiyle korunma ihtiyacı duyan kişinin talebi üzerine, özel güvenlik personeli istihdam etmek veya özel güvenlik şirketlerinden hizmet satın almak suretiyle güvenliğin sağlanmasına karar vermek.
• Kurum ve kuruluşların talebi üzerine, işyerinin, çalışanların ve tesislerin özel güvenlik birimi kurmak veya özel güvenlik şirketlerinden hizmet satın almak suretiyle güvenliğin sağlanmasına karar vermek.

komisyonun özel güvenlik izni verilmesi dışındaki görevlerindendir.