ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİNDE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

Olay yerini güvence altına alması gereken ilk ekipler olay yerinde şu durumlara müdahale etmek ve gerekli önlemleri almak durumundadırlar:

• Potansiyel şüphelilerin yakalanması

• Tıbbi yardıma ihtiyacı olan kişilerin belirlenmesi ve gerekli tıbbi yardımı almalarına yardım edilmesi

• Olay yerinde bulunan potansiyel delillerin zarar görmesinin, kaybolmasının ve bozulmasının önüne geçilmesi

• Amirlerinin ve diğer yetkili kişiler dahil diğer tüm kişilerin olay yerine zarar vermemesi için gerekli önlemlerin alınması

Başarılı bir olay yeri incelemesinin ilk adımı, olay yeri güvenliğinin doğru şekilde sağlanması olarak kabul edilebilir. Olay yerinde bulunan in- sanlar güvenlik altına alınıp ilk yardım ihtiyacı olan kişilere yardım edildikten hemen sonra ala- nın güvenlik altına alınması gerekmektedir.

Yapılması Gerekenler

-  Olay yeri bantları ve fiziksel engelleri kullanılarak olay yerinin sınırları belirlenmeli ve giriş kısıtlanmalıdır.

-  Şüpheli tarafından kullanılmış olması muhtemel rotalar belirlenmelidir.

-  Olay yerinin bulunduğu ilk hâli ile ilgili notlar alınmalıdır.

-  İlk ekip olay yerine geldiği andan itibaren yaşanan değişimler not alınmalıdır (sağlık ekiplerinin müdahaleleri gibi).

-  Yapılacak işlerin tamamını güvenlik bantlarının dışında yürütülmelidir.

-  Bulguların müdahale edilmeden önceki yerleri kayıt altına alınmalıdır.

-  Muhtemel delillerin olabileceği düşünülerek her zaman tetikte olunmalıdır.

-  Olay yerine zarar verebilecek ve kontaminasyona neden olacak her tehdide karşı dikkatli davranılmalıdır.

-  Olay yerindeki bulguların kurallara uygun şekilde fotoğrafıçekilmeli ve ölçek kullanılmalıdır.

-  Olay yerinde bulunan nesneler üzerinde inceleme yapılması için uzman ekiplere haber verilmelidir.

Olayla alakasız kişilerin olay yerine girmesine izin verilmemelidir.

-  Şüpheli tarafından kullanıldığı düşünülen rotalar kullanılmamalıdır.

-  Olay yeri ile ilgili alakasız kişilerin not tutmaları ve kayıt almalarına izin verilmemelidir.

-  Olay yerinin durumu ve ilk halinin kayıt altına alınması aşamasında hata yapılmamalıdır.

-  Delillerin doğal sebeplerden ötürü zarar görmesine izin verilmemelidir.

-  Olay yerinde bulunan hiçbir şey yiyip içilmemeli ve olay yerinde bulunan telefonlar kullanılmamalıdır.

-  Kayıt altına alınmadan hiçbir delil yerinden

oynatılmamalı ve paketlenmemelidir.

-  Olay yerinin dışında bulunan ve olay yeri ile bağlantılı olabilecek deliller gözden

kaçırılmamalıdır.

-  Gereksiz yere olay yerinde bulunan hiçbir nesneye

dokunulmamalıdır.

-  Fotoğraf çekimleri olay yeri fotoğraf çekimi

kurallarına uyulmadan yapılmamalıdır.

-  Uzmanların incelemesi gereken bulgular uzman

olmayan ekipler tarafından incelenmemelidir.

Olay yerinin doğru şekilde kayıt altına alınması delil zinciri açısından çok önemlidir. Delil zinciri olay yeri çalışması ve yapılan çalışmadan alınacak sonuçların verimliliğinin korunmasını sağlayan aşamadır. Delil zinciri içerisinde delilin olay yerin- de tespit edilmesinden laboratuvarlara teslim edi- lene kadar geçen süre içerisindeki tüm aktiviteler kayıt altına alınmaktadır.

Olay yerinde karşılaşılabilecek delil çeşitleri genel itibari ile şunlardır;

Biyolojik deliller

Kimyasal Deliller

Fiziksel deliller

İz Deliller

Olay yerinde bulunan sopa vb cisimlerde kan, ter, deri ve doku kalıntıları bulunması beklenmektedir.

Kimyasal incelemeler adli incelemelerde birçok farklı amaçla kullanılmaktadır. Bu konuda adli bilimlerde kimyasal yöntemler kullanılarak bilgi alınan alanların en başta gelenleri şunlardır;

Parmak izi incelemeleri

Patlayıcılar üzerinde yapılan incelemeler

Yangın enkazlarının incelenmesi

Toprak incelemeleri

Boyaların incelenmesi

Doküman incelemelerinde mürekkep ana- lizleri

Kumaş analizleri

Uyuşturucu ve ilaçların incelenmesi

Toksikolojik incelemeler

Atış artıklarının incelenmesi

Parmak İzleri: Parmak izleri olay yeri incele- melerinde en çok karşılaşılan iz delillerden biri- dir. Parmaklar üzerlerinde bulunan papil hatları sayesinde dokundukları her yüzeyde kendilerine özgü, değişmez izler bırakmaktadır. Her insanın birbirinden farklı parmak izlerine sahip olması par- mak izlerini kimlik tespiti konusunda çok güçlü bir delil hâline getirmektedir. Hemen hemen do- kunulan her yüzeyde parmak izlerinin kalması ve içerdikleri bilginin kimlik tespiti açısından büyük önem taşıması olay yeri inceleme çalışmalarında parmak izlerinin tespiti ve korunması konusunda ekstra dikkatli davranmayı gerektirmektedir. Olay yerinde bulunan suç aletleri, yemek yenilen çatal ve bıçak, bardaklar, kullanılan motorlu taşıtlar ve dokunulmuş olması muhtemel daha birçok yüzey parmak izi barındırdığı düşünülerek dikkatle yak- laşılması gereken yüzeylerdir.

Araç Lastik İzleri: Aynı ayakkabı izlerinde ol- duğu gibi taşıtlar da bulundukları veya geçtikleri bölgelerde lastik izleri bırakmaktadır. Bu izler tes- pit edildikten sonra da ölçek yardımıyla fotoğrafla- rı çekilmeli, kalıpları alınmalı ve üzerlerinde bulu- nan spesifik izler ve noktalar incelenmelidir. Olay yerinden elde edilen bir lastik izi üzerinde yapılan incelemelerden aracın türüne, kullanılan lastiklerin özelliklerine ve aracın ne amaçla kullanılan bir araç olduğu gibi birçok bilgi elde edilebilir. Bu bilgiler daha sonra şüpheli bir araç var ise ondan alınan iz- lerle karşılaştırılarak suça karışan aracın o araç olup olmadığı belirlenebilmektedir.

Olay yeri suç ile fail, fail ile maktul ve maktul ile suçun işlendiği alan arasındaki bağlantıları içerisinde barındıran dinamik bir bölgedir.

Olay yeri incelemesinde olay yerinin korunması ve incelemelerin en ivedi şekilde
yapılması gerekmesinin yanında olay yeri inceleme
çalışması sırasında aceleyle hareket edilmemeli ve
her bulguya gerekli önem ve gerekli zaman ayrılarak incelemeler tamamlanmalıdır. Bu çalışmaların
yapılması da yine olay yerinin ilk hâlinin sağlıklı
bir şekilde korunması ile çok ilintilidir. Olay yerini güvence altına alması gereken ilk ekipler olay
yerinde şu durumlara müdahale etmek ve gerekli
önlemleri almak durumundadırlar:
• Potansiyel şüphelilerin yakalanması
• Tıbbi yardıma ihtiyacı olan kişilerin belirlenmesi ve gerekli tıbbi yardımı almalarına
yardım edilmesi
• Olay yerinde bulunan potansiyel delillerin
zarar görmesinin, kaybolmasının ve bozulmasının önüne geçilmesi
• Amirlerinin ve diğer yetkili kişiler dahil diğer tüm kişilerin olay yerine zarar vermemesi için gerekli önlemlerin alınması (Houck ve Siegel, 2010)

Edmond Locard’ın değişim prensibi kapsamında kontaminasyonu ele aldığımızda temas
eden her yüzeyin birbirleri üzerinde kendilerinden bir iz bırakmasını kontaminasyon olarak değerlendirebiliriz.

Bulguların olay yerinden alınıp laboratuvarlara gönderilmesi sürecinde uyulması gereken kurallar delil zinciri adı altında değerlendirilerek uygulanacak prosedürler belirlenmektedir.

Bir olay yerinde karşılaşılabilecek başlıca iz delilleri şu şekilde değerlendirebiliriz;
• Parmak İzleri
• Ayak İzleri
• Araç Lastik İzleri
• Kulak İzi
• Diş İzleri
• Alet İzleri

Kimyasal incelemeler adli incelemelerde birçok farklı amaçla kullanılmaktadır. Bu konuda adli bilimlerde kimyasal yöntemler kullanılarak bilgi alınan alanların en başta gelenleri şunlardır;
• Parmak izi incelemeleri
• Patlayıcılar üzerinde yapılan incelemeler
• Yangın enkazlarının incelenmesi
• Toprak incelemeleri
• Boyaların incelenmesi
• Doküman incelemelerinde mürekkep analizleri
• Kumaş analizleri
• Uyuşturucu ve ilaçların incelenmesi
• Toksikolojik incelemeler
• Atış artıklarının incelenmesi

Olay yeri sınırları içerisinde bulunan ve olay yeri inceleme çalışmalarının ardından fail, maktül ve olay yeri arasındaki maddi ilişkiyi gösterebilecek fiziksel nitelik taşıyan delillerin tamamı fiziksel
delil olarak kabul edilmektedir. Olay yeri içerisinde bulunan cam ve cam kırıkları, belgeler, ateşli ve ateşsiz silahlar, fişekler, kartuşlar ve suçta kullanılan
veya kullanılmış ihtimali olan tüm araç gereçler fiziksel deliller olarak nitelendirilir.

Parmak İzleri: Parmak izleri olay yeri incelemelerinde en çok karşılaşılan iz delillerden biridir. Parmaklar üzerlerinde bulunan papil hatları sayesinde dokundukları her yüzeyde kendilerine özgü, değişmez izler bırakmaktadır. Her insanın birbirinden farklı parmak izlerine sahip olması parmak izlerini kimlik tespiti konusunda çok güçlü bir delil hâline getirmektedir. Hemen hemen dokunulan her yüzeyde parmak izlerinin kalması ve içerdikleri bilginin kimlik tespiti açısından büyük önem taşıması olay yeri inceleme çalışmalarında parmak izlerinin tespiti ve korunması konusunda ekstra dikkatli davranmayı gerektirmektedir. Olay yerinde bulunan suç aletleri, yemek yenilen çatal ve bıçak, bardaklar, kullanılan motorlu taşıtlar ve dokunulmuş olması muhtemel daha birçok yüzey parmak izi barındırdığı düşünülerek dikkatle yaklaşılması gereken yüzeylerdir.