ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİNDE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ - Deneme Sınavı - 14

Tehlike, eldeki değerlere yönelik zarar verme potansiyeli nedeniyle istenmeyen fakat her zaman gerçekleşme olasılığı bulunan durumları ifade etmek için kullanılmaktadır. Tehdit; önceden tahmin edilebilen, mücadele edilebilir ve korunan değerlere yönelik zarar verme potansiyeli olan tehlikelerdir. Risk kavramı ise tehdit kavramının aksine belirsizliği, bilinmezliği ve kontrol edilemezliği ifade etmektedir. Risk bir olasılıktır. Tehdit ve tehlikeler risk kavramını kendi içinde gizlemektedir

Risk değeri, tehdidin olma ihtimali ile olası etkisinin çarpımına eşittir.

Koruma altında olan yerlere veya eldeki değerlere ilişkin; korunan yerin coğrafi durumu, yürütülen faaliyetler ve güncel gelişmeler çerçevesinde potansiyel zararların belirlenerek derecelendirilmesi ve olası tehlikelerin önlenmesi için gerekli güvenlik tedbirlerinin alınmasına yönelik karar verme süreci risk analizi olarak tanımlanmaktadır.

Güvenlik planlaması yapılırken; korunacak yerler için dışarıdan içeriye doğru hayali bir çember çizilerek üç kademeli bir güvenlik çemberi oluşturulmalıdır. Bu güvenlik çemberi, dış, orta ve iç güvenlik çemberi olarak düşünülmelidir. Hayali güvenlik çemberlerinin amacı, dış çemberden geçen tehdidin orta çemberde önlenerek iç çembere ulaşmadan ortadan kaldırılmasıdır. Dış güvenlik çemberi, ilk kontrol noktası olarak değerlendirilmelidir. Orta güvenlik çemberi, yerleşkeye giriş yapanların kendilerini ilgilendiren bölümlere gitmek için ayrıldığı noktadır. İç güvenlik çemberi ise yerleşke için kritik öneme sahip yerlere giriş yapılan noktadır ve son kontrol alanıdır.

Sınırsız ihtiyaçların sınırlı kaynaklarla temin edilmesi gerektiği düşüncesinden hareketle alternatif güvenlik tedbirleri arasından en etkili, verimli ve ekonomik olan uygulamalar seçilmelidir. Elektronik sistemlerin işlev ve maliyet araştırmaları yapılmalı, personel sayısı göz önünde bulundurulmalıdır. Aynı amaca yönelik birden fazla tedbir uygulamak yerine en etkili çözümlerden biri tercih edilmelidir.

Güvenlik çemberlerinde genel olarak kullanılabilecek unsurlar şunlardır: yerleşkeyi çeviren duvar, tel örgü, demir parmaklık, hız kesici yol veya trafik unsurları, nöbet noktaları, devriye ve arama görevlileri, kameralar ve aydınlatma sistemleri, turnike sistemleri, biometrik ve kart kontrollü giriş sistemleri.

Hazırlanan acil eylem planları tüm personele tebliğ edilmelidir.

Görev yeri izinsiz hiçbir durumda terk edilmemelidir.

Olası saldırı planlarının engellenmesi için işe gidiş geliş saatlerinin, güzergâhların, durakların vb. rutinlerin zaman ve mekânlarını değiştirmek veya alternatiflerini kullanmak yararlı olacaktır. Bu sayede hedef olma ihtimali ortadan kalkacaktır.

İnsan tarama sistemleri, karşılıklı iki panel şeklinde bulunmakta ve insan üzerinde bulunan şüpheli cisimlerin elle arama yapmadan tespit edilmesini sağlamaktadır. Hava limanları, adliyeler, gümrükler, hapishaneler, kamu binaları vb. yerlerde kullanılmaktadır.

Özel güvenlik görevlilerinin kamuya ait kapalı alanlarda makul bir neden olmadan kimlik sorma yetkisi kısıtlıdır. Kamuya ait açık alanlarda ise suç şüphesi bulunmadığı sürece özel güvenlik görev­lilerinin kimlik sorma yetkisini kullanmamaları gerekir. Özel alanda yapılacak kimlik sorma işlemi ise özel alanın sahibi işveren tarafından verilen ta­limatlar ve uyarılar doğrultusunda gerçekleşmek­tedir. Örneğin bir şirket veya kuruma kimliksiz kişilerin alınmasına izin verilmiyorsa özel güvenlik görevlileri kuruma veya şirkete giriş yapan kişilere kimlik sormak durumundadırlar. Bunların dışın­da özel güvenlik görevlilerinin şüpheli gördükleri bir kişiye kimlik sorma hakları bulunmakla bera­ber ‘’makul şüphe’’ kavramı göz önüne alınmalı ve kimlik sorma durumunda somut nedenler bulun­malıdır. Doğru yanıt B’dir.

Güvenlik ihtiyacının karşılanması dünyada günümüzün en önemli sorunlarından biri hâline gelmiştir. Devletler bu ihtiyacı karşılayabilmek amacıyla çeşitli önlemler almakta ve yöntemler kul­lanmaktadır. Bu nedenle devletler kendi çıkarlarını üst düzeye çıkarmak ve vatandaşlarının güvenlik ihtiyaçlarını karşılayabilmek için diplomatik yön­temler, ekonomik yöntemler, propaganda, iç işlerine karışma, güç kullanma tehdidi ve silahlı güç kullanımı gibi yöntemler uygulamak­tadır. Güvenlik ihtiyacının sağlanması aşamasında güç kullanımı ve güç kullanımının meşrulaştırılması büyük önem taşımaktadır. Doğru yanıt E’dir.

Adli aramaya karar verme yetkisi hakime aittir. Kolluk arama kararı alınmasını talep ettikleri du­rumlarda arama gerekçelerini detaylı ve gerekçeli olarak yazdıkları bir rapor ile cumhuriyet savcısı­na başvurmaktadır. Cumhuriyet savcısına ulaşıla­mayan durumlarda ise kolluk amirinin yazılı emri ile arama işlemi gerçekleştirilir. Bu şekilde yapılan aramalar ve sonuçları cumhuriyet savcısına ayrıntılı bir tutanak ile birlikte bildirilir. Arama emri veya kararı bazı ana şartları taşımalıdır. Bu şartlar;

Doğru yanıt D’dir.

Özel güvenlik görevlilerinin ÖGHK kapsamın­da düzenlenen haklar çerçevesinde yakalama yetki­si bulunmaktadır. Özel güvenlik görevlileri bu ka­nun gereğince Ceza Muhakemesi Kanununun 90. Maddesine göre yakalama, görev alanları içerisinde haklarında arama emri veya yakalama emri bulu­nan kişileri yakalama, kişinin vücudu veya sağlığı açısından mevcut bir tehlikeden koruma amacıyla yakalama haklarına sahiptirler. Bunların yanı sıra CMUK 90. Maddesi kişiye suçu işlerken rastlan­ması ve suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması olasılığının bulunması veya hemen kimli­ğini belirleme olanağının bulunmaması hâllerinde herkesin yakalama yetkisine sahip olduğunu belirt­mektedir. Doğru yanıt A’dır.

Önleme aramalarının kapsamı ve hangi du­rumlarda yapılabileceği Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliğinin 19. Maddesi ile düzenlenmektedir.

Bu madde ile önleme aramasının amaçları şu şekil­de belirtilmektedir:

Doğru yanıt B’dir.

Kolluk kuvvetleri zor kullanma yetkilerini PVSK madde 16’dan almaktadır. Bu maddeye göre zor kullanılmadan önce direnişe son verilmemesi hâlinde kuvvet uygulanacağı ihtarı yapılmalıdır. Ancak direnişin şekli ve ölçüsünün gerektirdiği durumlarda kolluk kuvveti ihtar yapmadan da güç kullanma hakkına sahiptir. PVSK’ nın aynı madde­si gereğince kuvvet kullanımında izlenecek süreç şu şekilde belirtilmiştir;

Kolluk kuvvetleri, kuvvet kullanımına ve zor kullanımına başvurmaları durumunda izleyecekleri yolları ve zor kullanabilecekleri durumları kanun­ların sağladığı haklar çerçevesinde uygulayabilirler. Ülkemizde kolluk kuvvetinin zor kullanma yetkisi­ni aldığı kanunlar;

Doğru yanıt D’dir.

Zor kullanma durumunda direnişin kırılması ve saldırganın etkisiz hâle getirilmesi aşamalarında ateşli silahlar da kullanılabilmektedir. 5188 sayılı kanun uyarınca özel güvenlik görevlilerinin görev alanları içerisinde ateşli silah taşıyabilecekleri be­lirtilmektedir. Silah kullanımı zor kullanma basa­maklarının en son şeklini oluşturmaktadır. Özel güvenlik görevlilerinin zor kullanımı TCK 25. Madde ile sınırlandırılmıştır. Ateşli silahların kul­lanılması durumu meşru müdafaa, ölüm veya ağır yaralanma riski taşıyan durumlar, üçüncü kişileri savunmak ve insan yaşamını ciddi şekilde tehlikeye sokan durumların önlenmesi durumunda kullanı­lacak bir yetkidir. Doğru yanıt A’dır.

Polise silah kullanma hakkı veren kanunlar;

Doğru yanıt D’dir.