ÖZEL EĞİTİM - Deneme Sınavı - 2

Öğrencilerden uzun bir zaman içinde kazanması beklenen davranışlara uzun dönemli amaç adı verilir.

Özel gereksinimleri olan çocukların yıllık ve kısa dönemli amaçların yazımında dikkat edilmesi gereken öğeler arasında I-II-IV
yer almaktadır.

Öğrencinin davranışlarının yeterliliği hakkında karar verebilmek için kullanılan standartta davranış için ölçüt belirleme adı verilir.

1997 yılında yayımlanan 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede (KHK), BEP’in hazırlanması ve uygulanması esastır hükmü yer almaktadır. Erken çocukluk döneminde özel eğitim hizmetlerinde ise ailenin daha yoğun bir biçimde eğitime katılması nedeniyle bireyselleştirilmiş aile hizmet planlarının (BAHP) hazırlanması gerekmektedir.

Erken çocukluk özel eğitim hizmetlerinin gerçekleştirilmesinde yer verilmesi gereken ilkeler şunlardır;
Özel eğitim hizmetleri çocuk merkezli olmalı
Programlar aile üzerine de odaklanmalı
Ekip üyeleri arasında iş birliğine dayanmalı Değerlendirme ve hizmet sunma disiplinler arası yaklaşımı gerektirmeli
Programlar hizmet sunanların gelişimi için fırsatlar sağlamalı
Program sürekli olarak izlenmeli ve değerlendirilmeli

BAHP geliştirme süreci; çocuğun hizmetlere uygunluğunu değerlendirme, ailenin ve çocuğun yeterliklerini ve gereksinimlerini değerlendirme, bireyselleştirilmiş aile hizmet planı geliştirme, uygulama ve izleme geçiş hizmetlerinin planlanmasından oluşmaktadır.

BAHP’de, çocuğun fiziksel gelişim (görme, işitme ve sağlık), bililsel gelişim, dil ve konuşma gelişimi, sosyal/duygusal gelişim ve öz bakım becerilerindeki var olan performans düzeyleri ile ilgili özet bilgiler yer almalıdır. Bu bilgiler, ailenin de dahil olduğu ekip üyeleri tarafından çeşitli değerlendirme teknikleri kullanılarak toplanmalıdır.

Amaçlar, şu özellikleri içermelidir:
-Amaçlar çocuğa ve aileye yönelik olmalı.
-Amaçlar ölçülebilir ve gözlenebilir olmalı.
-Beklenen değişikliğin kabul edilebilirlik ölçütü yer almalı.
-Amaçlara ulaşılması için gerekli koşullar, işlemler ve zaman çizelgesi tanımlanmalı.

Anne babanın çocuklarının okulöncesi eğitim programlarına başarılı geçiş yapabilmesi için gereksinim duyduğu bilgiler Şunlardır:
-Çocuğun okulöncesi eğitimde gereksinim duyacağı beceriler
-Mevcut okulöncesi eğitim kurumları ya da programları
-Çocuk için uygun olan okulöncesi eğitim kurumları ve programları

3-6 yaş grubundaki özel gereksinimi olan çocuklar için geliştirilecek BEP öğeleri;
-Çocuğun eğitimsel performans düzeyi
-Performans düzeyine dayalı yıllık amaçlar
-Kısa dönemli amaçlar
-Çocuğa sağlanacak özel eğitim ve ilişkili hizmetler
-Genel okulöncesi eğitim programlarına katılım düzeyi
-Kısa dönemli amaçlar için başlama ve bitiş tarihleri
-Amaçlardaki ilerlemelerin değerlendirilmesi
-Ana sınıfına ya da ilköğretime geçişi kolaylaştıracak özel plan.

Bireyselleştirilmiş eğitim planı hazırlarken eğitimsel performans düzeyi ifadesi yazmada dikkat edilmesi gereken ilkeler şunlardır:
-Ayrıntılı değerlendirme verilerine göre oluşturulmalı
-Öğrencinin yapabildikleri ve yapamadıkları yansıtılmalı
-Öğrencinin güncel bilgilerini içermeli
-Açık ve anlaşılır bir dille yazılmalı
-Öğrencinin yetersizliğinin eğitimsel performansı üzerindeki etkileri açıklanmalı
-Özel etmenler göz önünde bulundurulmalı
-Özel istekleri göz önünde bulundurmak bu ilkelerden biri değildir.

Uzun dönemli amaç, öğrenciden uzun bir zaman içinde kazanmasını beklediğimiz davranışlardır.

Kısa dönemli amaçların ögeleri; birey, davranış, koşul, ölçüt olarak belirtilmektedir.

Yönetmeliğe göre bu birim; okul yöneticisi, özel eğitim öğretmeni, rehber öğretmen, program geliştirmeci, sınıf öğretmeni, öğrencinin anne babası ve öğrenciden (uygunsa) oluşur. Görsel sanatlar öğretmeni bu birimde yer almaz.

Okul müdürü ya da görevlendireceği bir müdür yardımcısı, bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi başkanı olarak görev yapar. Bu birim, bireylerin gelişim özelliklerini değerlendirme ve eğitim performanslarına göre bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlamakla görevli olduğu gibi programın uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili çalışmaların koordinasyonunu sağlamakla da görevlidir. Bu birim içinde sınıf öğretmeni, özel eğitim öğretmeni ve anne baba önemli ve çekirdek kişilerdir. Bu kişilerin yanı sıra gerekli görüldüğü takdirde konuşma ve dil terapisti, fizyoterapist, iş ve uğraşı terapisti ya da psikolog gibi ek personel de birimin çalışmalarına dahil edilmelidir.

Bireyselleştirilmiş aile hizmet planları, aileler ve 0-3 yaş çocuklarının gereksinimlerine dayalı olarak hazırlanan hizmet planlarıdır.

BAHP geliştirme süreci; çocuğun hizmetlere uygunluğunu değerlendirme, ailenin ve çocuğun yeterliklerini ve gereksinimlerini değerlendirme, bireyselleştirilmiş aile hizmet planı geliştirme, uygulama ve izleme geçiş hizmetlerinin planlanmasından oluşmaktadır.

Özel gereksinimi olan çocuk, okulöncesi eğitim hizmetlerine geçiş yapabilmesi için iki yaş altı aylık iken ailenin bilgilendirilmesi ve iki yaş dokuz aylık iken BAHP’ın bir parçası olarak yazılı bir geçiş planının hazırlanması gerekmektedir.

Çocuğun bilişsel gelişim, fiziksel gelişim, dil ve konuşma gelişimi, sosyal/duygusal gelişim ve öz bakım becerilerindeki hâlihazırda işlevde bulunma düzeyi. Ailenin güçlü yanları ve çocuğun gelişimini hızlandırması için ilişkili gereksinimleri, kaynakları ve öncelikleri. Ailenin zayıf yanları değil güçlü yanları yer almalıdır.

Gelişim alanları: Fiziksel gelişim, bilişsel gelişim, iletişim, sosyal, duygusal gelişim, öz bakım becerileridir.