OSMANLI TÜRKÇESİNE GİRİŞ I

“ulüvv” kelimesi tek hecede yan yana iki ünsüz bulundurması sebebiyle Türkçe hece yapısına uymayacak niteliktetir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

ﺃﺛﺮ kelimesinde artık harf kullanılmamıştır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

kitâbet (ﻚ ﺐ ﺖ) kelimesinin kök harfleri ك – ت – ب   şeklinde verilmelidir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Osmanlı Türkçesi yazımı şu esaslara dayanır: 1.Arapça ve Farsçadan alınmış kelimelerin yazılışlarının korunma; 2. Türkçe kelimelerin yazılışında -özel amaçlı birkaç harf dışında- bu iki Doğu diline özgü ünsüz harflerine yer verilmemesi; 3. Üç dilin ünlülerinin gösterilmesinde belli sayıda harf ve işaretin ortaklaşa kullanılması.

Eğitim yoluyla, alıntı kelimeleri alındıkları dilleri konuşanlar gibi söyleme becerisini kazananlarda bir metni okurken farklı bir seslendirme dili oluşmuştur. Buna okuma dili demiştik.

غربال gırbâl yerine قلبور kalbur.

Belli metinlerde kalmış olanlar ya Evliya Çelebi’nin yaptığı gibi bir amaç uğruna bilerek yapılmış değiştirmelerdir, ya da birçok yazarın söyleyişi yazılışa yansıtabilmek arayışının sonuçlarıdır. Bu gibi örnekleri veren metin yazarlarının doğru yazılışı bilmemeleri çoğu kez söz konusu değildir:  حلال yerine هلال helâl gibi

Dilde geniş kullanım alanı bulmuş kimi Farsça kelimelerin yazılışlarında da değişiklikler yapılmış, bunlardan da yazımda benimsenenler olmuştur:بت yerine پوت put gibi.

Tek heceli kelimelerde, iç seste e dışındaki bütün ünlüler harfle gösterilmiştir:
دال dal, قير kır, ديل dil, يول yol, كوز göz, قول kul,كول kül; ama: تك tek, يل yel, بل bel

Kimi tek ve iki hecelilerde ünlüler için harf kullanılmamıştır. Bunlar zamirler, sayı adları gibi çok kullanılan kelimelerdir:بن ben, سن sen, بز biz, سز siz, سكز sekiz, آلتمشaltmış, يتمش yetmiş gibi.

بوكلمق bunalmak

sıfat-fiil -mekte, -makta:  içmekte (olmak) ايچمكده

Türkçe’de aslında iki türlü l vardır. Bugünkü alfabemizde ayırıcı bir işaret bulunmaz, ses kalın ve ince ünlülerle birlikte söylenirken iki ayrı niteliğe bürünmüş olur. Örnek olarak almak’taki l ile bilmek’teki l aynı nitelikte sesler değildir.Arapçanın l’si incedir; bu sesin Türkçe’ye girmiş olan kelimelerdeki söylenişini yazıya aktarmak, bugünkü yazımımızın da çözüm bulamadığı bir meseledir. Uzun ünlüden önceki l’nin inceliği ünlü üzerine konan şapka işaretiyle belirtilir (meselâ gibi).