OTEL YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 8

Bireysel farklılıklar olabileceğini hatırlatarak, unvanlar genelde insanların takdir, yükselme ve kariyer beklentilerine karşılık geldiğinden, statü ihtiyaçlarını karşıladığı söylenebilir.

Herzberg'in Çift Faktör Kuramı'na göre, insanları güdüleyen iki faktör; Hijyen ve Güdüleyici Faktörlerdir. Hijyen faktörleri, insanların güdülenmesi için asgari faktörlerdir, ücret, çalışma koşulları, ikramiye, iş güvenliği, nezaret tarzı vb. Bunlar doğrudan güdülemez, ancak olmaması halinde bireyin güdülenmesi mümkün olmaz. Güdüleyici faktörler ise bireyi güdüleyen başarı hissi veren faktörlerdir. Kariyer olanakları, statü, tanınma vb. gibi.

Yürütme, çalışanların amaçlara ulaşmaları konusunda harekete geçirilmeleri,
yönlendirilmeleri ve güdülenmeleridir.

Doğru cevap A.

Niçin otel yöneticilerinin planlama gibi zor bir yönetim işlevini yerine getirmeleri gerektiği sorusu akla gelebilir. Bu nedenler A, B, C ve D seçeneklerinde belirtildiği gibidir. Doğru cevap E’dir.

Planlama, bir otel işletmesinin amaçlarını ortaya koyarak, bu amaçlara nasıl ulaşacağını belirleme sürecini ifade eder. Plan ise bu sürecin sonunda sözü edilen amaçlara ulaşabilmek için ne gibi işlerin yapılacağını; bunların nasıl, ne zaman ve kimler aracılığıyla yapılması gerektiğini gösteren kararlar bütününü ifade eder. Dolayısıyla, planlamanın bir süreci; planın ise bir sonucu içerdiği söylenebilir. Doğru cevap C’dir.

Tek Kullanımlık Planlar: Bu tür planlar, otel işletmelerinde tek bir amacın gerçekleştirilmesi için kullanılan ve gelecekte tekrarlanmayacak olan planlardır. Tek kullanımlık planlara örnek olarak; programlar, projeler ve bütçeler verilebilir. Doğru cevap B’dir.

Otel işletmelerinde, her faaliyet dönem sonunda gözden geçirilerek yeniden uygulanan ve sürekliliğe kavuşturulmuş planlardır. Bu planlar birbirine benzer durumlarda izlenecek davranış biçimlerini gösterir. Politikalar, prosedürler, talimatlar ve kurallar bunlara örnek gösterilebilir. Doğru cevap E’dir.

Bu tür planlar otel işletmelerindeki çeşitli birimlerinin, gelecek yılın dörtte biri veya yarısı için iş beklentilerini tahmin etmeleri için düzenlenen planlar olup bir yıldan daha az bir süreyi kapsamaktadır. Doğru cevap C’dir.

Otel işletmelerinde planlama süreci dört ana adımdan oluşur: Bunlar, örgütsel amaçların belirlenmesi, bu amaçlara ulaştıracak seçeneklerin belirlenmesi, bunlar arasından seçim yapılması ve sürecin sürekli gözden geçirilmesi ve güncellenmesidir. Doğru cevap A’dır.

Planlama sürecine geleneksel yaklaşım, işletmenin planlama sürecinin, genel olarak işletmenin üst yönetimi, danışmanlık firmaları ve çoğunlukla da merkezi planlama bölümü tarafından gerçekleştirildiği planlama yaklaşımdır. Doğru cevap B’dir.

İşletme içindeki herkesin, hatta kimi zaman işletme dışı paydaşların da planlama sürecine katkı sağladığı katılımcı planlama yaklaşımıdır. Planlama sürecindeki katılımcılık düzeyi, işletmeden işletmeye ya da içinde bulunulan durumdan duruma farklılık gösterebilir. Doğru cevap D’dir.

B seçeneğinde verilen çalışanların planlama sürecine dahil olmaması yanlış bir ifadedir. Doğru cevap B’dir.

Otel işletmelerinde karar verme sürecinin ilk adımı çözüm gerektiren bir sorunun ya da işletmeyi geliştirecek fırsatların ortaya çıkmasıdır. Bu nedenle doğru cevap C’dir.

Otel yönetiminde planlama yönetim işlevlerinin ilkini oluştururken, denetim ise son işlevi oluşturmaktadır.

Denetim tarafsız olmalıdır. Gerek denetim sisteminin yapılandırılması gerekse işletilmesinde tamamen nesnel ve yansız ölçütler dikkate alınmalıdır.
Bu nedenle, denetim işlevini yürüten kişi, duygusal unsurlara yer vermeden, tarafsız bir biçimde, hedeflenen standartlarla gerçekleşen standartları karşılaştırmalı ve eğer sapmalar varsa bunları doğru bir biçimde yorumlamalıdır.

Biçimselleşme Derecesi: Otel işletmelerinde biçimselleşme derecesi, örgütte yürütülen işlerin ne ölçüde standartlaştırıldığını ve çalışanların davranışlarının ve faaliyetlerinin ne ölçüde kurallara ve prosedürlere bağlandığını ifade eder. Yüksek ölçüde biçimselleşmiş örgütlerde, iş tanımları oluşturulur ve örgütsel kuralları ve iş süreçlerini içine alan prosedür ve talimatlar geliştirilir; böylece çalışanların neyi, ne zaman ve nasıl yapacakları tam ve açık olarak belirlenir. Biçimsellik derecesinin düşük olduğu örgütlerde ise iş tanımları daha esnek olup; işler koşulların gerektirdiği ölçüde yeniden tanımlanabilir; kurallar ve standartlar daha esnek ve çevre koşullarına göre değişebilir niteliktedir.

Denetim Alanı ve Kademe Sayısı: Denetim alanı, bir yöneticiye bağlı astların sayısını ifade eder. Bu sayıya bağlı olarak denetim alanı dar ya da geniş olabilir. Dar denetim alanı, örgütün hiyerarşik yapısı içinde daha fazla kademe oluşmasını ve bundan ötürü de yapının daha çok piramide benzemesini gerektirir. Bunun tersi olarak, geniş denetim alanına sahip bir örgüt, daha az kademeye ve görece dikdörtgen bir şekle benzeyen, daha yüzeysel ve geniş bir yapı özelliği gösterir.

Merkezileşme Derecesi: Merkezileşme derecesi, örgütte karar verme yetkisinin kademeler arasında nasıl dağıtıldığına ilişkin bir kavramdır. Bir otel işletmesinde, üst yönetim önemli kararları alırken, alt kademe çalışanlarına ne ölçüde az danışıyorsa, o işletme o ölçüde merkezileşmiş bir yapıya sahiptir. Astlar üst yönetim tarafından alınan kararlara katılabildikleri ölçüde, otel işletmesi merkezkaç bir örgüt yapısına sahip olacaktır. Öte yandan, merkezileşme derecesi ne kadar yüksek olursa denetim alanı o kadar dar ve ne kadar düşük olursa denetim alanı o kadar geniş olacaktır. Daha önce belirtildiği gibi bu durum, örgütteki hiyerarşik kademelerin sayısını belirleyecek ve örgüt yapısının sivri veya basık olması üzerinde etkili olacaktır. Otel işletmelerinin, mutlak merkeziyetçi ya da mutlak merkezkaç bir örgüt yapısına sahip olmaları gerekmez. Bazı bölümlerinde (servis, kat hizmetleri vb.), yüksek ölçüde merkezileşmiş bir yapıyı uygulayan bir otel işletmesi; bazı bölümlerinde ise (satış ve pazarlama ve müşteri ilişkileri vb.) merkezkaç bir yapıyı benimseyebilir.

Karmaşıklık Derecesi: Çapraşıklık derecesi olarak da bilinen karmaşıklık derecesi, bir örgüt yapısını oluşturan çeşitli unsurlardaki farklılığın miktarıdır. Örgütlerde mesleki uzmanlaşma derecesi ile istenen mesleki bilgi yoğunluğu ve çeşitliliği, karmaşıklık derecesinin belirleyicilerinden biridir. Buna göre örneğin, bir otelin restoranında uzmanlık gerektiren iş sayısı (garson ve yardımcıları, aşçı ve yardımcıları, bulaşıkçılar) ve bu işlerin gerektirdiği beceri veya nitelik sayısı az olduğundan (aşçı hariç) karmaşıklık derecesi düşüktür. Buna karşılık bir hastanede, uzmanlık alanlarının sayısı çok fazla olduğundan (hemşirelik, hasta bakıcılık, uzman doktorluklar vb.) ve bu uzmanlık alanları uzun bir mesleki eğitim ve deneyim gerektirdiğinden karmaşıklık derecesi daha yüksektir.