OSMANLI TÜRKÇESİNE GİRİŞ I

V harfi, hem sızmalı hem dudak ünsüzdür. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır

Tonsuz ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t harfleridir. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Osmanlı alfabesinin ünsüz harfleri, içinde bulundukları hecenin ünlüsünü kalın-ince okutmaları yönüyle iki öbekte toplanmıştır. Bunlardan kalın ünsüz harfleri okutanlar ح ha, خ hı, ص sad, ض dad, ط tı, ظ zı, ع ayın, غ gayın, ق , kaf harfleridir. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Alfabedeki sırasına göre şu ünsüz harfleri yalnızca Arapça’ya özgü seslerin işaretleridir: ء hemze, ث se, ذ zel, ح ha, ص sad, ض dad, ط tı, ظ zı, ع ayın.  Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

خواجه kelimesindeki hı harfi, Farsça’ya özgü dudaksıl (labial) bir خ'dır. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Vedâ ﻭﺩﺍﻉ, semâ سماع gibi ünlüsü uzun kapalı hecenin son sesi Türkçe söyleyişte düşürülür. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Türkçe söyleyişte hece sonunda düşen ayın harfi düşerken ünlüye uzunluk değeri katar: mûteber şeklinde söylenen معتبر kelimesi de bunlardandır. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Sırasıyla z/z, kendi niteliğiyle/kendi niteliğiyle, -/- olmalıdır. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Osmanlı Türkçesi yazı dilinde (edebiyat dilinde), iki Doğu dilinden alınmış çok sayıda kelime kullanılmıştır. Alfabenin ortak olması yüzünden bu alıntı kelimelerin yazılışları alındıkları dildeki biçimleriyle korunmuş ve eğitim yoluyla öylece yazılmaları sağlanmıştır. Ancak bu durum bu kelimelerdeki Türkçe’nin tanımadığı ünsüz seslerin okur-yazarların diline girmesine yol açmıştır. Özellikle Kur’an’ı doğru seslendirme eğitimiyle (tecvit öğrenmekle) açılan yoldan Arapça’nın özel sesleri pek çok kimsenin diline girmiştir. Bununla birlikte, konuşma diline inmiş çok sayıda kelimede bu yabansı seslere yer verilmemiş, seslendirme Türkçe’nin kendi ünsüzleriyle yapılmıştır. Arapça’ya özgü ünsüz harflerinin Türkçe kelimelerde sıra belirleyici olarak kullanılmak istenmesi; kurallaşmasa da, bu yoldaki uygulamalar bu harflerin ses değerlerini belirlemekte önemli göstergelerdir. Ama yapılacak değerlendirmeler açısından en önemli dayanaklar yabancıların bu yüzyıllara ait Latin harfli Türkçe metinleri, özellikle de Osmanlı Türkçesi’nin dil yapısı ve söz varlığı üzerine yazdıkları gramer ve sözlüklerdir. Bu çalışmalardan elde edilen veriler XVI-XX. yüzyıl Osmanlı Türkçesi’nin ortak konuşma dilinde hemen hiçbir yabansı ünsüz sesin bulunmadığını göstermektedir. Okur-yazarların temsil ettiği şehirli dilinde kimi ünsüz sesler tutunma şansı bulmuş olsalar bile, bunlar yüzünden ya da ezbere Kur’an okumakta olduğu gibi, yazılı bir metni yüzünden ya da bir şiiri ezbere okurken ortaya çıkan ikincil durumlardı. Demek ki ortak konuşma dili yanında bir de okur-yazarlar arasında bir okuma dili söz konusu olmaktadır. Bu husus Avrupalı gramerciler tarafından özellikle belirtilmiştir. Bu açıklama doğrultusunda doğru cevap D şıkkıdır.

T hem patlamalı, hem de diş ünsüzüdür. Diğerleri ise sızmalı diş ünsüzlerindendir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Ünsüzler duyulurluklarındaki iki ana nitelik bakımından iki öbek oluştururlar: a. sızmalı ünsüzler: f v ğ h j ş l r s z y; b. patlamalı ünsüzler: b p c ç d t g k m n.

Ünsüzler duyulurluklarındaki iki ana nitelik bakımından iki öbek oluştururlar: a. sızmalı ünsüzler: f v ğ h j ş l r s z y; b. patlamalı ünsüzler: b p c ç d t g k m n.

Osmanlı alfabesinin ünsüz harfleri, içinde bulundukları hecenin ünlüsünü kalın-ince okutmaları yönüyle iki öbekte toplanmıştır: kalın ünsüz harfleri: ha, hı, sad, dad, tı, zı, ayın, gayın, kaf; ince ünsüz harfleri: be, te, se, cim, çim, dal, zel, rı, ze, sin, şın, fe, kef, gef, lam, mim, nun, vav, he, ye.

Osmanlı alfabesinin ünsüz harfleri, içinde bulundukları hecenin ünlüsünü kalın-ince okutmaları yönüyle iki öbekte toplanmıştır: kalın ünsüz harfleri: ha, hı, sad, dad, tı, zı, ayın, gayın, kaf; ince ünsüz harfleri: be, te, se, cim, çim, dal, zel, rı, ze, sin, şın, fe, kef, gef, lam, mim, nun, vav, he, ye.