OSMANLI TÜRKÇESİNE GİRİŞ I

ﺪﺍﻴﺮۀ  kelimesinin yazımında hemze yanlış yerde yazılmıştır. Kelimenin doğru yazımı دائره    şeklindedir.

ﺮﺃﻯ kelimesinin yazılışı yukarıdaki açıklamaya uygundur.

ﻴﯕﻰ kelimesinde ilk hecede ünlü harf gösterilmemiştir.

ﺍﻛﺮﻯ  kelimesinde ilk hecede ünlü harf gösterilmiştir: ﺍ  (kelimenin ilk harfi) 
ﻜﻭﭽﻭﻚ  kelimesinde ilk hecede ünlü harf gösterilmiştir: ﻭ  (kelimenin ikinci harfi)
ﻗﺎﻻﻦ  kelimesinde ilk hecede ünlü harf gösterilmiştir: ﺍ  (kelimenin ikinci harfi)
ﮔﻭﺯﻟﻚ  kelimesinde ilk hecede ünlü harf gösterilmiştir: ﻭ  (kelimenin ikinci harfi)

Diş ünsüzleri: d t c ç j ş z s n l r. Dudak ünsüzleri: b p m v f.

Seçeneklerdeki harfler sırasıyla rı, cim, zel, mim ve peltek s’dir.

Seçeneklerdeki harfler sırasıyla zı, kef, sad, ayın ve ha’dır. Kalın ünsüzler: ha, hı, sad, dad, tı, zı, ayın, gayın, kaf. İnce ünsüzler: be, te, se, cim, çim, dal, zel, rı, ze, sin, şın, fe, kef, gef, lam, mim, nun, vav, he, ye.

sızmalı ünsüzler: f v ğ h j ş l r s z y

patlamalı ünsüzler: b p c ç d t g k m n.

dudak ünsüzleri: b p m v f

diş ünsüzleri: d t c ç j ş z s n l r.

damak ünsüzleri: k g ğ .

ذ zel ince ünsüz harflerindendir.

Alfabedeki sırasına göre şu ünsüz harfleri yalnızca Arapça’ya özgü seslerin işaretleridir: ء hemze, ث se, ذ zel, ح ha, ص sad, ض dad, ط tı, ظ zı, ع ayın.

İkinci tür ﺥ Farsça’ya özgü dudaksıl (labial)bir ﺥ’dır. Dudakların yuvarlaklaştırılmasıyla çıkarılır. Sesin bu niteliğini belirtmek için önüne her  zaman bir ﻭ vav yazılır: خ يوش hîş “kendi”,  خواب
hâb “uyku”, خوان hân “sofra”, خواجه hâce,  تسخوان
üstühân “kemik” gibi.

XVII. yüzyıl Osmanlı Türkçesi’ni bütün ayrıntılarıyla tanıtan Meninski, gramerinde “ط , Türkçe’nin kendi kelimelerinde d sesini verir” açıklamasını yapar ve hem د , hem de ط ile yazılmış örnekler vererek bunların Latin harfli karşılıklarını d’li kaydeder: طاغ dağ, دوغرو doğru, طوغو doğu, دوس
طوغری dosdoğru, طش طونی dış donu gibi.

ظ zı kalın ünsüz harflerinden biri olması yüzünden, kimi kalın sıradan kelimelerde ز
ze yerine kullanılmıştır: ظير zır, ظورت zort,
قاظ kaz gibi.