OTEL YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 9

Entelektüel Uyarım:Liderin kendini izleyen kişileri sorun çözme yolunda çeşitli mücadelelere ya da meydan okumalara teşvik etmesidir. Dönüşümcü liderler, izleyicilerinin bilgi ve yeteneklerini açığa çıkarabilecekleri ve onları etkili bir biçimde kullanabilecekleri uygun koşulları yaratırlar. Bunun yanında belirli yöntem ve davranış tarzlarıyla izleyicilerinin zihinsel gelişimlerine öncülük ederler.

Şarta Bağlı Ödüllendirme ya da Cezalandırma Etkileşimci Liderliğin boyutlarından biridir.

Güdüleyici Faktörler: Bu faktörler, bireye kişisel başarı hisse veren ve böylece onu güdüleyen faktörlerdir. Bunlar; işin kendisi, sorumluluk ya da ilerleme olanakları, statü, başarma, tanınma vb. şeklinde örneklendirilebilir.

Alderfer’in ERG Kuramı, Güdülemede Kapsam Kuramlarından biridir.

Yürütme işlevi, bir örgütteki çalışanlara, görevlerini etkin ve verimli biçimde
yaptırmayı amaç edinmiştir.

Güdüleme, bir veya birden çok bireyi, belirli bir yöne (gayeye ya da amaca) doğru devamlı şekilde harekete geçirmek için yürütülen çabaların toplamıdır.

Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisinin son basamağında Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı yer alır. Maslow’a göre, bu son basamağa kadar gelebilen birey, yaratma ve başarma gücünü ortaya koyabilir ve böylece bireyin gerçek kişiliği, yaratıcı ve yapıcı gücü ortaya çıkar.

Bu nedenle söz konusu işlevin ana uğraş alanı, insanları çalıştırmak, onlara yazılı ve sözlü emir ve yönergeler vermek, yol göstermek ve yürütmekte oldukları işlerle ilgili olarak yetki ve sorumluluk devretmek ya da göçermektir

Örgütsel anlamda yetki, örgüt içindeki yönetsel kademelere verilmiş olan, karar verme ve diğerlerini harekete geçirme ya da örgütsel amaçları başarmak için belli görevleri yaptırma hakkıdır.

Emir-komuta, yöneticilerin astlarının yeteneklerine göre emir vermelerini, onların görevlerini sürdürebilmelerinde yardımcı olacak eğitimi vermelerini ve onları cesaretlendirmelerini kapsar.

Durumsal liderlik kuramları, diğer kuramlardan farklı olarak, açıklanan lider özellikleri ve davranışlarının hangi durumlarda etkili olacağı konusuna yoğunlaşmaktadır. Bir başka deyişle, bu yaklaşımın genel varsayımı, değişik koşulların değişik liderlik tarzlarını gerektirdiğidir.

Bu kuramın ağırlık noktası, eşit çabanın eşit şekilde ödüllendirilmesi gerektiğidir.

Verilen örneklerden, D şıkkında bahsedilen çalışanların motivasyonunun sağlanması yürütmek işlevi ile ilgilidir. Bilindiği gibi, yönetimin ilk işlevi olan planlamada genel olarak amaçlar belirlenir, örgütleme işlevinde bu amaçlara ulaşmak için yapılması gereken işler, bu işleri yapacak yetkinlikteki kişiler belirlenir ve bir yapı ortaya çıkarılır. Bu yapının harekete geçirilmesi ise yürütme ile ilgilidir. Çalışanların motivasyonu, iletişim ve liderlik süreçleri ile etkin ve verimli bir biçimde çalışmaları yürütme işlevinin temelini oluşturur.

Yürütme işlevi, yöneticilerin konumları gereği sahip olduğu yetkiyi kullanmaları ile gerçekleşir. Yetki, yöneticilerin kurumsal yapıdan gelen gücü kullanmalarıdır. Başka deyişle, yöneticiler yürütmeyi sağlamak için gerekli iş yaptırma gücünü konumlarının getirdiği yetkiden alırlar.

Ancak, güç yetkiden daha geniş bir kavram olup kişileri yetki olmasa da etkilemekle ilgilidir. Bu durumda, sadece A şıkkı doğrudur.

Bir örgütte, yöneticiler konumlarının getirdiği yetkiye dayanarak çalışanlara iş yaptırabilir. Ancak liderlik, yöneticilikten daha etkili bir şekilde, insanların bir amaca yönelik "gönüllü olarak" harekete geçmesini sağlar. Böylece, yürütmenin daha etkili şekilde uygulanması mümkün olur. Yöneticinin istekleri daha hızlı ve etkili bir şekilde izlenir ve uygulanabilir.

Bir insanın bazı kişisel özellikleri ile dikkat çekmesi ve bu özellikleri sayesinde insanları etkileyebilmesi, liderlikte Özellikler Kuramı ile ilgilidir.

Liderlik Izgarası yaklaşımına göre, liderliği belirleyen iki ana boyut insana ilgi ve üretime ilgidir. Bir liderin insanlara ve insan ilişkilerine olan ilgisi ile örgütün üretim faaliyetine olan ilgisi arasındaki yoğunluklara göre başlıca beş lider tipi vardır. Bunlar; Şehir kulübü liderliği, ekip liderliği, orta-yolcu liderlik, cılız liderlik ve görev liderliğidir.

Bir insanın olağanüstü etkileyici özellikleri ile insanları etkilemesi daha çok karizmatik liderlik türünde görülür. Bu liderin izleyicileri, liderin çoğu özelliiğini gönüllü olarak izler ve örnek alarak inançlarını dahi değiştirebilir.

Dönüşümcü liderlik, yenilenme ve değişimi iyi biçimde sağlamak, daha iyi bir performans için izleyicilerin kendilerini geliştirmesini ve dönüştürmesini sağlayabilen liderliktir. İzleyiciler korku veya görev bilincinden ziyade, üstün performansa olan inançları ile kendilerinde gerekli dönüşümü sağlayabilirler.

Güdüleme konusunda her ne kadar ortak yaklaşımlar ve kuramlar bulunsa da, bunlar ana çerçeveyi oluştururlar. Güdüleme konusunda unutulmaması gereken konu, bunun aslında "bireysel" olduğudur. Her insan aynı araçlarla veya aynı biçimde güdülenmeyebilir. Kişisel farklılıklar iyi bir güdülemede dikkate alınmalıdır.