OSMANLI TÜRKÇESİNE GİRİŞ I

“İnsan” kelimesinde uzun ünlü olmamasına rağmen “i” harfi gösterilmiştir. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

“kalem” kelimesi “fa’al” kalıbındadır. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Haklılaşmış söyleyiş konuşma diline göre şekillenmiş söyleyişleri ifade eder. Haklılaşmış söyleyişin karşısındaki diğer bir söyleyiş ise “okumuşça söyleyiş” olup tahsilli kişilerin imlasını ihtiva etmektedir. Seçeneklerdeki ifadelerden sadece A’daki “hastalık” kelimesi konuşma dilini örnekler. Diğer seçeneklerdeki “dil-ârâm” (B), “bâzirgânligi”(C), “âşiyândegi” (D) ve “sebzezârındegi” (E) kelimeleri okumuş kesiminin söyleyişlerini ifade etmektedir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

“Mecnûn” kelimesi ﻤﺟﻨﻭﻦ şeklinde yazılmaktadır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

“muallimât” kelimesi dişil cem-i salim bir kelimedir.

Soruda verilen kelime “kerâmet” olup “fe’âlet” kalıbına denk gelir. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Soruda benzeşme görülen ünsüz dizisi “şc-şç” olarak verilmiştir. Seçeneklerde bu ünsüzlere sahip olan tek seçenek B’dir. Yani doğrusu “eşcâr” (ağaçlar) olan kelime ünsüz benzeşmesine uğrayınca “eşçâr” biçiminde söylenmiştir. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

مجنون    kelimesi “mecnûn” olarak okunmaktadır. Mef’ûl kalıbındadır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

جاهل  kelimesi fâ'il kalıbındadır. Okunuşu câhil şeklindedir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

علم kelimesinin yazımında yalnızca kök harfler kullanılmıştır ve dolayısıyla artık harf yoktur. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Arapça her şeyden önce bir din dilidir. İslâm dinini kabul etmiş bütün milletler tarafından benimsenmiş, işlenmiş ve kullanılmıştır. Türkler bu dini kabul ettikleri tarihten başlayarak, Farslar gibi, Arapça ile yakından ilgilenmişler, geniş İslâm coğrafyasında kurulan öğretim kurumlarında (medreselerde) bu dili ikinci dil olarak öğrenmiş ve yüz yıllarca ilim dili olarak kullanmışlardır.

Başa dar bir ünlü getirilerek: اسقندل iskandil (< İt. scandaglio)

Kelimenin kendi ünlüsünün yerini değiştirip iki ünsüz arasında kullanarak: بورسه Bursa (< Pruse), پرنال pırnał (< Grek. prinali),پرلانته pırłanta(İtal. brillànte).

قهر kahır (<kahr)

Bu ünsüz seslerin yazıda harfle gösterilmeyen a (e), i, u ve bunların uzunları olup yazıda ى و ا ile gösterilen â, î, û ile ünlülendirilmesiyle kökün çekirdek anlamına bağlı, ama yeni anlam katkılarıyla farklılaşmış kelimeler elde edilir:
كتب ketb “yazma”, كتب ketebe “yazdı”, كتاب
kitâb “yazılmış şey”, كاتب kâtib “yazıcı”, مكتوب
mektûb “birine yazılmış yazı”, مكتب mekteb “yazı
öğrenilen yer”, كتاب küttâb “kâtipler”, مكاتيب
mekâtîb “mektuplar/okullar”, gibi.

بذل : ب ذ ل bezl “verme, dağıtma, saçma”

İçinde kalın ünsüz harflerinden ق غ ع ظ ط ض ص خ biri bulunan hecenin uzun olmayan düz geniş ünlüsü eğitimli
kimselerce kalın, ancak klasik Arapça’nın e’ye yakın kapalı, incelmiş a’sı gibi söylenmiştir: نظر názár gibi.

Okuma dilinin bu söyleyişi yani bir ünsüzden sonraki ا (elif) her zaman uzun a okunur. Ancak bu a da bilgili kimselerin okumalarında daralmış ve incelmiş bir sestir, uzun e’ye yakın olması XVI. yüzyıl metinlerinde yazıya geçirilmiştir:
م ا زريدوكی mezâ´r-idügi, حصارده كی hisâ´rdegi,
ديارده كی diyâ´rdegi, كنارنده كی kenâ´rindegi.

متحمل mütehammil

Tasrifî dillerden değildir.