OTEL YÖNETİMİ

Çevre; sosyolojide, hayatın gelişmesine etki yapan doğal, toplumsal ve kültü- rel tüm etmenlerin oluşturduğu bir bütün olarak tanımlanmaktadır (TDK 1988). Örgütler açısından ise çevre, örgütün girdilerini aldığı, çıktılarını verdiği bütün sistemleri ve içinde yaşadığı toplumu, kültürü ve doğayı kapsayan bir bütündür

Genel olarak dış çevre, “bir sistemle ilgili olan ve o sistemin dışında kalan her şey”, olarak tanımlanabilir. Otel işletmesinin dış çevresi ile ifade edilmek istenen de otelle ilgili ve onun sınırları dışında olup onu etkileyebilen fiziksel ve sosyal tüm unsurlardır.

Ekonomik çevre, toplumun gereksinimlerini karşılayacak mal ve hizmetlerin eldeki sınırlı kaynaklarla üretildiği ve tüketildiği; kaynakların, mal ve hizmetlerin ve sağlanan gelirin paylaşıldığı ortam olarak tanımlanabilir. Genel ekonomik çevre unsurları, küresel, ülkesel veya bölgesel düzeydeki ekonomik faaliyetler ile paranın, üretilen mal ve hizmetlerin, bilginin ve enerjinin akışına ilişkin unsurlardır.

Bir otel işletmesi açısından pazarın çekiciliği, büyümek, ürün ya da hizmetlerini çeşitlendirmek ya da yeni turistik yatırımlar yapabilmek için pazar koşullarının elverişli olması anlamına gelir. Bunun anlaşılabilmesi için, pazarın büyüklüğü dışında, pazarın kârlılığı, kalitesi ve girdi temininde kolaylık vb. unsurların dikkate alınmasında yarar vardır.

Müşteri çevresi, otel işletmelerinin sunduğu ürün ve hizmetleri iş amacı dışında kişisel/ailesel yararlanma amacıyla talep eden kişilerin oluşturduğu pazarı ifade eder. Otelin mevcut ve/veya potansiyel müşterilerinin kimler olduğu, nasıl bir profile sahip oldukları, istek, gereksinim ve beklentilerinin neler olduğu ve ne yönde değişim gösterdiği, dikkatle ve titizlikle incelenmelidir. Otel işletmeleri, ürün ve hizmetlerinden yararlanan müşterilerinin özelliklerini tanımlarken, yaşları, gelir düzeyleri, cinsiyetleri, mesleki durumları, sosyal itibarları, satın alma güdüleri vb. göz önüne almalıdırlar.

Otel işletmelerinin tedarikçi pazarı, turistik ürün ve hizmetlerin üretilmesinde kullanılan hammadde, ara malzeme, dışarıdan sağlanan hizmetler vb. girdil ri sağlayan kişi, kurum ve kuruluşların oluşturduğu çevredir . Örneğin, otellerin mutfak departmanı için gereken yiyecek ve içecekleri ya da odalardaki mefruşatı sağlayan satıcılar, otelin güvenliğini sağlayan şirketler, çalışanların evleri ile otel arasında ulaştırılmasını sağlayan taşımacılık şirketleri, sözleşmeli rehber ve animatörler vb.

Otel işletmelerinin iç çevresi, otelle ilgili olan, otel sistemini oluşturan ve onun sınırları içindeki fiziksel, beşeri ve sosyal tüm unsurlar olup; bu unsurlar maddi ve maddi olmayan tüm kaynakları ifade eder. Bir otel işletmesinin iç çevre unsurları- nı iyi analiz edebilmesi, onun rekabetçi gücünü ortaya koyarak aşağıdaki faydaları sağlayacaktır (Dinçer 2004):

Çevre; sosyolojide, hayatın gelişmesine etki yapan doğal, toplumsal ve kültürel tüm etmenlerin oluşturduğu bir bütün olarak tanımlanmaktadır. Örgütler açısından ise çevre, örgütün girdilerini aldığı, çıktılarını verdiği bütün sistemleri ve içinde yaşadığı toplumu, kültürü ve doğayı kapsayan bir bütündür.

Genel olarak dış çevre, “bir sistemle ilgili olan ve o sistemin dışında kalan her şey”, olarak tanımlanabilir. Otel işletmesinin dış çevresi ile ifade edilmek istenen de otelle ilgili ve onun sınırları dışında olup onu etkileyebilen fiziksel ve sosyal tüm unsurlardır.

Genel (makro) çevre, bir otel işletmesini en geniş anlamda kapsamına alan ve onun amaçlarını, yapı ve işleyişini, büyüklüğünü, planlarını, prosedürlerini, faaliyetlerini, girdi-çıktı ve insan ilişkilerini genellikle dolaylı olarak etkileyen tüm unsurlardır. Bunlar, çoğunlukla -sektör farkı gözetmeksizin- tüm işletmeleri etkileyen, ekonomik, politik ve yasal, sosyokültürel, demografik, teknolojik ve ekolojik unsurlar olarak sıralanabilir. Yakın (iş/görev çevresi) çevre ise rakipler, müşteriler, tedarikçiler ve pazarda meydana gelen belirli oluşum veya değişimler, olarak açıklanabilir.

Bir otel işletmesinin dış çevre unsurlarını iyi analiz edebilmesi, onun değişen dış çevre koşullarına hızlı bir şekilde ayak uydurabilmesini kolaylaştırarak aşağıdaki faydaları sağlayacaktır:

Bir otel işletmesinin iç çevre unsurlarını iyi analiz edebilmesi, onun rekabetçi gücünü ortaya koyarak şu faydaları sağlayacaktır:

Kaynaklar; üretim sürecine katılan girdiler, örgütün sahip olduğu veya kontrol ettiği mevcut faktörler stoku ya da örgütün strateji geliştirmek ve uygulamak için kullandığı varlıklar olarak tanımlanabilir. Başka bir tanımla kaynaklar, bir örgütün güçlü veya zayıf tarafı olarak düşünülebilecek her şeyi kapsayabilir veya örgüte kısmen bağlı olan maddi (somut) ve maddi olmayan (soyut) varlıkları ifade eder.

Maddi kaynaklar; işletmenin sahip olduğu, görülebilen, elle tutulabilen ve/ veya hissedilebilen ve bir şekilde ölçülebilen varlıklardır. Bir otel işletmesinin maddi kaynakları; fiziksel kaynaklar, teknolojik kaynaklar, finansal kaynaklar ve örgütsel ve beşeri kaynaklar olmak üzere dört başlık altında  incelenebilir.

Bir otel işletmesinde örgüt yapısı, örgütsel amaçlara ulaşabilmek için yerine getirilmesi gereken faaliyetlerin belirlenip gruplandırıldığı ve bu grupların aralarında hiyerarşik ilişkiler olan kademeler ve pozisyonlara dağıtıldığı yapıyı ifade eder. Bu yapıyı oluşturan unsurlar ise; iş bölümü ve uzmanlaşma derecesi, biçimsellik derecesi, denetim alanı ve kademe sayısı, merkezileşme derecesi, karmaşıklık derecesi, bölümleşme şekli, yetki kullandırma biçimleri, komite ve karar gruplarının varlığı ve iletişim kanallarıdır. Örgütte yapılan işlerin ne ölçüde çeşitlilik gösterdiği, örgütsel pozisyonlar belirlenirken yüksek düzeyde uzmanlaşmaya mı gidildiği yoksa genel içerikli işlerin mi dağıtıldığı, iş bölümü ve uzmanlaşma kapsamına girer.

Yönetim işlevlerinden biri olan eşgüdümleme, amaçlar, faaliyetler, organlar ve bireyler arasında karşılıklı uyum, iletişim ve işbirliğinin sağlanmasıdır. Kendi içinde uyumlu olmayan bir otel işletmesinin dış çevreyle uyum içinde olmasını beklemek doğru olmayacaktır. Bu kapsamda, bu işlevin etkin bir şekilde yürütülememesi, işletme içinde çatışmaların, anlaşmazlıkların ve amaç uyuşmazlıklarının ortaya çıkmasına; öte yandan, karşılıklı işbirliği ve anlayış ortamının yaratılamamasına neden olabilir. Bunlar ise kârlılığın ve müşteri memnuniyetinin düşmesine yol açabilir.

Sınır kapsamı rolü, bir örgütte, yönetici ya da çalışanlardan biri ya da birkaçının örgütün dış çevresi ile ilişki kurmasını sağlamak için üstlendiği roldür. Bu sınır kapsamı rolünün görevleri ise; örgüte giren ve çıkan bilgileri sınıflandırmak, örgüt ile ilgili olan bilgileri aramak ve toplamak, örgütü temsil etmek ve örgütü dışarıdan gelebilecek tehdit ve baskılara karşı korumak şeklinde sıralanabilir.