OTEL YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 23

Etkileme, bir kişinin davranışları ile başka bir kişinin davranışlarını değiştirdiği sürecin adıdır.

Yetki, bir görevi ya da bir işi yasaların verdiği olanaklar çerçevesinde, belirli şartlarla yürütmeyi sağlayan hak olarak tanımlanabilir.

Zorlayıcı güç, yöneticilerin arzu ve isteklerinin yerine getirilmemesi durumunda astlarını cezalandırma olanak ve yeteneğidir.

Emir-komuta, yöneticilerin astlarının yeteneklerine göre emir vermelerini, onların görevlerini sürdürebilmelerinde yardımcı olacak eğitimi vermelerini ve onları cesaretlendirmelerini kapsar.

Özellikler kuramına göre, belli bir grup içinde bir kişinin diğer kişiler arasından sıyrılarak lider olarak kabul edilmesi ve grubu ortak amaçlar doğrultusunda harekete geçirip yönlendirmesindeki temel etken, kişinin sahip olduğu kişisel özelliklerdir.

Michigan Üniversitesi araştırmaları, grup üyelerinin tatminine ve grubun verimliliğine katkıda bulunan faktörleri belirlemeyi amaçlamıştır. Bu çalışmalar sonunda, benzer şekilde lider davranışlarının kişiye yönelik ve işe yönelik olmak üzere iki grupta toplandığı ve kişiye yönelik liderlik tarzının daha etkin olduğu sonucuna varılmıştır.

Amaç-yol kuramı liderlerin amaçları gerçekleştirmek için izleyicilerini nasıl güdülemeleri gerektiği ile ilgili bir kuramdır. Bu kuramda, liderin izleyicileri nasıl etkilediği, iş ile ilgili amaçların nasıl algılandığı ve amaca ulaşma yollarının neler olduğu üzerinde durulmaktadır.

Fizyolojik İhtiyaçlar: Hiyerarşinin en alt basamağında yer alan, genel olarak öğrenilmeyen ve içgüdülerden kaynaklanan ihtiyaçlardır. Bunlara, açlık, susuzluk, uyku ve cinsellik örnek olarak verilebilir.

Tolman’a göre bireylerin davranışları, bilinçli beklentiler tarafından yönlendirilir. Bu kurama göre davranış, bireyin değer verdiği çıktılara bağlıdır ve bireyin belirli bir davranışa ilişkin beklentisi, bireyi bu çıktılara yöneltecektir.

Hijyen Faktörler: Hijyen faktörler, bireylerin belirli davranışlar doğrultusunda güdülenmesi için zorunlu olan asgari faktörleri ifade eder. Bu faktörlerin bireyi güdüleme özellikleri yoktur; ancak
mevcut olmamaları durumunda birey güdülenmeyecektir.

Örgüt, işletme sisteminin, onu amaçlarına ulaştırmak ve belirli faaliyetler yapmak üzere kurulmuş ve hiyerarşik olarak yapılandırılmış fiziksel, beşeri ve sosyal düzenidir.

Örgütleme, bir otel işletmesinin amaçlarına ulaşabilmesi için hangi işleri yapması gerektiğinin saptanması, bu işlerin anlamlı ve etkili bir şekilde gruplandırılarak belirli kademeler ve pozisyonlar haline getirilmesi, bu işleri yerine getirmek üzere gereken beşeri ve maddi sermaye unsurlarının sağlanması ve uyumlaştırılmasıdır.

Otel işletmelerinde biçimselleşme derecesi, örgütte yürütülen işlerin ne ölçüde standartlaştırıldığını ve çalışanların davranışlarının ve faaliyetlerinin ne ölçüde kurallara ve prosedürlere bağlandığını ifade eder.

Denetim alanı, bir yöneticiye bağlı astların sayısını ifade eder.

Merkezileşme derecesi, örgütte karar verme yetkisinin kademeler arasında nasıl dağıtıldığına ilişkin bir kavramdır.

Kat Görevlisi: Otel ve diğer konaklama tesislerinde, katlardaki odaların tertip, düzen ve temizliğinden ve müşteri isteklerinden sorumlu olan kişidir.

Örgüt yapısı ile ilgili ilkeler şunlardır:

- İş bölümü ve uzmanlaşma ilkesi

- Yetki ve sorumluluk denkliği ilkesi

- Yönetim birliği ilkesi

- Hiyerarşi ilkesi

- Merkezcil yönetim ilkesi

Henri Fayol tarafından geliştirilen "süreçlerle ilgili ilkeler" şunlardır:

- Kumanda Birliği İlkesi

- Disiplin İlkesi

- Genel (Örgütsel) Çıkarların Üstünlüğü İlkesi

- Ödüllendirme ve Ücret İlkesi

- Hakkaniyet İlkesi

İşbölümünün Yararlarından Faydalanma İlkesi: Bölümlendirme yapılırken, otel işletmelerindeki tüm kademe ve pozisyonların farklılıkları dikkate alınarak, her birinin görev ve faaliyetleri birbirinden ayrılmalıdır.

Matriks temeline dayalı örgütlenmede, bölümlere ayırma ölçütü olarak, hem işlevsel hem de proje ölçütünün bir arada kullanıldığı görülür.