ÖZEL EĞİTİM

Aile sistemi, dört aile özelliğiyle açıklanmaktadır. Bunlar (a) ailenin kaynakları, (b) ailenin etkileşimleri, (c) ailenin işlevleri ve (d) ailenin yaşam döngüsüdür. Alenin gereksinimleri bu özelliklerden biri değildir.

Suçluluk: Bu aşamada aile, sürekli olarak “Neden böyle bir sorunla karşılaştık?” sorusunu sorar. Bu dönemde aileler, çocuklarının yetersizliğine geçmişte yaptıkları hataların neden olduğunu düşünebilir.

İkinci evre karmaşa, suçluluk, kızgınlık aşamalarından oluşmaktadır.

Aile yaşam kalitesini araştıran bir çalışmada, aile yaşam kalitesi anketi geliştirilmiştir (Cook, Klein ve Tessier, 2008). Ankette yaşam kalitesinin beş alanı belirlenmiştir:
(a) Sağlıklı gelişim için fiziki olanaklar,
(b) yetersizlik konusu ile ilgili destek,
(c) aile etkileşimi,
(d) anne babalık ve
(e) duygusal olarak sağlıklı olma. Kültürel özellikler bu alanlardan değildir.

Anne baba-öğretmen işbirliğinin anne babaya sağladığı yararlar;
• Öğretmenin amaçlarının ve çocuğun gereksinimlerinin daha iyi anlaşılmasını sağlar.
• Özel gereksinimi olan bir çocuğun anne babası olarak hak ve sorumlulukları hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olur.
• Anne babaya çocuğun okul programı ve bu programa nasıl katılabileceği konusunda bilgi sağlar.
• Okul programlarının olumlu etkilerinin evde de sürdürülmesinin yollarını arar.
• Çocuğun ev yaşamı için uygun olacak işlevsel davranışları öğrenmelerine yardımcı olacak becerileri geliştirir.
• Bugün ve gelecekte çocuğu için önemli kaynaklara ulaşmayı sağlar.

Anne babalar etkili öğretmen-anne baba iş birliğinin kurulmasını engelleyici bir durum sergileyebilirler. Bunlar; anne babaların ekonomik yetersizlikleri, öğretmenle iş birliği yapmadaki isteksizliği, evdeki diğer aile bireylerin sorumluğunun fazla olması, evdekilerin gerektiği kadar sorumlu davranmamaları olarak sıralanabilir.

Etkinlik ya da oyunları yarışmaya dönüştürüp kazanma, birinci olma gibi hedeşere yönelmeyin. Çocuklar sadece oyun oynamak ister. Anne babanın evde kullanabileceği yararlı olabilecek bir etkinlik ya da oyun seçin. Bu, dı- şarıdan pahalıya alınacak oyun ya da etkinlik setleri yerine evdeki kaynakları kullanarak yapabilecekleri bir etkinlik olsun. Yani B şıkkındaki bilgi yanlıştır.

Okulöncesi eğitimde anne babalarla yapılacak çalışmalar; anne babaları gözlemci ve katılımcı olarak görme, bireysel ve grup toplantıları düzenleme şeklinde sıralanabilir.

Anne baba eğitim grupları, aynı zamanda anne babaların çocuk yönetimi ve ev merkezli beceri öğretimi gibi konularda bilgi edinmelerine fırsat sağlayacaktır.

Öğretmenlere verilebilecek öneriler;
• Çocuğun gereksinimlerini ailesinden daha iyi bildiğinizi sanmayın.
• Günlük dille ve planlı konuşun.
• Özel gereksinimi olan çocukların anne babaları hakkında yapılan genellemelere izin vermeyin.
• Anne babalara karşı korkutucu ya da savunmacı olmayın.
• Çocuk için öncelikli konulara yer verin.
• Anne babaların iyimser olabilme çabalarında onlara yardımcı olun.
• Bir an önce bir şeylerle başlayın. Ne kadar erken başlanırsa o kadar yol alınır.
• “Bilmiyorum.” demekten korkmayın.
Ailelere çocuğun gereksinimlerini onlardan daha iyi bildiğinizi açıklamak yerine birlikte karar vererek hareket edilmelidir.