ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİNDE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

Özel güvenlik görevlileri görev esnasında gerek duyulması hâlinde şu haklara sahiptirler;

• Kimlik sorma

• Arama

• Yakalama

• Zor kullanma

Kişilerin üstlerinin ve konutlarının aranması özel hayatın gizliliği ilkesi nedeniyle bazı şartlara bağlı olarak gerçekleştirilebilmektedir. Bu şartlar;

• Durdurma ve aramanın milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya diğer kişilerin hak ve özgürlüklerinin korunması gereken durumlar

• Arama için hakim kararı olması gerekmektedir ancak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde durdurma ve arama yapılabilmektedir. Böyle bir durumda hakim kararı olmasa dahi yetkili merciin yazılı kararının bulunması ve bu kararın 24 saat içerisinde hakim onayına sunulması gerekmektedir.

• Arama yetkisi kanunla düzenlenmiş olmalı ve bu yetki özel hayata saygı duyulması ilkeleri göz önünde bulundurularak uygulanmalıdır.

Özel güvenlik görevlileri, Ceza Muhakemesi Kanununun 90. Maddesine göre yakalama, görev alanları içerisinde haklarında arama emri veya yakalama emri bulunan kişileri yakalama, kişinin vücudu veya sağlığı açısından mevcut bir tehlikeden koruma amacıyla yakalama haklarına sahiptirler.

Kolluk kuvvetlerinin zor kullanmaya başlama durumunda kalmalarından önce karşı tarafa zor kullanılacağı yönünde ihtar yapmalı, kişiler direnmeye devam etmeleri durumunda zor kullanımıyla karşı karşıya kalacaklarını bilmelidirler.

Kolluk görevlileri uygulanacak başka bir yol kalmadığı durumlarda ve yaşam hakkının korunması gerektiği durumlarda silah ve zor kullanma yetkisine sahiptir.

Kolluk personeli kendisinin veya bir başkasının yaşam hakkının tehlikeye düşmesi durumunda, suçu engellemek ve kişilerin yaşam hakkını korumak amacı ile bedenî ve maddi güç uygulayabilirler.

Saldırganı yahut direneni etkisiz hâle getirmek amacıyla güvenlik kuvvetlerinin kullanacağı yardımcı ekipmanlar şunlardır:

• Kelepçe

• Basınçlı su

• Teknik engeller (barikatlar)

• Eğitimli köpekler

• Motorlu araçlar

• Göz yaşartıcı gazlar

• Silah ve diğer ekipmanlar

Kelepçe kullanılması, şahısların üst araması yapılırken veya bir yerden başka bir yere sevkleri durumunda şüpheli şahısların kaçmasını engellemek amacı ile gerçekleştirilir. Kelepçe şüpheli kişinin hareket kabiliyetini kısıtlamak ve kendisine zarar vermesini önlemek veya saldırganın çevreye zarar vermesini engellemek amacı ile el bileklerini birbirine bağlayan metal ya da plastik araçlardır. Bu nedenle kelepçeler güvenlik görevlilerinin her daim yanında ve kolayca ulaşabilecekleri şekilde taşımaları gereken güvenlik araçlarıdır.

Güvenlik, toplum yaşamında yasal düzenin aksamadan yürütülmesi, kişilerin korkusuzca yaşayabilmesi durumudur.

5188 sayılı kanun uyarınca özel güvenlik görevlilerinin görev alanları içerisinde ateşli silah taşıyabilecekleri belirtilmektedir

Önleme aramalarının kapsamı ve hangi durumlarda yapılabileceği Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliğinin 19. Maddesi ile düzenlenmektedir.

Yakalanan kişiye tanınan ve bildirilmesi gereken haklar şu şekilde belirtilmektedir:

• Yakalama nedeni

• Yakınlarına haber verme hakkı olduğu

• Müdafiden yararlanma haklarının olduğu

• Susma hakkının olduğu

• Yakalamaya itiraz hakkının olduğu.

Sözlükte güç, “düşünce ve ahlak yönünden bir etki yapabilme veya bir etkiye direnebilme yeteneği” olarak tanımlanmaktadır.

Özel güvenlik görevlileri görev esnasında gerek duyulması hâlinde şu haklara sahiptirler;
• Kimlik sorma
• Arama
• Yakalama
• Zor kullanma

Maddî güç: Direnen kişilere karşı veya eşya üzerinde bedenî kuvvetin yeterli olmadığı durumlarda kullanılan kelepçe, cop, basınçlı veya boyalı su, göz yaşartıcı gazlar veya tozlar, fizikî engeller, köpekler, atlar ile diğer hizmet araçlarıdır.

Adli aramaya karar verme yetkisi hakime aittir.

Özel güvenlik görevlileri görev esnasında gerek duyulması
hâlinde şu haklara sahiptirler;
• Kimlik sorma
• Arama
• Yakalama
• Zor kullanma

5188 sayılı kanun ile özel güvenlik görevlilerinin kimlik sorma yetkisinin şartları belirtilmiş ve
sınırları çizilmiştir. 5188 sayılı kanunun (f) ve (b) bentlerinde özel güvenlik görevlilerinin kimlik sorma yetkisi düzenlenmiştir.

Özel güvenlik görevlileri toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma hakkına sahiptirler.

Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği,  kolluk tarafından kişilerin üstlerinin, eşyasının, araçlarının, özel kağıtlarının, konut, işyeri ve eklentilerinin aranmasında uygulanacak esasları içermektedir.

Önleme aramasının amaçları şu şekilde belirtilmektedir:

• Millî güvenlik ve kamu düzeninin, genel sağlık ve genel ahlâkın veya başkalarının hak ve hürriyetlerinin korunması
• Suç işlenmesinin önlenmesi
• Taşınması veya bulundurulması yasak olan her türlü silâh, patlayıcı madde veya eşyanın tespiti

AÖAY 19. Madde gereğince önleme aramalarının yapılacağı yerler;
•  toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin yapıldığı yerde veya yakın çevresinde
• Özel hukuk tüzel kişileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları veya sendikaların genel kurul toplantılarının yapıldığı yerin yakın çevresinde
• Halkın topluca bulunduğu veya toplanabileceği yerlerde
•  üniversite, bağımsız fakülte veya bağlı kurumların içerisinde, bunların yakın çevreleri ile giriş ve çıkış yerlerinde
• Umumî veya umuma açık yerlerde veya öğrenci yurtlarında veya eklentilerinde
• Yerleşim yerlerinin giriş ve çıkışlarında
• Her türlü toplu taşıma veya seyreden taşıt araçlarında
• ticarethane, işyeri, eğlence ve benzeri yerler ile eklentilerinde
•  spor müsabakası öncesinde, esnasında ve sonrasında spor alanının çevresinde ve müsabakanın yapılacağı yere gidiş ve geliş güzergâhında