Aof Panel

Soru 1

Aşağıdakilerden hangisi Rumeli Yörüklerinden biri değildir?

Soru 2

Osmanlı Devleti’nde yolların, seyahat ve ticaretin güvenlik altına alınması için yapılan binalara ne ad verilirdi?

Soru 3

Osmanlı Devleti’nde sürgün metoduyla yapılan iskânlarda bu işten birinci derecede sorumlu olan ve sürgün defterlerini hazırlayan görevli aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 4

Aşağıdaki bölgelerden hangisi fethedildikten sonra sürgün yoluyla iskâna tâbi tutulmuş olamaz?

Soru 5

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin XIV- XVI. yüzyıllar içerisinde yürüttüğü iskân politikalarının sonucu değildir?

Soru 6

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin XVII- XVIII. yüzyıllarda uyguladığı iskân siyasetinin amaçlarından biri değildir?

Soru 7

Aşağıdakilerden hangisi Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’da gerçekleştirmiş olduğu imar, iskân faaliyetlerinden biri değildir?

Soru 8

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı tarihlerinde Gaziyân-ı Rum Abdalân-ı Rum Ahiyân-ı Rum, Alperen diye adlandırılan Kolonizatör Türk Dervişlerinin özelliklerinden biri değildir?

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi kolonizatör Türk dervişlerine verilen isimlerden biri değildir?

Soru 10

Aşağıdakilerden hangisi Doğu ve Orta Anadolu’nun Kösedağ Savaşı’ndan sonra Moğollar tarafından işgal edilmesi üzerine Batı ve Kuzeybatı Anadolu’ya doğru göç etmeye başlayan Türkmen Beyliklerinden değildir?

Soru 11

Aşağıdakilerden hangisi Kolonizatör Türk Dervişlerindendir?

Soru 12

Aşağıdakilerden hangisi aşiretlerin eşkıyalıklarını önlemek için sürgün yoluyla yapılan yerleştirmenin amaçlarından değildir?

Soru 13

Yolların, seyahat ve ticaret emniyetinin sağlanması için yolların kavşak noktasında ve eşkıya baskınlarına açık mahaller olan kasabalar oluşturulması iskan metodu aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 14

Osmanlı Devleti’nde sürgün kaç şekilde uygulanmaktaydı?

Soru 15

Osmanlı’da Konar-göçer Türkmen gruplarının Rumeli’ye iskân edilmeleri ile ilgili ilk açık kayıt kimin dönemine aittir?

Çözüm Açıklaması

Osman Gazi’den sonra beyliğin başına geçen Orhan Gazi babasının gazâ ve bu sayede Bizans’tan alınan yerlere Türkmen iskânı siyasetini devam ettirmiştir. Osman Gazi zamanından beri kuşatma altında olan Bursa ve İznik kalelerinin alınması gerçekleştirilmiştir. Söz konusu kale ve şehirlere fetih sonrası bir taraftan Türkmen grupları yerleştirilirken, diğer taraftan câmi, mescid gibi binalar inşa edilmiştir. Konar-göçer Türkmen gruplarının Rumeli’ye iskân edilmeleri, yukarıda belirtildiği gibi Gelibolu Yarımadası’nın Orhan Gazi döneminde Osmanlı hâkimiyetine geçmesiyle birlikte başlamıştır. Ancak bununla ilgili ilk açık kayıt, I. Murad dönemine aittir. Bu kayda göre Saruhan bölgesinden bir grup Yörük taifesi Serez civarına iskân edilmiştir. Daha sonra I. Bayezid zamanında Rumeli’nin Türkleştirilmesi amacıyla daha büyük Yörük gruplarının iskân edildiği bilinmektedir. Onun zamanında Rumeli’ye yapılan sürgünle ilgili bir kayda göre tuz yasağına uymayan Saruhan bölgesinden bir Yörük grubu Filibe taraflarına iskân edilmişti. I. Bayezid’in saltanatı zamanında Rumeli’nin Türkleşmesi için büyük gayret gösterilmiş ve bu durum Fetret Devri’nde de devam etmiştir. Rumeli’ye iskân edilen bu Yörük gruplarından başka bir kısım Tatar taifesi de bölgeye yerleştirilmiştir. Nitekim Timur’un Kıpçak bozkırlarını istila etmesinden sonra sayıca hayli fazla bir Tatar taifesinin Tuna’yı geçerek Osmanlı topraklarına iltica etmelerinden sonra I. Bayezid onları Filibe havalisine iskân ettirmiştir. Sultan I. Mehmed zamanında Samsun’un alınmasından sonra İskilip taraflarındaki Tatarlar Rumeli’ye sürgüne gönderilmiş ve Tatar Pazarı isimli kasaba bu şekilde kurulmuştur. Osmanlıların Rumeli’de takip ettikleri bu iskân ve bölgeyi Türkleştirme politikası, II. Murad ve II. Mehmed zamanlarında da başarı ile devam ettirilmiştir. Mesela Fatih Sultan Mehmed zamanında Kastamonu ve Sinop’un alınmasından sonra Candaroğlu İsmail Bey bütün akrabaları ve cemaati ile birlikte Filibe’ye iskân edilmiştir.

Soru 16

Kastamonu ve Sinop’un alınmasından sonra Candaroğlu İsmail Bey bütün akrabaları ve cemaati ile birlikte Filibe’ye iskân edilmesi hangi Osmanlı padişahı zamanında olmuştur?

Çözüm Açıklaması

Osman Gazi’den sonra beyliğin başına geçen Orhan Gazi babasının gazâ ve bu sayede Bizans’tan alınan yerlere Türkmen iskânı siyasetini devam ettirmiştir. Osman Gazi zamanından beri kuşatma altında olan Bursa ve İznik kalelerinin alınması gerçekleştirilmiştir. Söz konusu kale ve şehirlere fetih sonrası bir taraftan Türkmen grupları yerleştirilirken, diğer taraftan câmi, mescid gibi binalar inşa edilmiştir. Konar-göçer Türkmen gruplarının Rumeli’ye iskân edilmeleri, yukarıda belirtildiği gibi Gelibolu Yarımadası’nın Orhan Gazi döneminde Osmanlı hâkimiyetine geçmesiyle birlikte başlamıştır. Ancak bununla ilgili ilk açık kayıt, I. Murad dönemine aittir. Bu kayda göre Saruhan bölgesinden bir grup Yörük taifesi Serez civarına iskân edilmiştir. Daha sonra I. Bayezid zamanında Rumeli’nin Türkleştirilmesi amacıyla daha büyük Yörük gruplarının iskân edildiği bilinmektedir. Onun zamanında Rumeli’ye yapılan sürgünle ilgili bir kayda göre tuz yasağına uymayan Saruhan bölgesinden bir Yörük grubu Filibe taraflarına iskân edilmişti. I. Bayezid’in saltanatı zamanında Rumeli’nin Türkleşmesi için büyük gayret gösterilmiş ve bu durum Fetret Devri’nde de devam etmiştir. Rumeli’ye iskân edilen bu Yörük gruplarından başka bir kısım Tatar taifesi de bölgeye yerleştirilmiştir. Nitekim Timur’un Kıpçak bozkırlarını istila etmesinden sonra sayıca hayli fazla bir Tatar taifesinin Tuna’yı geçerek Osmanlı topraklarına iltica etmelerinden sonra I. Bayezid onları Filibe havalisine iskân ettirmiştir. Sultan I. Mehmed zamanında Samsun’un alınmasından sonra İskilip taraflarındaki Tatarlar Rumeli’ye sürgüne gönderilmiş ve Tatar Pazarı isimli kasaba bu şekilde kurulmuştur. Osmanlıların Rumeli’de takip ettikleri bu iskân ve bölgeyi Türkleştirme politikası, II. Murad ve II. Mehmed zamanlarında da başarı ile devam ettirilmiştir. Mesela Fatih Sultan Mehmed zamanında Kastamonu ve Sinop’un alınmasından sonra Candaroğlu İsmail Bey bütün akrabaları ve cemaati ile birlikte Filibe’ye iskân edilmiştir.

Soru 17

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlılarda konar-göçerlerin terk edilmiş harap ve boş alanlara yerleştirilmeleri suretiyle yapılan iskân politikalarının sebeplerinden değildir?

Soru 18

Özellikle Hangi Osmanlı Sultanı devrinde Anadolu’daki derbend ve hanlar tamir edilerek, güvenli hâle getirilmiş ve iskâna açılmıştır?

Soru 19

Konar-göçer aşiretlerden kendi istekleriyle yerleşik hayata geçenlere örnek aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 20

XIII. yüzyılın sonlarında Bizans İmparatorluğu ile barış yaparak, gazâyı terk eden beylik aşağıdakilerden hangisidir?

OSMANLIDA İSKAN VE GÖÇ