ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİNDE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

Günümüzde tüm insanların ve devletlerin en öncelikli sorunu hâline gelen güvenlik, herkesin hayatında büyük bir yer kaplamaktadır.

Özel güvenlik görevlileri görev esnasında gerek duyulması hâlinde şu haklara sahiptirler;
• Kimlik sorma
• Arama
• Yakalama
• Zor kullanma

Devletler kendi çıkarlarını üst düzeye çıkarmak ve vatandaşlarının güvenlik
ihtiyaçlarını karşılayabilmek için diplomatik yöntemler, ekonomik yöntemler, güç kullanma tehdidi ve silahlı güç kullanımı gibi yöntemler uygulamaktadır.

Adli aramalar bir suç işleme ya da suça ortak olma ihtimali olan bir kişinin yakalanması veya işlenen bir
suça dair iz, emare ve delillerin ele geçirilmesi amacı ile kişilerin konutlarında, iş yerlerinde veya kendilerine ait mülklerde veya üzerlerinde yapılan araştırma işlemidir.

Adli aramaya karar verme yetkisi hakime aittir.

Kuvvet kullanımının ölçüsü karşılaşılan direnişin ölçüsü ile doğru orantılı olmalı ve sadece direnişi kırmak amacı ile uygulanmalıdır.

Kolluk kuvvetleri zor kullanma yetkilerini PVSK madde 16’dan almaktadır.

Özel güvenlik görevlilerinin zor kullanma yetkisine sahip olmalarından önce taşıması gereken bazı şartlar vardır, bu şartlar:
• Görevde yerinde olma
• Görev zamanı içerisinde olma
• Özel güvenlik görevlisi olarak mevzuatta sayılmış olma
• Özel güvenlik kimlik kartını taşıyor olma
Zor kullanma aşamasına geçilmeden önce
zor kullanma yetkisi şu üç şartı taşımak zorundadır:
• Yasaya uygun olma
• Dengeli olma
• Zorunlu olma

Coplar farklı uzunluklarda plastik veya polikarbon maddelerden yapılan araçlardır.

Zor kullanımı durumunda direnme ve saldırının derecesine göre saldırganı durduracak ölçüde
bedenî ve maddi kuvvet kullanılması gerekmektedir. Saldırganı yahut direneni etkisiz hâle getirmek
amacıyla güvenlik kuvvetlerinin kullanacağı yardımcı ekipmanlar şunlardır:
• Kelepçe
• Basınçlı su
• Teknik engeller (barikatlar)
• Eğitimli köpekler
• Motorlu araçlar
• Göz yaşartıcı gazlar
• Silah ve diğer ekipmanlar

Özel güvenlik görevlilerinin kamuya ait kapalı alanlarda makul bir neden olmadan kimlik sorma yetkisi kısıtlıdır. Kamuya ait açık alanlarda ise suç şüphesi bulunmadığı sürece özel güvenlik görev­lilerinin kimlik sorma yetkisini kullanmamaları gerekir. Özel alanda yapılacak kimlik sorma işlemi ise özel alanın sahibi işveren tarafından verilen ta­limatlar ve uyarılar doğrultusunda gerçekleşmek­tedir. Örneğin bir şirket veya kuruma kimliksiz kişilerin alınmasına izin verilmiyorsa özel güvenlik görevlileri kuruma veya şirkete giriş yapan kişilere kimlik sormak durumundadırlar. Bunların dışın­da özel güvenlik görevlilerinin şüpheli gördükleri bir kişiye kimlik sorma hakları bulunmakla bera­ber ‘’makul şüphe’’ kavramı göz önüne alınmalı ve kimlik sorma durumunda somut nedenler bulun­malıdır. Doğru yanıt B’dir.

Güvenlik ihtiyacının karşılanması dünyada günümüzün en önemli sorunlarından biri hâline gelmiştir. Devletler bu ihtiyacı karşılayabilmek amacıyla çeşitli önlemler almakta ve yöntemler kul­lanmaktadır. Bu nedenle devletler kendi çıkarlarını üst düzeye çıkarmak ve vatandaşlarının güvenlik ihtiyaçlarını karşılayabilmek için diplomatik yön­temler, ekonomik yöntemler, propaganda, iç işlerine karışma, güç kullanma tehdidi ve silahlı güç kullanımı gibi yöntemler uygulamak­tadır. Güvenlik ihtiyacının sağlanması aşamasında güç kullanımı ve güç kullanımının meşrulaştırılması büyük önem taşımaktadır. Doğru yanıt E’dir.

Adli aramaya karar verme yetkisi hakime aittir. Kolluk arama kararı alınmasını talep ettikleri du­rumlarda arama gerekçelerini detaylı ve gerekçeli olarak yazdıkları bir rapor ile cumhuriyet savcısı­na başvurmaktadır. Cumhuriyet savcısına ulaşıla­mayan durumlarda ise kolluk amirinin yazılı emri ile arama işlemi gerçekleştirilir. Bu şekilde yapılan aramalar ve sonuçları cumhuriyet savcısına ayrıntılı bir tutanak ile birlikte bildirilir. Arama emri veya kararı bazı ana şartları taşımalıdır. Bu şartlar;

Doğru yanıt D’dir.

Özel güvenlik görevlilerinin ÖGHK kapsamın­da düzenlenen haklar çerçevesinde yakalama yetki­si bulunmaktadır. Özel güvenlik görevlileri bu ka­nun gereğince Ceza Muhakemesi Kanununun 90. Maddesine göre yakalama, görev alanları içerisinde haklarında arama emri veya yakalama emri bulu­nan kişileri yakalama, kişinin vücudu veya sağlığı açısından mevcut bir tehlikeden koruma amacıyla yakalama haklarına sahiptirler. Bunların yanı sıra CMUK 90. Maddesi kişiye suçu işlerken rastlan­ması ve suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması olasılığının bulunması veya hemen kimli­ğini belirleme olanağının bulunmaması hâllerinde herkesin yakalama yetkisine sahip olduğunu belirt­mektedir. Doğru yanıt A’dır.

Önleme aramalarının kapsamı ve hangi du­rumlarda yapılabileceği Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliğinin 19. Maddesi ile düzenlenmektedir.

Bu madde ile önleme aramasının amaçları şu şekil­de belirtilmektedir:

Doğru yanıt B’dir.

Kolluk kuvvetleri zor kullanma yetkilerini PVSK madde 16’dan almaktadır. Bu maddeye göre zor kullanılmadan önce direnişe son verilmemesi hâlinde kuvvet uygulanacağı ihtarı yapılmalıdır. Ancak direnişin şekli ve ölçüsünün gerektirdiği durumlarda kolluk kuvveti ihtar yapmadan da güç kullanma hakkına sahiptir. PVSK’ nın aynı madde­si gereğince kuvvet kullanımında izlenecek süreç şu şekilde belirtilmiştir;

Kolluk kuvvetleri, kuvvet kullanımına ve zor kullanımına başvurmaları durumunda izleyecekleri yolları ve zor kullanabilecekleri durumları kanun­ların sağladığı haklar çerçevesinde uygulayabilirler. Ülkemizde kolluk kuvvetinin zor kullanma yetkisi­ni aldığı kanunlar;

Doğru yanıt D’dir.

Zor kullanma durumunda direnişin kırılması ve saldırganın etkisiz hâle getirilmesi aşamalarında ateşli silahlar da kullanılabilmektedir. 5188 sayılı kanun uyarınca özel güvenlik görevlilerinin görev alanları içerisinde ateşli silah taşıyabilecekleri be­lirtilmektedir. Silah kullanımı zor kullanma basa­maklarının en son şeklini oluşturmaktadır. Özel güvenlik görevlilerinin zor kullanımı TCK 25. Madde ile sınırlandırılmıştır. Ateşli silahların kul­lanılması durumu meşru müdafaa, ölüm veya ağır yaralanma riski taşıyan durumlar, üçüncü kişileri savunmak ve insan yaşamını ciddi şekilde tehlikeye sokan durumların önlenmesi durumunda kullanı­lacak bir yetkidir. Doğru yanıt A’dır.

Polise silah kullanma hakkı veren kanunlar;

Doğru yanıt D’dir.