Özel Güvenlik Hizmetlerinden Yararlanabilenler ve Özel Güvenlik İzni

Özel güvenlik izni için yapılan müracaatlar en geç on iş günü içinde neticelendirilir.

5188 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde ise komisyon kararı aranmaksızın doğrudan valilik tarafından özel güvenlik izni verilebilecek istisnai haller düzenlenmiştir. Buna göre, toplantı, konser, sahne gösterileri ve benzeri etkinliklerde, para veya değerli eşya nakli gibi geçici veya acil hallerde, komisyon kararı aranmaksızın, valilik tarafından özel güvenlik izni verilebilecektir.

Geçici ve acil hallerde özel güvenlik izni, hizmeti yerine getirecek güvenlik şirketi tarafından alınır. İzin için yapılacak başvuruda koruma ve güvenlik hizmeti verilecek alan, istihdam edilecek özel güvenlik görevlileri ve kullanılacak teçhizat belirtilir. Hizmetin özelliğine ve önemine göre, valilikçe istenebilecek ek önlemler alınır. Geçici özel güvenlik izni için valiliğe söz konusu etkinliğin başlamasından en az 48 saat önce müracaatta bulunulur.

Geçici ve acil hallerde özel güvenlik izni, hizmeti yerine getirecek güvenlik şirketi tarafından alınır. İzin için yapılacak başvuruda koruma ve güvenlik hizmeti verilecek alan, istihdam edilecek özel güvenlik görevlileri ve kullanılacak teçhizat belirtilir. Hizmetin özelliğine ve önemine göre, valilikçe istenebilecek ek önlemler alınır. Geçici özel güvenlik izni için valiliğe söz konusu etkinliğin başlamasından en az 48 saat önce müracaatta bulunulur. Valiliğe yapılan müracaatlar faaliyetin başlamasından en geç 24 saat öncesinde neticelendirilir.

5188 sayılı Kanun’un 3 üncü maddesine göre geçici haller dışındaki özel güvenlik uygulaması, en az bir ay önce başvurulması şartıyla komisyonun kararı ve valinin onayı ile sona erdirilebilir.

Kamu kuruluşları; doktrinde kamu hukuku alanında faaliyette bulunan ve tüzel kişiliğe sahip olmayan yapılara kuruluş dendiğini ve bunların da 5188 sayılı Kanunun uygulama alanı içerisinde olduğunu ifade etmiştik. Dolayısıyla Devlet tüzel kişiliği içerisinde yer almakla birlikte ayrı tüzel kişiliği bulunmayan Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Cumhurbaşkanlığı, Devlet Denetleme Kurulu, Bakanlıklar, MGK Genel Sekreterliği, Yüksek mahkemeler, Hakimler ve Savcılar Kurulu, Sayıştay gibi kuruluşlar da özel güvenlik hizmetinden yararlanabileceklerdir.

Kamu kuruluşları; doktrinde kamu hukuku alanında faaliyette bulunan ve tüzel kişiliğe sahip olmayan yapılara kuruluş dendiğini ve bunların da 5188 sayılı Kanunun uygulama alanı içerisinde olduğunu ifade etmiştik. Dolayısıyla Devlet tüzel kişiliği içerisinde yer almakla birlikte ayrı tüzel kişiliği bulunmayan Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Cumhurbaşkanlığı, Devlet Denetleme Kurulu, Bakanlıklar, MGK Genel Sekreterliği, Yüksek mahkemeler, Hakimler ve Savcılar Kurulu, Sayıştay gibi kuruluşlar da özel güvenlik hizmetinden yararlanabileceklerdir.

5188 sayılı Kanun’un “Özel güvenlik izni” başlıklı 3 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkraları, “Kişilerin silahlı personel tarafından korunması, kurum ve kuruluşlar bünyesinde özel güvenlik birimi kurulması veya güvenlik hizmetinin şirketlere gördürülmesi özel güvenlik komisyonunun kararı üzerine valinin iznine bağlıdır. Toplantı, konser, sahne gösterileri ve benzeri etkinliklerde; para veya değerli eşya nakli gibi geçici veya acil hallerde, komisyon kararı aranmaksızın, valilik tarafından özel güvenlik izni verilebilir.

Özel hukuk gerçek kişileri, 5188 sayılı Kanun’dan silahlı özel güvenlik görevlisi istihdam etmek suretiyle yararlanabilecekler, ancak bu kişilerin kendilerini, taşınır ve taşınmaz mallarını korumak üzere istihdam edecekleri silahsız kişiler bu Kanun kapsamında olmayacaktır.

Anayasa’nın 17 nci maddesinde yer alan yaşama hakkı, gerçek kişilerin özel güvenlik hizmetlerinden yararlanmasının da dayanağı olmuştur.

Anayasa’nın 17 nci maddesinde yer alan yaşama hakkı, gerçek kişilerin özel güvenlik hizmetlerinden yararlanmasının da dayanağı olmuştur. Kişiye yapılacak bir saldırı esnasında, devletin yetkili makamlarının müdahale imkânı olmaması veya müdahalenin gecikecek olması durumunda kişiye, haklarını koruma yetkisi verilmiş olup kişi kendisini bizzat koruyabileceği gibi özel güvenlik görevlisi istihdam etmesi suretiyle kendisini koruma yolunu seçebilecektir.

Özel hukuk gerçek kişileri, 5188 sayılı Kanun’dan silahlı özel güvenlik görevlisi istihdam etmek suretiyle yararlanabilecekler, ancak bu kişilerin kendilerini, taşınır ve taşınmaz mallarını korumak üzere istihdam edecekleri silahsız kişiler bu Kanun kapsamında olmayacaktır. Dolayısıyla 5188 sayılı Kanun, kişileri korumada silahlı olma şartı getirdiğinden, silah taşıma ruhsatı almamış özel güvenlik görevlileri bu hizmette istihdam edilemezler.

Gerçek kişilerin silahlı özel güvenlik istihdam etmesi ya da özel güvenlik istihdam etmeksizin taşıma veya bulundurma ruhsatlı silah taşımak suretiyle güvenliğini sağlamak istemesi durumunda silah taşıma ruhsatını alabilmek için 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun’da ve Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik’te aranan şartları sağlaması gerekmektedir.

Ateşli Silahlar ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik’in 2 nci maddesinde Taşıma ruhsatı, “Ateşli silah taşımalarına izin verilen kişiler adına düzenlenen belge”, Bulundurma ruhsatı, “Ateşli silah bulundurmalarına izin verilen kişiler adına düzenlenen belge” olarak tanımlanmakta olup devam eden maddelerde; • Taşıma ve bulundurma ruhsatlarının onay tarihinden itibaren belirli istisnalar haricinde beş yıl için geçerli olduğu ve gerekli şartların varlığı halinde her beş yılda bir yenilenir.

Gerçek kişilerin, özel güvenlik hizmetinden faydalanma usulü kitabımızın 5 inci ünitesinde açıklanan güvenlik görevlisi istihdam etmek suretiyle olabileceği gibi, özel güvenlik şirketlerinden hizmet satın almak suretiyle de gerçekleşebilir. Bu hizmeti almak isteyen gerçek kişi, özel güvenlik şirketi ile sözleşme imzalayacak şirket de gerçek kişiye güvenlik hizmeti sunacak, güvenlik elemanları görevlendirecektir. Ayrıca gerçek kişinin, kendisinin özel güvenlik görevlisi istihdam etmiş olması, özel güvenlik şirketinden de ayrıca güvenlik hizmeti satın almasına engel olmayacaktır.

5188 sayılı Kanun’a göre özel güvenlik şirketlerinde kurucu, yönetici, eğitici ile şirket tüzel kişi ortağının yetkilendirdiği temsilcilerin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması gerekmekte iken özel güvenlik hizmetinden faydalanmak için böyle bir şart öngörülmemiştir, dolayısıyla doktrinde tartışılmakla birlikte Türkiye’de ikamet eden yabancıların da 5188 sayılı Kanun kapsamında özel güvenlik hizmetlerinden faydalanabileceği değerlendirilmektedir.

Mal topluluğu şeklindeki kamu hukuku tüzel kişilerine ise “kamu kurumları” denir. İdare hukukunda kamu kurumları, bir kamu idaresi tarafından kurulan ve onun vesayeti altında çalışan belli bir özerkliğe sahip ve belli uzmanlık alanlarında faaliyet gösteren kamu tüzel kişileri olarak tanımlanmaktadır. Kamu kurumları kamu tüzel kişisidirler.

Özel hukuk tüzel kişileri, özel hukuk kurallarına göre kurulup faaliyette bulunan ancak kamu gücü kullanma yetkisi bulunmayan dernekler, vakıflar, ticaret şirketleri, kooperatifler ve spor federasyonları gibi kurumlardır. Özel hukuka tâbi kurumlar da 5188 sayılı Kanun kapsamında özel güvenlik hizmetinden yaralanabileceklerdir

Özel hukuk kuruluşları; iki veya daha fazla kişinin emeklerini veya mallarını ortak bir amaca ulaşmak üzere birleştirmeyi üstlendiği sözleşme olarak tanımlanana adi ortaklıklar, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre toplu yapıların yönetimi ya da işletme sahipleri de 5188 sayılı Kanun’un 3 üncü maddesinde ve Uygulama Yönetmeliğinin 7 nci maddesinde yer alan “kuruluş” kavramı içinde yer alırlar ve özel güvenlik hizmetlerinden yararlanabilirler.

Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 8 inci maddesine göre, kişi ve kuruluşlar silahlı güvenlik personeli tarafından korunmaya ilişkin izin taleplerinde, özel güvenlik hizmetinin konusunu, özel güvenlik hizmetinin ne şekilde yerine getirileceğini, hizmetin azami olarak kaç personel eliyle yürütüleceğini, ihtiyaç duyulacak silah ve teçhizatın miktar ve niteliğini belirtir. Valilik tarafından özel güvenlik talebine ilişkin gerekli inceleme yapıldıktan sonra Komisyon, özel güvenlik izninin verilip verilmemesine, özel güvenliğin sağlanmasına ilişkin yönteme ve özel güvenlik hizmetini yerine getirecek azami personel sayısına, bu amaçla bulundurulacak veya taşınacak silahların azami sayısına karar verir.