KELİME SINIFLARI III: ZAMİRLER VE ZARFLAR
Zamirlerin adlarla ortak özelliği nedir?
Zamirlerin adlarla ortak yanı, söz içindeki ilişkilerinden doğan durumlara uygun olarak çekime uğramaları, onlar gibi durum eklerini alarak çekilmeleridir.
Kişi zamirleri nelerdir?
Kişi zamirleri ben, sen, o; biz, siz, anlar/onlar’dır.
Çoğul 1. kişi zamiri nedir?
Çoğul 1. kişi zamiri بزم bizim'dir.
Bana ve sana zamirleri Osmanlı Türkçe'sinde nasıl yazılır?
Bana ve sana Osmanlı Türkçesinde بكا ve سكا gibi yazılır.
بن ben zamirinin yönelme ve yükleme çekimleri nasıl yapılır?
Ben zamirinin yönelme çekimi بكا bana şeklinde, yükleme çekimi ise بنی beni şeklinde yapılır.
بز biz zamirinin ilgi ve bulunma çekimli biçimleri nasıl ifade edilir?
İlgi çekimiyle yapıldığında بزم bizim/bizüm, bulunma çekimiyle yapıldığında بزده bizde şeklinde ifade edilir.
Osmanlı Türkçe'sinde dönüşlülük zamirleri nasıl yazılır?
Osmanlı Türkçe’sinde dönüşlülük zamiri كندو ve كندی olmak üzere iki şekilde yazılır.
Osmanlı Türkçe'sinde gösterme zamirleri ve taşıdıkları anlamları nelerdir?
Osmanlı Türkçesi’ndeki gösterme zamirleri yakın için بو bu, اشبو işbu, اوشبو oşbu, az uzak için شو şu, شول şoł, daha uzak için ise اول oł, او o’dur.
اشبو işbu zamirinin bulunma ve ayrılma çekim biçimi nasıl ifade edilir?
Bulunma çekimi اشبونده işbunda, ayrılma çekimi ise اشبوندن işbundan şeklinde ifade edilir.
Osmanlı Türkçe'sinde kullanılan soru zamirleri örnekleri nelerdir?
Osmanlı Türkçe'sinde kullanılan soru zamirlerine كم kim ve نه ne örnek olarak verilebilir.
نه ne soru zamirinin Osmanlı Türkçe’sindeki durum ekli ve iyelik ekli şekilleri nasıldır?
Durum ekli çekimleri نهنك neniñ/nenüñ, نيه / نهيه neye, نهء / نهيی neyi, دن / نهدن neden şeklinde iken,
İyelik ekli çekimleri م nem, نك nen, نهسی nesi, نهمز nemiz, نهكز neniz şeklindedir.
Osmanlı Türkçe'sinde kullanılan belgisiz zamirlere üç örnek veriniz.
بركمسه bir kimse, هركس herkes, هپيسی hepisi örnek olarak verilebilir.
Osmanlı Türkçesi’nde kullanılan ilinti zamirleri nelerdir?
Osmanlı Türkçesi’nde işleyiş bakımından eş değerde iki ilinti zamiri vardır: كيم/ك kim ve كه ki.
Osmanlı Türkçe'sinde kullanılan kök halindeki zarflara üç örnek veriniz.
پك pek, آز az, چوق çok örnek olarak verilebilir.
Osmanlı Türkçe'sinde nitelik (hal, tarz, tavır) bildiren zarflara beş örnek veriniz.
عجب acep, بلكه belki, باری bari, بشقه جه başḳaca, دخی daha/dahi örnek olarak verilebilir.
Osmanlı Türkçe'sinde kullanılan nicelik(azlık, çokluk, miktar) zarflarına beş örnek veriniz.
آشوری aşırı, ر قيل bir kıl, بر ذر bir zerre, زياده ziyade, خيلی hayli örnek olarak verilebilir.
Osmanlı Türkçe'sinde kullanılan yer, yön zarflarına üç örnek veriniz.
آردجنه ardınca, بوراجغه buracığa, اوته öte şeklinde örnekler verilebilir.
نه مقدار ifadesi nasıl okunur ve hangi zarf çeşidi içerisinde yer alır?
نه مقدار ifadesi "ne miktar" şeklinde okunur ve soru zamirleri içerisinde yer alır.
جان ايله باش اوستينه ifadesi nasıl okunur ve hangi zarf çeşididir?
جان ايله باش اوستينه ifadesi "can ile baş üstüne" şeklinde okunur. Olumlu karşılık, benimseme, beğenme ve onaylama bildiren
zarflar kapsamında değerlendirilir.
صباحكز خري اوله ifadesi nasıl okunur ve hangi zarf çeşidi kapsamında değerlendirilir?
صباحكز خري اوله ifadesi "sabahınız hayr ola" şeklinde okunur. Selamlama/uğurlama zarfları kapsamında değerlendirilir.
Şüphe, tereddüt, ihtimal bildiren zarflara üç örnek veriniz.
بلكه belki, يوخسه yohsa, شايد كه şayet ki şeklinde örnekler verilebilir.