Aof Panel

Soru 1

Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden hangisi geri hizmet kıtalarını oluşturmaz?

Soru 2

İskânda görevli memurlardan çölbeyi hangi bölgede bulunmaktadır?

Soru 3

İdarî bakımdan bir cemaat kim tarafından temsil edilmektedir?

Soru 4

Aşağıdakilerden hangisi iskân komisyonunda yer almaz?

Soru 5

Osmanlı taşra teşkilatında kazaların birleşmesiyle oluşan yönetim şekline ne ad verilirdi?

Soru 6

Aşağıdakilerden hangisi Doğu ve Orta Anadolu’nun Kösedağ Savaşı’ndan sonra Moğollar tarafından işgal edilmesi üzerine Batı ve Kuzeybatı Anadolu’ya doğru göç etmeye başlayan Türkmen Beyliklerinden değildir?

Soru 7

Aşağıdakilerden hangisi Kolonizatör Türk Dervişlerindendir?

Soru 8

Aşağıdakilerden hangisi aşiretlerin eşkıyalıklarını önlemek için sürgün yoluyla yapılan yerleştirmenin amaçlarından değildir?

Soru 9

Yolların, seyahat ve ticaret emniyetinin sağlanması için yolların kavşak noktasında ve eşkıya baskınlarına açık mahaller olan kasabalar oluşturulması iskan metodu aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 10

Osmanlı Devleti’nde sürgün kaç şekilde uygulanmaktaydı?

Soru 11

Osmanlı’da Konar-göçer Türkmen gruplarının Rumeli’ye iskân edilmeleri ile ilgili ilk açık kayıt kimin dönemine aittir?

Çözüm Açıklaması

Osman Gazi’den sonra beyliğin başına geçen Orhan Gazi babasının gazâ ve bu sayede Bizans’tan alınan yerlere Türkmen iskânı siyasetini devam ettirmiştir. Osman Gazi zamanından beri kuşatma altında olan Bursa ve İznik kalelerinin alınması gerçekleştirilmiştir. Söz konusu kale ve şehirlere fetih sonrası bir taraftan Türkmen grupları yerleştirilirken, diğer taraftan câmi, mescid gibi binalar inşa edilmiştir. Konar-göçer Türkmen gruplarının Rumeli’ye iskân edilmeleri, yukarıda belirtildiği gibi Gelibolu Yarımadası’nın Orhan Gazi döneminde Osmanlı hâkimiyetine geçmesiyle birlikte başlamıştır. Ancak bununla ilgili ilk açık kayıt, I. Murad dönemine aittir. Bu kayda göre Saruhan bölgesinden bir grup Yörük taifesi Serez civarına iskân edilmiştir. Daha sonra I. Bayezid zamanında Rumeli’nin Türkleştirilmesi amacıyla daha büyük Yörük gruplarının iskân edildiği bilinmektedir. Onun zamanında Rumeli’ye yapılan sürgünle ilgili bir kayda göre tuz yasağına uymayan Saruhan bölgesinden bir Yörük grubu Filibe taraflarına iskân edilmişti. I. Bayezid’in saltanatı zamanında Rumeli’nin Türkleşmesi için büyük gayret gösterilmiş ve bu durum Fetret Devri’nde de devam etmiştir. Rumeli’ye iskân edilen bu Yörük gruplarından başka bir kısım Tatar taifesi de bölgeye yerleştirilmiştir. Nitekim Timur’un Kıpçak bozkırlarını istila etmesinden sonra sayıca hayli fazla bir Tatar taifesinin Tuna’yı geçerek Osmanlı topraklarına iltica etmelerinden sonra I. Bayezid onları Filibe havalisine iskân ettirmiştir. Sultan I. Mehmed zamanında Samsun’un alınmasından sonra İskilip taraflarındaki Tatarlar Rumeli’ye sürgüne gönderilmiş ve Tatar Pazarı isimli kasaba bu şekilde kurulmuştur. Osmanlıların Rumeli’de takip ettikleri bu iskân ve bölgeyi Türkleştirme politikası, II. Murad ve II. Mehmed zamanlarında da başarı ile devam ettirilmiştir. Mesela Fatih Sultan Mehmed zamanında Kastamonu ve Sinop’un alınmasından sonra Candaroğlu İsmail Bey bütün akrabaları ve cemaati ile birlikte Filibe’ye iskân edilmiştir.

Soru 12

Kastamonu ve Sinop’un alınmasından sonra Candaroğlu İsmail Bey bütün akrabaları ve cemaati ile birlikte Filibe’ye iskân edilmesi hangi Osmanlı padişahı zamanında olmuştur?

Çözüm Açıklaması

Osman Gazi’den sonra beyliğin başına geçen Orhan Gazi babasının gazâ ve bu sayede Bizans’tan alınan yerlere Türkmen iskânı siyasetini devam ettirmiştir. Osman Gazi zamanından beri kuşatma altında olan Bursa ve İznik kalelerinin alınması gerçekleştirilmiştir. Söz konusu kale ve şehirlere fetih sonrası bir taraftan Türkmen grupları yerleştirilirken, diğer taraftan câmi, mescid gibi binalar inşa edilmiştir. Konar-göçer Türkmen gruplarının Rumeli’ye iskân edilmeleri, yukarıda belirtildiği gibi Gelibolu Yarımadası’nın Orhan Gazi döneminde Osmanlı hâkimiyetine geçmesiyle birlikte başlamıştır. Ancak bununla ilgili ilk açık kayıt, I. Murad dönemine aittir. Bu kayda göre Saruhan bölgesinden bir grup Yörük taifesi Serez civarına iskân edilmiştir. Daha sonra I. Bayezid zamanında Rumeli’nin Türkleştirilmesi amacıyla daha büyük Yörük gruplarının iskân edildiği bilinmektedir. Onun zamanında Rumeli’ye yapılan sürgünle ilgili bir kayda göre tuz yasağına uymayan Saruhan bölgesinden bir Yörük grubu Filibe taraflarına iskân edilmişti. I. Bayezid’in saltanatı zamanında Rumeli’nin Türkleşmesi için büyük gayret gösterilmiş ve bu durum Fetret Devri’nde de devam etmiştir. Rumeli’ye iskân edilen bu Yörük gruplarından başka bir kısım Tatar taifesi de bölgeye yerleştirilmiştir. Nitekim Timur’un Kıpçak bozkırlarını istila etmesinden sonra sayıca hayli fazla bir Tatar taifesinin Tuna’yı geçerek Osmanlı topraklarına iltica etmelerinden sonra I. Bayezid onları Filibe havalisine iskân ettirmiştir. Sultan I. Mehmed zamanında Samsun’un alınmasından sonra İskilip taraflarındaki Tatarlar Rumeli’ye sürgüne gönderilmiş ve Tatar Pazarı isimli kasaba bu şekilde kurulmuştur. Osmanlıların Rumeli’de takip ettikleri bu iskân ve bölgeyi Türkleştirme politikası, II. Murad ve II. Mehmed zamanlarında da başarı ile devam ettirilmiştir. Mesela Fatih Sultan Mehmed zamanında Kastamonu ve Sinop’un alınmasından sonra Candaroğlu İsmail Bey bütün akrabaları ve cemaati ile birlikte Filibe’ye iskân edilmiştir.

Soru 13

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlılarda konar-göçerlerin terk edilmiş harap ve boş alanlara yerleştirilmeleri suretiyle yapılan iskân politikalarının sebeplerinden değildir?

Soru 14

Özellikle Hangi Osmanlı Sultanı devrinde Anadolu’daki derbend ve hanlar tamir edilerek, güvenli hâle getirilmiş ve iskâna açılmıştır?

Soru 15

Konar-göçer aşiretlerden kendi istekleriyle yerleşik hayata geçenlere örnek aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 16

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Osmanlı toplumunu oluşturan “Reaya” grubu içerisinde yer almaz?

Soru 17

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıda yaşayan konar göçerlerin hukuki durumları ile ilgili yanlış bir bilgidir?

Soru 18

Aşağıdakilerden hangisi Fatih Sultan Mehmet döneminden önce Yörüklerin yaptığı işlerden sayılmaktadır?

Soru 19

Aşağıdakilerden hangisi Konar-göçerlerin temel iktisadi faaliyetlerinden biri değildir?

Soru 20

Konar-göçerlerden sahip oldukları koyun sayısına göre alınan vergi hangisidir?

OSMANLIDA İSKAN VE GÖÇ - Deneme Sınavı - 7