ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLER VE BAKIM HİZMETLERİ

Genel Eğitim Sınıfı (Normal Gelişim Gösteren Akranların Devam Ettiği Sınıf): Zihinsel yetersizlik gösteren bireyin normal gelişim gösteren akranlarıyla aynı sınıfa devam ettiği eğitsel düzenleme biçimidir. Gereksinim duyulduğunda genel eğitim sınıfına devam eden zihinsel yetersizlik gösteren bireyin eğitim hizmetlerinden daha etkili bir şekilde yararlanabilmesi için müfredatta değişiklikler yapmak, eğitsel araç-gereçlerde uyarlamalar yapmak, öğretmenle danışmanlık çalışmasına yer vermek gibi bazı önlemler alınabilir. Kaynak Oda: Bireyin normal gelişim gösteren akranları arasından ayrıldığı yönetsel düzenlemelerin en az sınırlayıcı olanıdır. Bu uygulamada öğrencinin bireysel gereksinimlerinin daha iyi karşılanabilmesi için genel eğitim sınıfıyla aynı okulda bulunan bir ortamda bire-bir eğitim ya da küçük grup düzenlemesiyle öğretim çalışmaları yapılır. Birey yalnızca bu öğretim çalışmalarına katılmak için normal gelişim gösteren akranlarının devam ettiği sınıftan sınırlı sürelerle ayrılır. Özel Eğitim Sınıfı: Özel gereksinimli öğrencilerin devam ettiği; ancak, genel eğitim okulları bünyesinde bulunan ayrı sınıflardır. Özel eğitim sınıfları genellikle normal gelişim gösteren bireyler için hazırlanmış olan müfredata uyum sağlamakta güçlük çeken bireyler için oluşturulmaktadır. Özel eğitim sınıfı uygulamaları tam zamanlı özel sınıf ve yarım zamanlı özel sınıf uygulaması biçiminde ikiye ayrılabilir. Tam zamanlı özel sınıf uygulamasında öğrenci okuldaki zamanının tümünü özel eğitim sınıfında geçirirken yarım zamanlı özel sınıf uygulamasında birey bazı derslerde normal gelişim gösteren akranlarıyla aynı ortamları paylaşabilir. Özel Eğitim Okulu: Özel eğitim okulları zihinsel yetersizlik gösteren bireylerin normal gelişim gösteren akranlarından ayrıldığı eğitim ortamlarıdır. Bu seçenek bireyin zihinsel yetersizliği normal gelişim gösteren akranlarıyla aynı okullardan yararlanmasına engel olacak düzeyde olduğunda tercih edilmektedir. Türkiye’de çok yaygın olmamakla birlikte, zihinsel yetersizlik gösteren bireylerin devam ettiği ayrı özel eğitim okullarından bazıları yatılı eğitim hizmeti de verebilmektedir. Bu kurumlar zihinsel yetersizlik gösteren bazı bireyler için bakım evi işlevi de görebilmektedir. Evde Sürdürülen Eğitim: Kaza, kronik hastalık ya da ileri düzey sağlık sorunları gibi nedenlerle okula devam edemeyen öğrenciler için sağlanan özel eğitim hizmetleridir. Türkiye’de yaygın bir uygulama şekli değildir.

Sosyal hizmet mesleğinin temel amacı, sosyal hizmet uygulamasından yararlanmak isteyen birey ya da ailelerin sosyal işlevselliğini artırmaktır. Bu birey ya da aileler, kendilerinden ya da içinde bulundukları koşullardan kaynaklanan herhangi bir nedenle normal hizmetlerle ihtiyacı karşılanmayan, bunun için farklı hizmetlere ihtiyaç duyan kişi, grup ve ailelerdir. Bu amaçla sosyal hizmet uzmanları, sosyal kişisel çalışmalar, sosyal grup çalışmaları yürütür. Yetersizliği olan birey ya da ailelerin bilinçlendirilmesi, toplumsal kaynaklardan haberdar olmaları, bu kaynakların etkin ve verimli biçimde kullanımı vb. konularda aktif görevleri vardır. Sosyal hizmet uzmanlarının yetersizliği olan bireylerin günlük yaşamlarını düzenleme, iş ve meslek edinmeleri konusunda yönlendirme, aile yaşantılarını düzenleneme gibi rolleri yerine getirmeleri beklenir.

Asperger sendromu, çocukluk dezentegratif bozukluğu, rett sendromu, A-tipik otizm otistik bozukluklardandır. Fragile x sendromu değildir.

Sosyal etkileşimle ilişkili sorunlar: a. Sosyal etkileşim sırasında kullanılan göz kontağı kurma, jest ve mimikleri uygun biçimde kullanma, beden pozisyonunu ya da kişiler arası fiziksel mesafeyi gerektiği biçimde düzenleme gibi davranışlarda sıra dışılık ya da yetersizlik göstermek. b. Yaşa uygun akran ilişkileri geliştirememek, arkadaş edinmekte ve akranlarla etkileşim kurmakta güçlük çekmek, grup ortamında gerçekleştirilen etkinliklere katılmakta zorlanmak gibi sorunlar bu maddeyi örneklendirebilir. c. İlgileri, başarıları ya da eğlenceyi diğerleriyle paylaşma isteği göstermemek. d. Sosyal ve duygusal davranışlarda yetersizlik göstermek. Örneğin, diğerlerinin sosyal ya da duygusal tepki ya da girişimlerine karşılık vermemek, ortamda bulunan diğer insanlara ve yaptıklarına ilgi göstermemek, üzüntü, sevinç, kızgınlık gibi duygusal tepkileri fark etmemek.

Gelişimsel düzeye uygun oyun davranışları sergilememek

70-75 arası

Çok hafif düzeyde zihinsel yetersizlik

İş becerileri

Çevre kirliliği

yetersizlik türleri iki temel grupta toplanarak tanıtılmaya çalışılmıştır. Bu gruplardan ilki sık rastalanan yetersizlik grupları, ikinci ise seyrek rastlanan yetersizlik gruplarıdır

Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yayımlanan bu kılavuzda otizm spektrum bozukluğu beş ayrı alt kategoride ele alınmaktadır: • Otizm ya da otistik bozukluk • Asperger sendromu • A-tipik otizm • Çocukluk dezentegratif bozukluğu • Rett sendromu

Düşük kas tonusu daha çok down sendromunda görülen bir özelliktir

Otizm spektrum bozukluğu erken tanılamaya en çok gereksinim duyulan gelişimsel yetersizlik
kategorilerinden biridir. Bu alanda erken tanılama otizm spektrum bozukluğunun neden olduğu sorunları azaltarak ya da ortadan kaldırarak bireylerin yaşamlarında çok önemli değişiklikler yaratabilecek erken müdahale hizmetlerini mümkün kılabilmektedir.