ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLER VE BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 16

Hastaneler veya Klinikler, daha çok akut sorunlar veya kronik soruna bağlı gelişen akut durumlara yönelik tedavi, rehabilitasyon ve bakım gereksinimlerinin karşılandığı kuruluşlardır.

Mesleki Rehabilitasyon, özel gereksinimli bireylerin güçlü olan yanlarından yararlanarak işe hazırlık geçişi ve bir mesleki eğitim kazandırmayı amaçlayan birimlerdir.

Eşitlik kavramı, insan hakları kavramının ayrılmaz bir parçasıdır ve bireylere hakların korunması açısından adil davranma sorumluluğu yükler. Uluslararası insan hakları belgelerinde, tüm bireylerin onur ve hak temelinde eşit ve özgür doğdukları, her bireyin fırsat eşitliği çerçevesinde insan haklarına ve temel özgürlüklere sahip olduğu ve herhangi bir temele dayalı ayrımcılığın kabul edilemeyeceği ilkeleri benimsenmiştir.

İnsan hakları, tüm insanların hiçbir ayrım gözetmeksizinyalnızca insan olarak doğmalarından kaynaklanan eşit, özgür ve onurlu yaşamasını sağlayan haklardır.

Yetişkinlik; ücretli bir iş, yasal ve sivil haklarla betimlenen kişisel özerklik, arkadaşlık, sosyal ilişkiler, aile rolleri ve sorumlulukları anlamına gelmektedir.

Okulların ve kurumların en önemli işlevi, özel gereksinimli bireylere hem akademik becerilerin öğretimi hem de bireyin toplumsal yaşama tam katılımını sağlamaya hizmet edecek uyumsal becerilerin öğretimi için fırsatlar sağlamaktır.

Birleşmiş Milletler (BM), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği (AB) gibi uluslararası örgütler özel gereksinimli bireylerin yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik önemli sayıda çalışmalar yapmışlardır.

20 Ocak 1993’te BM Genel Kurulu’nun 48/96 sayılı kararıyla “Engelliler İçin Fırsat Eşitliği Konusunda Standart Kurallar” kabul edilmiştir. Yirmi iki maddeden oluşan Standart Kurallar, politika oluşturmak için bir araç; aynı zamanda, teknik ve ekonomik işbirliği için temel işlev gören en kapsamlı ve özel gereksinimli bireyler tarafından da en fazla kabul gören bir belge niteliğindedir. Bu belge, bağlayıcı bir niteliği olmayan; ancak, örf ve adet hukuku haline gelmiş bir dokümandır.

Üstün yetenekli ve zekalı bireylerin eğitimi konusunda Osmanlı İmparatorluğu’nca başlatılan “Enderun” uygulaması Cumhuriyet döneminde 1948 yılında çıkarılan İdil Biret Suna Kan Yasası olarak üstün yetenekli bireylerin eğitimini yasal güvence altına almış ve diğer ülkelere de örnek teşkil etmiştir.

Türkiye Özürlüler Araştırması’nın sonuçlarına göre ülkemizde özel gereksinimli bireylerin toplam nüfus içindeki oranı %12.29’dur.

Büyük anne babalar da tıpkı anne babalar ve kardeşler gibi durumu kabullenmekte zorlanırlar. Bazen bu durum onlar için daha da zor olmaktadır.

Öz-bakım Becerileri İle İlgili Olan Gelişim: Beslenme, giyinme, temizlenme, tuvalet becerileri gibi alanlarda çocuğun bağımsızlık kazanmasıyla ilgili geliştirdiği becerileri kapsayan bir alandır.

Konuşma sesi tonundaki sesleri duyar ve nesnelerin yönünü sesin geldiği yöne göre belirleyebilir. Bir-iki aylıkken annesinin sesini diğer seslerden ayırt edebilir. Kafatasındaki kemik gelişimi de 12-18 ay arasında kendini tamamlamaktadır. Görme, duyma, hissetme gibi durumlarda inanılmaz gelişmiş olan yenidoğan bebekler hareketle ilgili bir o kadar az gelişmiş durumdadırlar. Baktığı nesnelere uzanamaz, başını belli bir süre dik tutamaz, yattığı yerde dönemez, oturamaz vb. Bebekler, karmaşık bilişsel becerileri geliştirmeye başladığından çok daha yavaş bir şekilde hareket becerilerini geliştirebilmektedirler. Dört tür tadı da (tatlı, acı, ekşi ve tuzlu) tadabilir ve tanıdık ten kokularını ayırt edebilir (örneğin annesinin kokusunu başka bir kadının kokusundan ayırt edebilir). iki aylık olduğunda bebekler ancak yüzüstü yatarken başını kaldırıp 45 derecelik açıyla tutabilir ya da üç ay civarında otururken iki elinden tutulduğunda başını dik ve çenesini dışarıda tutabilir.

20. Yüzyılın sonlarından itibaren bulaşıcı hastalıkların kontrolü, doğum sonrası ve bebek bakımında gelişme, hijyen ve beslenme kalitesinde artış, tıp alanındaki ilerlemelere bağlı olarak tanı ve tedavi sürecinde başarı, sağlık ve bakım hizmetlerinde yaşanan gelişmeler bireylerin yaşam süresini arttırmada etken olmuştur.

Dünya sağlık örgütünün sınıflandırmasına göre hafif düzey zihinsel yetersizliği olan bireylerin zeka puan aralığı 50 ile 70 dir. Buna göre Sevgi hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahiptir. Otizm spektrum bozukluğu yaşamın ilk üç yılında orataya çıkan, iletişim ve sosyal etkileşim sorunları, sınırlı/yinelenen ilgi ve davranışlarla karakterize edilen karmaşık bir gelişimsel yetersizlik türüdür. Sevgi otistik özellikler gösteren bir bireydir. Bununla birlikte günümüzde 18-65 yaş arasındaki bireyler yetişkin olarak tanımanırken; 65 yaş ve üzeri bireyler yaşlı olarak tanımlanmaktadır.

Otizm spektrum bozukluğu yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkıp iletişim ve sosyal etkileşim sorunları, sınırlı/yinelenen ilgi ve davranışlarla karakterize nörolojik temelleri olan karmaşık bir gelişimsel yetersizlik terminolojisidir.

Kurum altında yaşama nedeniyle yalnızlık, psiko-sosyal gereksinimlerin karşılanamaması, eski aile yaşamına duyulan özlem, depresyon ve yabancılaşma gibi olumsuzlukları özel gereksinimli bireylerin üzerinden kaldırmayı hedefleyerek kendi yaşam alanı içerisinde aile veya arkadaşlarıyla birlikte farklı sağlık ve bakım gereksinimleri dışardan desteklenerek bulunduğu sosyal çevreye dahil olmasını amaçlayan bakım modeli toplum temelli bakım hizmeti modelidir.Rekreasyon Evleri bu model bağlamında bakım hizmeti sunulan ortamlardan bir tanesidir.

Bireysel yaklaşım birden çok sorunun mevcut olduğu durumlarda, çoklu sorunların yönetilebilmesi için uygun bir yönetim modeli değildir. Bu gibi çoklu sorun durumlarında disiplinler arası yaklaşım kullanılabilmektedir.

Disiplinler arası yaklaşım, aynı birimde çalışan pek çok sağlık ve bakım uzmanının birlikte uygulama ve bilgi paylaşımı içerisinde, hiyerarşik bir yapının olmadığı; ekipte yer alan her bir uzmanın eşit görüş hakkına sahip olduğu ve bir koordinatör eşliğinde hizmetin sunulduğu bir modeldir. Ekip anlayışı oldukça interaktiftir.

Sosyal/Duygusal Gelişim: Başkalarıyla geçinmeyi, başkalarını anlamayı, arkadaşlıklar kurmayı ve arkadaşlıkları sürdürmeyi, sosyal olarak kabul görebilecek şekilde davranmayı ve duygularını kontrol etmeyi içeren gelişim alanıdır. Bu açıklamalar doğrultusunda sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.