OSMANLIDA İSKAN VE GÖÇ - Deneme Sınavı - 2

Bulgar Göçü Rusya, işgal ettiği bölgelerdeki Müslüman çoğunluğu kırmak ve ele geçirdiği yerlerdeki hâkimiyetini ebedî hâle getirmek için Müslüman halkı göçe zorlamak ve bunların terk edeceği topraklara Hıristiyan nüfus bulup yerleştirmek şeklinde özetlenebilecek bir siyaset izlemekteydi. Hıristiyan nüfus kaynağından birisi de Osmanlı topraklarıydı. Rusya, Osmanlı Devleti’yle yaptığı savaşlarda işgal ettiği yerlerdeki gayrimüslim toplulukları Rus diplomat ve Ortodoks din adamları vasıtasıyla göç etmeye özendiriyor, hatta zorluyordu. Örneğin, 1775’de Balkanlardan göç ettirilen 1.200 kişi Kerç ve Yenikale’ye yerleştirilmişti. Yaş Antlaşması’ndan (1792) sonra bir hayli Bulgar ve Gagavuz Rusya’ya, 1806-1812 Savaşı esnasında işgal edilen topraklarda mukim bir kısım Bulgar ahali ise Eflâk ve Buğdan’a göç ettirilmişti. 1768- 1812 arası meydana gelen Osmanlı- Rus Savaşları sonucu 200 bin kadar Bulgar göçmeni dalga dalga Eflak - Buğdan topraklarına geçti. Pek çoğu Kırım sahasına gitti.

Osmanlı toplumu müslim ve gayrimüslimlerden oluşmaktaydı. Gayrimüslimler millet sistemi ile idare edilmekteydiler. Osmanlı idaresi Ermeni toplumuna daha 15. yüzyılda millet statüsü vermişti.

Osmanlı toplumu müslim ve gayrimüslimlerden oluşmaktaydı. Gayrimüslimler millet sistemi ile idare edilmekteydiler. Osmanlı idaresi Ermeni toplumuna daha 15. yüzyılda millet statüsü vermişti. Ermeni toplumu özellikle 18. yüzyıldan itibaren misyonerlerin ilgi alanına girmişti. 18. yüzyılda giderek yoğunluk kazanan ve özellikle Fransa’nın önderliğinde sürdürülen Katolik propagandasının sonunda Ankara, Halep, Şam ve İstanbul Ermenileri arasında Katoliklik hızla yayıldı.

Amerika’ya Osmanlı Göçü Amerika’ya göçmen veren ülkelerden birisi de Osmanlı Devleti’dir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Anadolu’dan Amerika’ya göçmen akını başladı. II. Abdülhamid sonrası yoğunluk kazandı. Balkan Savaşı, Amerika ve Rusya’ya yönelik göçü tetikledi. Bu göçler Birinci Dünya Savaşı’na kadar tedricen devam etti. 1860- 1914 tarihleri arasında 1.200.000 Osmanlı vatandaşı Amerika’ya göç etti.

1848 tarihli Türk- İran anlaşmasına göre, tabiiyetlli olan aşiretler, gerekirse kuvvet kullanmak suretiyle tabi oldukları devletin arazisine yerleştirileceklerdi. Tabiiyeti ihtilâflı olan aşiretler, bir defaya mahsus olarak iskân mahallini kendileri seçeceklerdi. Doğru cevap D'dir.

Rumlar Osmanlı döneminde Ortodoks Hıristiyanlığın temsilcisi ve sözcüsü durumundaydılar. 1840’a kadar Osmanlı tebaası Ortodoks topluluklar resmî olarak
Rum ifadesiyle tanımlanmaktaydı. Doğru cevap B'dir.

Gayrimüslim unsurlar Türklerden farklı olarak Kırım ve Kafkasya’ya bir daha dönmemek üzere göç etmeyi düşünebilmişlerdir. Kuşkusuz bunda Rusya’nın izlediği gayrimüslim nüfusu göçe teşvik politikası da etkili olmuştur. Rusya Osmanlı makamlarından taşınmazlarını tasfiye edip göç etmek isteyenlere izin verilmesi hususunda Babıali nezdinde teşebbüste bulundu. Babıali bu gibilerin zorla tutulamayacağına hükmedip isteyenlere Osmanlı topraklarını terk etme izni verdi. Doğru cevap A'dır.

1806-1812 Savaşı esnasında işgal edilen topraklarda muhim bir kısım Bulgar ahalisi Eflak ve Buğdan’a göç ettirildi. 1768- 1812 arası meydana gelen Osmanlı- Rus Savaşları sonucu 200 bin kadar Bulgar göçmeni Eflak - Buğdan topraklarına geçti. Pek çoğu Kırım sahasına gitti. Doğru cevap C'dir.

Savaşın meydana getirdiği otorite boşluğu, devletin merkezinden uzak yerlerdeki bazı devlet adamlarının keyfi uygulamaları, tefeci baskısı  göç kararının alınmasını kolaylaştırmıştır. Doğru cevap E'dir.

Amerika’ya göçmen veren ülkelerden birisi de Osmanlı Devleti’dir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Anadolu’dan Amerika’ya göçmen akını başladı. II. Abdülhamid sonrası yoğunluk kazandı. Doğru cevap B'dir.

Osmanlı Devleti'nde göçmen işlerini yürüten teşkilat Muhacirin Komisyonu'dur. Bu komisyonun görevi  göçmenlerin iskân ve iaşe meseleleri ile ilgili genel kararları almak, göçmenlerin yurtlarına dönmesini sağlamak, Anadolu’ya sevk edilecek olanların iskân mahallerini belirlemekti. Doğru cevap A'dır.

Vilayet İdare-i Muhacirin Komisyonunun göçmen çıkarılan iskelelerde ve göçmen sevk edilen sancak ve kazalarda birer şubesi bulunmaktaydı. Vilayet, sancak ve kaza merkezlerindeki komisyon ve şubeleri yardıma muhtaç göçmenlerin yevmiyelerini dağıtmak, iskân işlerini yürütmek, arazi anlaşmazlıklarını çözümlemek, göçmen evlerinin inşaat işlerini yürütmekten sorumluydu. Doğru cevap C'dir.

Babıâli savaşta mültecileri geçici iskân bölgesi ilan ettiği şehir ve kasabalarda iskâna elverişli yerlere yerleştirmiştir. Kırım göçmenleri için Varna, İstanbul, Samsun; Kafkas göçmenleri için de Trabzon, Samsun ve İstanbul geçici iskân bölgesi olarak kullanılmıştır. Doğru cevap E'dir.

Milli Mücadele döneminde ise sağlık hizmetleri daha ziyade Hilal-i Ahmer Cemiyeti vasıtasıyla yürütüldü. Hilal-i Ahmer Cemiyeti, yardım etmek amacıyla göçmenlerin bulunduğu yerlere doktor, hastabakıcı ve memurlardan oluşan yardım heyetleri gönderdi. Doğru cevap D2dir.

Tarımsal iskan, yerleştirilecek ailelere, konut, işletme binası ve tarım arazisinin verildiği ve ayrıca işletme ve donatım kredileri ile desteklenerek ailelerin üretken hale getirildiği iskan türüdür. Doğru cevap B'dir.

Abdülmecid döneminde askerlik hizmeti ilkesel olarak tüm Osmanlı vatandaşları için yükümlülük haline getirildi. Silâhaltına alınacak olanlar kura usulüyle belirleniyordu. Doğru cevap C'dir.

İhtiyaç sahibi göçmenlerin konutları devlet, yerli ahali, göçmen işbirliği ile yapılmaktaydı. Genellikle kereste ihtiyacı miri ormanlardan karşılanırken, emek gücü göçmen ve yerli halk tarafından temin edilmiş, usta paraları ise hazineden karşılanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Göçmenler, ilk etapta 10 sene aşar ve tekâlif-i örfiyyeden ve 25 sene askerlikten muaf tutuldular. Doğru cevap D'dir.

Doksanüç Savaşı esnasında zorunlu olarak göç edenler yol inşa vergisi, temettuât vergisi, ağnam resmi, aşar ve toprak kirası gibi vergilerden muaf olmuşlardır. Savaş esnasında çift çubuğunu ve her şeyini terk edip göçmek zorunda kalanlar askerlik hizmetinden on yıl süreyle muaf tutuldular. Doğru cevap E'dir.

Göçlerin savaşa olumlu bir etkisi yoktur. Doğru cevap C'dir.