OSMANLI TÜRKÇESİNE GİRİŞ I - Deneme Sınavı - 5

Bir ünlüyle başlayıp ünlüyle sonlanan iki heceli yapısındaki eklere ‘’Yazasıya’’ kelimesi örnek verilebilir.

Bir ünlüyle başlayıp ünsüzle sonlanan iki heceli yapısındaki eklere ’’baktıkça’’ kelimesi örnek olarak verilebilir.

Gel-e-me-dim kelimesinin hecelemesi ge-le-me-dim şeklinde yapılmalıdır.

Türkçe'de en küçük hece tek bir ünlüden oluşabilir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

“İstasyon” kelimesinde düzensiz hece yapısı kelime başına "i" harfi konarak Türkçeleştirilmiştir.  Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

“sabr” kelimesi düzensiz çift ünsüzleri nedeniyle Türkçede “sabır” şeklinde iki heceli yapıya geçirilmiştir. Bu nedenle doğru cevap a şıkkıdır.

“ulüvv” kelimesi tek hecede yan yana iki ünsüz bulundurması sebebiyle Türkçe hece yapısına uymayacak niteliktetir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

ﺃﺛﺮ kelimesinde artık harf kullanılmamıştır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

kitâbet (ﻚ ﺐ ﺖ) kelimesinin kök harfleri ك – ت – ب   şeklinde verilmelidir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Osmanlı Türkçesi yazımı şu esaslara dayanır: 1.Arapça ve Farsçadan alınmış kelimelerin yazılışlarının korunma; 2. Türkçe kelimelerin yazılışında -özel amaçlı birkaç harf dışında- bu iki Doğu diline özgü ünsüz harflerine yer verilmemesi; 3. Üç dilin ünlülerinin gösterilmesinde belli sayıda harf ve işaretin ortaklaşa kullanılması.

Eğitim yoluyla, alıntı kelimeleri alındıkları dilleri konuşanlar gibi söyleme becerisini kazananlarda bir metni okurken farklı bir seslendirme dili oluşmuştur. Buna okuma dili demiştik.

غربال gırbâl yerine قلبور kalbur.

Belli metinlerde kalmış olanlar ya Evliya Çelebi’nin yaptığı gibi bir amaç uğruna bilerek yapılmış değiştirmelerdir, ya da birçok yazarın söyleyişi yazılışa yansıtabilmek arayışının sonuçlarıdır. Bu gibi örnekleri veren metin yazarlarının doğru yazılışı bilmemeleri çoğu kez söz konusu değildir:  حلال yerine هلال helâl gibi

Dilde geniş kullanım alanı bulmuş kimi Farsça kelimelerin yazılışlarında da değişiklikler yapılmış, bunlardan da yazımda benimsenenler olmuştur:بت yerine پوت put gibi.

Tek heceli kelimelerde, iç seste e dışındaki bütün ünlüler harfle gösterilmiştir:
دال dal, قير kır, ديل dil, يول yol, كوز göz, قول kul,كول kül; ama: تك tek, يل yel, بل bel

Kimi tek ve iki hecelilerde ünlüler için harf kullanılmamıştır. Bunlar zamirler, sayı adları gibi çok kullanılan kelimelerdir:بن ben, سن sen, بز biz, سز siz, سكز sekiz, آلتمشaltmış, يتمش yetmiş gibi.

بوكلمق bunalmak