Özel Güvenliğin Koruma Görevleri

Özel güvenlik kavramı gerçekte sadece bireylerin olası tehditlerden korunmasını değil, aynı zamanda insanların mülkleri, konut ve iş yerlerinin de korunmasını kapsamaktadır. Kapsam içerisine bireylerin haricinde tesis ve bina gibi yapılar da girince özel güvenlik, çok boyutlu ele alınması gerekilen bir manaya gelmektedir.

Özel güvenlik sektöründeki yükseliş analiz edildiğinde yükselişin nedenleri şu maddeler ile açıklanabilmektedir:
1. Öncelikli olarak 1990’lı yıllar, uluslararası alanda soğuk savaşın sona erdiği ve daha barışçıl bir uluslararası arenanın oluştuğu senelerdir.
2. Serbest piyasa ekonomisinin canlanması
3. Olası savaş durumundan barış durumuna geçiş ve buna bağlı olarak serbest piyasada yetişmiş, kalifiyeli çok sayıda uzman askerin olması
4. Askerî silahlanma şirketlerinin özel sektöre ciddi yatırımlar yaparak bu alanda büyümesi (Holmqvist, 2005: 2).

Geniş çerçevede önemli bir güvenlik açığı kapatan özel güvenlik sektörünün tarihi de oldukça geçmişe dayanmaktadır. Günümüz modern devletleri için her ne kadar yeni bir kavram olsa da özel güvenlik hizmetlerine benzer yapılanmaları antik zamanlarda da görebilmek mümkündür. Çin, Yunan ve Roma Devletlerinde orduda görev almış özel güvenlik görevlileri mevcuttu. 1618 ve 1648 yıllarında 30 yıl savaşlarında benzer durumla karşılaşılmaktadır. 1175 ABD’nin kuruluşundan günümüze halen ABD ordusu için sözleşmeli olarak zaman zaman ordu için çalışan özel güvenlik personeli bulunmaktadır (Holmqvist, 2005: 1-2).

Türkiye’deki özel güvenlik sektörü incelendiğinde son yıllarda ciddi bir talep ve bu talebe bağlı olarak arz görülmektedir. 1981 yılında 2495 sayılı “Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik” ülkemizde özel güvenlik sektörünün başlamasını sağlamıştır.

Türkiye’deki özel güvenlik sektörü incelendiğinde son yıllarda ciddi bir talep ve bu talebe bağlı olarak arz görülmektedir. 1981 yılında 2495 sayılı “Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik” ülkemizde özel güvenlik sektörünün başlamasını sağlamıştır. Bu tarihe kadar görev ve sorumluluklar kolluk kuvvetleri ile yürütülmekteydi.

Koruma kavramı, “can ve mal emniyetini bozmaya yönelik mevcut ve muhtemel tehlikelere karşı alınan tedbirlerin bütünüdür” (EGM, VİP Önemli Kişileri Koruma El Kitabı).

Kişi koruma kavramı ise “önemli kişilerin ikametgah ve çalışma yerlerinde, araçlı veya yaya olarak yapacağı planlı ya da ani gelişen program ve seyahatlerinde, güvenliğin 24 saat esasına göre sağlanması ve kontrol altında bulundurulması amacıyla yapılan faaliyetlerdir” (EGM, VİP Önemli Kişileri Koruma El Kitabı).

Kişinin canına, ailesine ve mülkiyetine karşı yapılabilecek saldırılara karşı koruma faaliyetleri şu konulardan oluşmaktadır;

1. Suikast ve teşebbüslerinde kullanılabilecek her türden yöntemlere karşı alınabilecek tedbirler
2. Önleyici tedbirler olarak da adlandırılan koruyucu güvenlik tedbirleri
3. Saldırı ve tehlike oluşması önlemek üzere yapılacak istihbarat faaliyetleri (Ulusal istihbarat değil, keşif ve gözlem istihbaratı)
4. Saldırı yapabilme ihtimali ya da şüphesi olan kişilerin gözetlenip tespit edilmesi
5. Herhangi bir saldırı gerçekleştiği vakit hayati kaybı en aza indirmek amaçlı kademeli bir güvenlik sisteminin oluşturulması
6. Saldırı yapılabilecek güzergahlarda öncü güvenliklerin alınması.
7. Saldırı anında karşılık verebilecek koruma tedbirlerin oluşturulması (EGM, VİP Önemli Kişileri Koruma El Kitabı)

Koruma Personelinde aranan özellikler şunlardır:
1. Koruma birimindeki personelin hareket ve kabiliyet açısından daha çevik olması, hızlı hareket edebilmesi için genç yaşlarda (25–40) olması
2. Fiziki şartları düzgün ve bedenen koruma personeli olabilecek ölçülerde olması
3. Belirli bir eğitim ve kültür seviyesinde olması
4. Pratik ve analitik zekalı, kriz anında panik yapmadan karar alabilme yeteneği
5. İnsan hakları ve hukuka saygılı olması
6. İtaat ve disiplin konusunda sorunsuz olması
7. Silah kullanma yeteneğinin iyi olması
8. Yüzme, ileri düzeyde araç sürebilme gibi yeteneklerinin olması

Bir yakın koruma ekibinde şu kişilerin bulunması gerekmektedir: Koruma Amiri, Ekip Amiri, Koruma Görevlileri ve Sürücüler.

Koruma amiri tüm ekibi yönlendiren ve yöneten kişidir. Dolayısıyla koruma amirinin ekipteki en yetenekli ve tecrübeli kişi olması gerekmektedir.

Bir koruma amirinde aranan özellikler şunlardır:
1. Koruma konusunda iyi derecede uzman olmalıve ekibi sürekli eğitmelidir.
2. Liderlik ve yöneticilik vasfı olmalıdır.
3. Planlı ve sistemli, yoğun tempoda çalışabilmelidir.
4. Personel ile yakından ilgili olmalıdır.
5. Yabancı dil bilmeli, saf ve yalın bir dil ile düzgün konuşabilmelidir.

Koruma amirinin görevleri şu şekildedir:
1. Korunan kişinin bütün plan ve zaman çizelgesini eksiksiz bir şekilde takip etmelidir.
2. Tehdit unsuru taşıyan istihbarat bilgilerini analiz etmeli, korunan kişiye bilgi vermelidir.
3. Korunan kişiye düzenli güvenlik brifingleri vermelidir.
4. Ekip personelini sürekli takip etmeli ve düzensiz tavırlara karşı önlem almalıdır.
5. Görevdeki personelin denetimini yapmalıdır.
6. VIP aracında bulunmalı ve tüm ekip ile kesintisiz irtibat halinde bulunmalıdır.
7. Taktiksel değerlendirme yaparak bütün güvenlik önlemlerini almaktan sorumludur.

Yakın koruma faaliyeti Birleşmiş Milletler tarafından şu şekilde tanımlanmaktadır: Yakın koruma faaliyeti, korunan kişi etrafında bir koruma çemberi oluşturulmasıdır (UN PeaceKeeping, 2015). Bir başka tanıma göre “Yakın Koruma, öncelikle belirlenmiş bir kişinin emniyetini ve güvenliğini sağlamak için eğitimli profesyoneller tarafından gerekli tüm görevlerin ve ilgili faaliyetlerin uygulanması olarak tanımlanabilir. Bu güvenlik aynı zamanda önemli kişinin huzurunu ve mümkünse fiziksel rahatlığını ifade eder” (Schneider, 2005: 63).

Yakın korumanın temel amacı, olası tehditlerin gerçekleşmesini önlemektir. Bu tehditler, uygulamada gerçekleşse bile korunan kişinin saldırıdan en az zarar ile kurtarılması Yakın Korumanın ikinci temel amacıdır.

Koruma organizasyonunda yürüyüş düzeni bulunmaktadır. VIP yürüyüş düzeni her zaman saat 12 yönünü göstermektedir. VIP’in sağ tarafı saat 3, sol tarafı saat 9 ve arka tarafı saat 6 yönünü göstermektedir. Korumalar yürüyüş halinde her zaman düzenlerini buna göre ayarlamaktadır.

Koruma hizmetinin temel ilkelerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
1. Koruma hizmetini sunan görevli – ekip amiri, sürücü, koruma amiri vs.- her an bir saldırı ile karşılaşabilme ihtimaline göre sorumluluğunu yerine getirmelidir.
2. Koruma hizmetini üstlenen personel, korunan kişi ile günün her dakikasını beraber geçireceğinden, bu kapsamda da eğitimler alması gerekmektedir. Özellikle etik konularında bilinçli bir personel olmalıdır.
3. Personel, koruma ile ilgili her alanda uzmanlık eğitimi almış olmalıdır.
4. Yakın Koruma Operasyonu, atış poligonunda, diplomatik fonksiyonlarda veya akşam yemeğinde olduğu kadar işlevsel olmalıdır. Bir koruyucu üst düzey müşteriye atandığında, yalnızca o müşterinin risklerini üstlenmekle kalmaz, aynı zamanda müşterinin temsilcisi olur (Schneider, 2005: 66).

Çember oluşturma işlemi 3 kademeden oluşmaktadır. Bunlar: İç Çember, Orta Çember ve Dış Çemberdir.

İç Çember, anlaşılacağı üzere koruma hizmeti sunulan kişiye en yakın olan güvenlik personeli tarafından oluşturulmaktadır. Bu halka içerisinde sadece uzman koruma görevlileri yer almaktadır. Bunların haricinde, önemli kişinin aile bireyleri gibi yakın çevresi bu halka içerisine dahil edilebilmektedir.

Dış Çemberin en temel görevi dışarıdan gelebilecek saldırılara karşı ilk duvar etkeni görmesidir. Bir diğer ifadeyle ilk savunma hattıdır. Bu halka genel güvenlik önlemi almak ile yükümlü kolluk kuvvetleri veya genel güvenlik birimleri tarafından oluşturulmaktadır. Yoğun halk kitleleri gibi kalabalık ile uğraşmak ve buradaki güvenliği sağlamak dış halkanın sorumluluğundadır. Gerektiği taktirde etrafa çitler çekilebilir, bariyer ve şeritler örülebilir. Bütün bu güvenlik önlemleri dış halka başlığı altında değerlendirilmektedir.