ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLER VE BAKIM HİZMETLERİ

Tüm çocuklar fiziksel özellikleri ve öğrenme yetenekleri yönünden farklıdırlar. Ancak çocuklar arasındaki bu farklılıklar çoğu kez önemli düzeylerde değildir. Dolayısıyla normal koşullarda genel eğitim hizmetlerinden yararlanma konusunda ciddi problemlerle karşılaşmazlar. Bununla birlikte yetersizliği olan çocuklar olarak adlandırılan çocukların fiziksel özellikleri ve/veya öğrenme yetenekleri bu çocukların eğitim süreçlerinde bireysel planlamalar yapmak gibi farklı uygulamalar yapılmasını bireysel planlamayı gerektirir.

Yetersizlik bir şeyi yapmada yeterli olmamayı, belli bir şekilde davranmada sınırlı kapasiteyi tanımlamaktadır. Engel terimi ise, çocuğun yetersizliği nedeniyle toplumun beklentilerine yanıt verememesi sonucunda fiziksel ve sosyal çevresiyle etkileşimde sınırlılık yaşaması durumu olarak tanımlanmaktadır. Yetersizliği olan çocuğa gerekli bilgi ve beceriler kazandırıldığında sosyal ve gerektiğinde fiziksel çevrede bazı değişikliklere gidildiğinde yetersizliğin engele dönüşmesi engellenebilir.

Bütün yetersizlik grupları için amaçlanması gereken nokta öncelikle çocukların başkalarına bağımlılığını en aza indirerek, kendi gereksinimlerini kendisi giderebilen bağımsız bireyler haline getirebilmektir. Buradan hareketle özellikle kişisel gereksinimlerini gidermeye yönelik becerileri çocuğun kendi başına yerine getirebiliyor olması oldukça önemlidir. Özbakım becerilerinin kazanılması bağımsızlığın ilk basamağıdır. Bir buçuk iki yaşındaki bir çocuk tuvaletini haber veremeye başladığı andan itibaren anneden bağımsızlaşmaya başlar. Çocukluk döneminin başlangıcındaki bu bağımsızlaşmaya beslenme ve giyinme becerilerinin kazanılması ile devam eder.

Beceri analizi yetersizliği olan çocukların hem özbakım becerileri ile ilgili olarak performans düzeylerinin belirlenmesinde hem de o beceriye ilişkin öğretim sunarken kullanılan önemli bir öğedir. Bir beceriyi daha küçük alt basamaklara ayırma olarak tanımlanan beceri analizi iki farklı yolla yapılabilir.

• Yetersizliği olan çocukların ailelerin duygusal ve sosyal destek sağlamak, • Gerektiğinde aileye ya da çocuğa cihaz, para, ilaç vb elle tutulabilir desteklerin sağlanması için yönlendirmeler yapmak, • Bakım hizmetleri konusunda bakıcı aile fertlerine yönelik rehberlik, danışmanlık ve eğitim hizmeti vermek. uzmanların yapabilecekleri sorumluluklardır.

*Yetersizliği olan çocuğun bakımını üstlenme, *Çocuklarının öğrenme ve davranış sorunlarına karşı destek alma, *Yetersizliği olan çocukları için psikolojik danışmanlık desteği alma. ailelerin sorumluluğu ile ilgilidir.

Piaget’in bilişsel gelişim modeline göre somut işlemler dönemine karşılık gelen okul çağı dönem çocuğun işlemleri muhakeme edişi mantıklı hale gelir. Nesnelerin fiziksel yapılarında ve mekân konumlarındaki değişimlerden dolayı miktar, hacim, sayı vb özelliklerinde değişme meydana gelmeyeceğini anlarlar. Algılanan görüntüye göre değil gerçeği anlayarak tepkide bulunurlar.

I, II, III ve IV

Ayrı Okullarda Özel Eğitim uygulamasında yetersizliği olan çocuklar, yetersizlik türlerine göre ayrı okullarda, özelliklerine göre düzenlenmiş programların takip edildiği eğitimi alırlar. İşitme Engelliler Okulu, Ortopedik Engelliler Okulu bu okullara örnek verilebilir ve bu okullar yatılı veya gündüzlü olabilir.

BEP toplumun özel gereksinimlerini değil özel gereksinimli bireyin gereksinimlerini karşılamak için oluşturulmuş özel eğitimdir.

Saçlarının taranmaması yerine saçların taranması gereklidir.

1, 2, 3, 4, 6, 5, 8, 7, 9 sıralanır.

Yetersizliği olmayan çocukları ile ilgilenmeme yanlış ifade edilmiştir, doğrusu Yetersizliği olmayan çocukları ile ilgilenmedir.

Yetersizliği olan okul çağı çocuklarına kendini yönetme, yetersizliği hakkında görüş kazandırmak için bilgisel ve sosyal destek sağlamak sorumluluklarıdır.

Geriye doğru zincirleme yaklaşımına dayalı analizde becerinin basamakları en son yapılandan en önce yapılan basamağa doğru sıralanır. El yıkama becerisinin geriye doğru zincirleme yoluyla yapılan analizinde basamakalar şu şekilde sıralanır: 1) Musluğu kapatır. 2) Ellerini kurular. 3) Ellerini köpükler gidene kadar yıkar. 4) Ellerini suyun altında köpürtür. 5) Ellerine sabun sürer 6) Sabunu alır. 7)Musluğu açar.

Tuvalet öğretimi planlanırken çocuğun mesane kontrolünün sağlanmış olması bir başka değişle belli bir boşaltım örüntüsün ve kuru kaldığı zamanların olması ön-koşuldur.

6-11 yaş aralığında yer alan çocuklar Piaget'in bilişsel gelişim modeline göre somut işlemler döneminde yer alırlar. Bu dönemde çocuklar somut olduğu sürece karmaşık problemleri çözebilirler.

6-12 yaş döneminde çocuklar neslerin fiziksel yapılarında ve mekan konumlarındaki değişimlerinden dolayı miktar, hacim, sayı vb. özelliklerinde değişme meydana gelmeyeceğini anlarlar.

En az kısıtlayıcı ortam, yetersizliği olan çocukların kendilerini en üst düzeyde gerçekleştirebilecekleri yetersizliği olmayan akranlarının eğitim ortamlarına en benzer ortamlarda uygun destek ya da hizmetler sağlanarak eğitilmeleri hakkını tanımlar. En az kısıtlayıcı ortam genel eğitim içinde bir ortam olabileceği gibi, genel eğitim ortamı dışında bir eğitim ortamı da olabilir.

En az kısıtlayıcı ortam, yetersizliği olan çocukların kendilerini en üst düzeyde gerçekleştirebilecekleri ve akranların eğitim ortamlarına en benzer olan eğitim ortamlarını tanımlamaktadır. Buna göre en az kısıtlayıcı eğitim ortamı normal sınıf iken en fazla kısıtlayıcı eğitim ortamı yatılı özel eğitim okuludur ve sıralama; normal sınıf, kaynak oda, özel alt sınıf ve yatılı özel eğitim okuludur.