OSMANLIDA İSKAN VE GÖÇ - Deneme Sınavı - 3

Kırım Savaşı’nı müteakip kitlesel göçlerle karşı karşıya kalınınca özgün iskân projeleri planlamak, belirlenen ilkeler çerçevesinde göçmenleri iskân etmek ve sorunlarını gidermek amacıyla hususî bir teşkilatın oluşturulması kararlaştırıldı. Bu karar çerçevesinde 5 Ocak 1860 tarihinde Muhacirin Komisyonu kuruldu. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

5 Ocak 1860 tarihinde Muhacirin Komisyonu kuruldu. Kitlesel göçler 1875 yılı itibarıyla sona erince Muhacirin Komisyonu lağvedildi ve münferit tarzda gelen göçmenlerin yerleştirilmesi ve sorunlarının çözülmesi Zaptiye Nezaretine bağlı bir heyete havale edildi. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

1897 Osmanlı-Yunan Savaşı nedeniyle Anadolu’ya yeni bir göç dalgası söz konusu olunca Muhacirin Komisyon-ı Âlisi ismiyle yeni bir komisyon oluşturuldu. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.

8 Kasım 1923 tarihli kanun ile Mübadele, İmar ve İskân Vekâleti kuruldu. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

1839-1853 yılları arası 35-40 bin kişi iskân edildi. Ancak Kırım Savaşı esnasında Toroslardaki bazı konar-göçer unsurlar asker ve vergi konusunda problem çıkarmışlar, bunun üzerine 1865’de Fırka-i İslahiye teşkil olunarak Maraş ve Elbistan arasındaki aşiretlerin iskân edilmeleri sağlanmıştır. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

1878 sonrası en az 667.760 kişi daimi iskân işlemi görmüştür. Bunlardan 169.283 kişinin kaydı Hüdavendigar’da yapılmıştır. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.

1878 sonrası en az 667.760; 1913 sonrası ise 297.737 kişi daimi iskân işlemi görmüştür. Bunlardan 104.879’u Aydın Vilayeti’ne yerleştirilmiştir. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

1877-1878 döneminde her şeyini terk ederek göç edenler on yıl askerlik hizmetinden muaf tutuldular. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.

Miri çiftliklerin emek gücü açığı dolayısıyla mera olarak değerlendirilmesi hayvancılığın gelişmesini sağladı. çorak, kıraç, bataklık sahaya yerleştirilenler zamanla söz konusu alanları bayındır bir hale getirmişlerdi. Bu ise tarım üretiminin artmasına vesile olmuştur. Netice itibarıyla Anadolu’nun ekonomik özelliği hayvancılıktan ziraate dönüşmüştür. Çiftçi olan Kırımlı göçmenler Orta Anadolu’nun kırsal alanında mekân tutarak tahıl ziraati yapmaya başladılar. Neticede Orta Anadolu ülkenin tahıl ambarı oldu. Netice itibarıyla göçmenler ülkenin tarım ve ticaretinin gelişmesine büyük katkıda bulunmuşlardır. Doğru yanıt “B” şıkkıdır

Göçler neticesinde Balkanlarda kurulan ulus devletlerin sınırları içerisindeki Türk ve Müslüman nüfus bir hayli azalmıştır. Buna karşılık Anadolu’da çoğunlukta olan Türk nüfus sayısal açıdan ezici bir üstünlük elde etmiştir. Birinci Dünya Savaşı arifesinde Osmanlı Devleti’nin yüzölçümü 1.710.000 km2, nüfusu ise 18.520.016’dır. Bunun 15.044.846’sı Müslüman, 1.729.738’i Rum, 1.161.169’u Ermeni, 187.073’ü Yahudi, 62.468’i Katolik Ermeni, 65.844’ü Protestan, 24.845’i Latin, 54.750’si Süryani’dir. Bu şekilde Müslüman nüfusun oranı %81,2 (yüzde seksenbir virgül iki)’ye tekabül eder.

1848 ihtilalleri Batı Avrupa ülkelerinde sosyalist hareketler, Almanya ve İtalya’da milli birlik, Orta Avrupa ülkelerinde milli istiklal şeklinde tezahür etti. 1848’de Macarlar Kossuth’un liderliğinde Avusturya’dan idari muhtariyet talep ettiler. Doğru cevap B'dir.

Kossuth, geri dönüş kararı alanları vazgeçirmeye çalıştıysa da başarılı olamadı. Geri dönüş kararının alınmasında Vidin kampındaki belirsizlik, vatana duyulan özlem, savaşın yeniden başlayacağına dair verilen umutların yok olması ve alışkın olunmayan iklim koşulları etkili oldu. Doğru cevap C'dir.

II. Abdülhamid’in devlet ve hakimiyet anlayışı, Müslüman Arapların tepkileri Yahudilerin münhasıran Filistin’e yerleşmelerine mani olmuştur. Doğru cevap A'dır.

İstanbul’a yönelik Rus mülteci akını 1920 yılında General Denikin’in kumandasındaki Beyaz Ordu’nun mağlup olması üzerine gerçekleşmiştir. Doğru cevap E'dir.

OSMANLI COĞRAFYASINDA DIŞTAN İÇE VE İÇTEN DIŞA GÖÇLER Dıştan İçe Göç

Yahudiler daha M.Ö. 586’da Babil’e sürülmüşlerdi. 2. ve 4. yüzyıllarda ise Romalılar ve Hıristiyanlar tarafından ikinci defa sürgün edilmişlerdir. Bunun neticesinde Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarına dağılmışlardır. 13 ve 16. yüzyıllar arası ise İngiltere, Fransa, İspanya ve Portekiz ‘den kovulmuşlardır. Nüfusu zenginlik kaynağı olarak gören ve Avrupa’nın nüfus politikalarını garipseyen Osmanlı padişahları Yahudilerin Osmanlı coğrafyasına göç etmelerine izin veriyordu. Osmanlı’ya sığınan ilk Yahudi cemaatleri İstanbul, Edirne, Selanik, İzmir, Manisa, Bursa, Gelibolu, Amasya, Patros, Larissa ve Manastır’a yerleştirildi.

Bu esnada Avrupa ve Rusya’da Yahudi aleyhdarlığı şiddetlenmiş ve Yahudilere karşı yapılan saldırılar tahammül sınırını aşmıştır. Bunun üzerine Doğu ve Güney Doğu Avrupa ve Rusya’da bulunan Yahudilerden 650 bini 1880- 1914 arası Amerika, İngiltere, Kanada ve Osmanlı topraklarına göç etmeye başladı. Osmanlı coğrafyasına gelenler Anadolu, Suriye, Filistin ve Selanik’e yönlendirildiler.

Ünite 7 incelendiğinde, Osmanlı Coğrafyasında yaşanan göçler şu şekilde ele alınmaktadır:

Dıştan İçe Göçler:

–İçten Dışa Göçler: 

Bu kapsamda A, B, C ve D şıkları içten dışa göç kapsamında yer alırken, E şıkkında verilen Yahudi göçü dıştan içe göç kapsamında değerlendirilmektedir. Bu nedenle E şıkkı içten dışa göçlerden biri değildir ve doğru cevaptır.

Rumlar Osmanlı döneminde Ortodoks Hıristiyanlığın temsilcisi ve sözcüsü durumundaydılar. 1840’a kadar Osmanlı tebaası Ortodoks topluluklar resmî olarak Rum ifadesiyle tanımlanmaktaydı. Osmanlı ülkesinde tercümanlık, Eflak Boğdan yöneticiliği gibi kamu hizmetlerinde istihdam edilmekle birlikte daha ziyade tarım ve ticaretle geçimlerini temin etmekteydiler. 19. yüzyılda Avrupa işadamları ile bütünleşerek Batı sanayi kuruluşlarının Osmanlı coğrafyasında acentalıklarını üstlenmeye başlamışlardı. 1821’de Mora Rumları Osmanlı otoritesine karşı isyan etti.

1821’de Mora Rumları Osmanlı otoritesine karşı isyan etti. Fransa, İngiltere ve Rusya’nın ortak teşebbüsleri sonucu 1830’da Yunanistan Devleti kuruldu.