ÖZEL EĞİTİM

Biliş sözcüğü, dünyamızı öğrenmeyi ve anlamayı içeren zihinsel faaliyetler anlamına gelir (Yavuzer, 1997) ve şu süreçleri kapsar:
(a)Algılama, edinilen bilgilerin yorumlanması ,organize edilmesi ve yeniden bulunması;
(b)Bellek algılanan bilginin bulunup getirilmesi ya da depo edilmesi;
(c)Muhakeme, bilginin belirli bir anlam çıkarma ve sonuca varma amacıyla kullanılması;
(d)Düşünme, bilginin ve çözümlerin nitelik olarak değerlendirilmesi,
(e)Kavrama, bilginin iki ya da daha fazla bölümü arasındaki ilişkilerin tanınmasıdır.

Bilgi sözcüğü, dünyamızı öğrenmeyi ve anlamayı içeren zihinsel faaliyetler anlamına gelir (Yavuzer, 1997) ve şu süreçleri kapsar:
(a)Algılama, edinilen bilgilerin yorumlanması, organize edilmesi ve yeniden bulunması,
(b)Bellek algılanan bilginin bulunup getirilmesi ya da depo edilmesi,
(c)Muhakeme, bilginin belirli bir anlam çıkarma ve sonuca varma amacıyla kullanılması,
(d)Düşünme, bilginin ve çözümlerin nitelik olarak değerlendirilmesi,
(e)Kavrama, bilginin iki ya da daha fazla bölümü arasındaki ilişkilerin tanınmasıdır.

Okulöncesi eğitim programına göre bilişsel gelişimi desteklemek amacıyla yapılan etkinlikler; çocukların gelişim düzeylerini dikkate almalı, çocukların tercih ve ilgilerini göz önünde bulundurmalı, çocuk yönlendirmeli yaklaşımı esas almalı, etkinlik temelli olmalı, çocuklar arasındaki etkileşimi artırmalı, doğal ortamlarda gerçekleştirilmeli, araştırmayı ve keşfetmeyi teşvik edici olmalı, öğrenme yaşantılarını çeşitlendirmeli, yaratıcılığı ön plana çıkarmalı ve hem normal gelişim gösteren hem de yetersizliği olan çocuklara yönelik hazırlanmalıdır.

Çocukların dikkat süreleri oldukça kısadır ve dikkatleri kolaylıkla dağılabilmektedir. Çocuklar ilginç bir ses duyduklarında, farklı bir oyuncak gördüklerinde ya da birinin hareket ettiğini fark ettiklerinde, devam etmekte olan etkinliği keserek dikkatlerini bu yeni uyarana yönlendirmektedirler. Bu bakımdan kısa ve çok sayıda etkinlik yapmak çocuğun dikkat süresini geliştirmede faydalı olabilir.

Bilişsel gelişim dikkat süresi, bellek kapasitesi ve problem çözme becerilerini kapsar.

Çocuklar, 8-10. aylarda bir amaca ulaşmak istediklerini belirtmek üzere davranış sergilerler ve bu davranışa niyet bildirme denir. Niyet bildirme, neredeyse tüm davranışlar için ön koşul olma özelliği taşımaktadır. İleri düzeyde yetersizliği olan çocukların bir kısmı, niyet bildirme davranışını bağımsız olarak kazanamamakta ve bu davranışı öğrenmeleri için yapılandırılmış etkinliklere gerek duymaktadırlar.

Yazma hem fiziksel hem de bilişsel becerileri gerektiren karmaşık bir süreçtir. Yazı yazma, çocukların sadece fiziksel becerileri yerine getirmelerini değil aynı zamanda kalemle kâğıt arasındaki ilişkiyi anlamalarını ve her işaretin bir anlamı olduğunun farkına varmalarını gerektirmektedir. İlk başlarda çocuklar, işaretlerin neyi ifade ettiklerini bilmeden rastgele karalamalar yaparlar. Zamanla hareketlerini kontrol etmeye ve yaptıkları karalamaları incelemeye başlarlar, daha sonra işaretlerini kontrol edebileceklerini fark ederler.

Fırsat Bellek algılanan bilginin bulunup getirilmesi ya da depo edilmesi olarak ifade edilebilir. Örnekteki öğretmen birkaç defa okuduğu masalın eksik kısımlarını öğrencinin bulunup getirilmesini istemektedir.

Çocukların dikkat süreleri oldukça kısadır ve dikkatleri kolaylıkla dağılabilmektedir. Çocuklar ilginç bir ses duyduklarında, farklı bir oyuncak gördüklerinde ya da birinin hareket ettiğini fark ettiklerinde, devam etmekte olan etkinliği keserek dikkatlerini bu yeni uyarana yönlendirmektedirler. Bu bakımdan öğretmenler dikkat süresini arttırmak için öğrencilere yapmaları gerekenler ile ilgili komutlar verebilirler.

Akademik becerileri kapsamında; eşleme, seçme ve isimlendirmeyi, sınıflamayı, sıralamayı, sayma ve sayıları, ayrıca okuma ve yazmaya hazırlık davranışlarını yer almaktadır.