OSMANLI TÜRKÇESİ METİNLERİ II

XI. yüzyılda ortaya çıkan bu yazıya, harflerinin asılı gibi görünüşü dolayısıyla “ta’lik” adı verildiği söylenir. A, doğru seçenektir.

Metnin doğru okunuş B seçeneğinde olduğu gibi “Kâtibi es-Seyyid Mahmud Aziz Efendi” şeklindedir.

Metnin doğru okunuşu A seçeneğinde verildiği gibi “Sadr-ı vâlâ-yı Anadolu semâhatlü Ali Sâtı‘ Efendi-zâde Kadri Beyefendi” şeklindedir.

Sadr-ı vâlâ-yı Anadolu: Yargı ve eğitim teşkilatının sorumlusu olan kazaskerlik makamı Fatih devrinde Rumeli ve Anadolu kazaskerliği olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Sadr-ı Anadolu ve Sadr-ı Rumeli olarak isimlendirilen bu makamın sorumluları idari ve yargı görevleri vardır.  Kuruluş yıllarında görevleri ordudaki askerî, hukukî anlaşmazlıkları halletmek, seferlere katılarak davalara bakmaktı. Zamanla imparatorluktaki kadıların ve müderrislerin tayinleri, azilleri, terfileri ve diğer işlemleriyle uğraşmak başlıca görevleri oldu. Divan üyesi olarak görevleri şerî hukuk ve yargı ile alakalı idi. D doğru seçenektir.

Metinde altı çizilen semâhatlü kelimesinin kökü olan semâhat “cömertlik, el açıklığı; iyilikseverlik” anlamlarına gelir. Dolayısıyla bu kelime “cömert veya iyiliksever” olarak çevrilebilir. C, doğru seçenektir.

Metnin doğru okunuşu E seçeneğinde olduğu gibi "Yâ Allah, yâ Kerîm, yâ Rezzâk, yâ Alîm, yâ Fettâh, yâ Halîm" şeklindedir.

Metinde altı çizilen kısım “yâ Halîm” olarak okunur. Hâlim kelimesi Arapçada “tabiatı yavaş olan, yumuşak huylu” demektir. Ancak bu kelime kalıp halinde “yâ Halîm” olarak Allah’a “ ey sabır ve  sükûnet sahibi” diye hitap etmede kullanılır.

Metinde altı çizilen kısım “yâ Rezzâk” olarak okunur. Rezzâk, Allah’ın isimlerinden olup “Bütün mahlukların rızkını veren Allah” demektir. C doğru seçenektir.

Osmanlı metinlerinde "merkûm" kelimesi sıkça “yazılmış, adı geçmiş, rakamla söylenmiş, sayılmış” anlamlarında kullanılmıştır. D doğru seçenektir.

Metnin doğru okunuşu A seçeneğinde verildiği gibi "Muhzırbaşı Süleyman Ağa bin Ahmed" şeklindedir.

Gurre; Arabî ayların birinci günü ve gecesi anlamındadır. Doğru cevap C'dir.

Osmanlı evleri genellikle giriş ve içten merdivenli onun üstünde bir kat daha toplamda iki katlıdır. Fevkanî üst katı, tahtanî ise alt katı ifade eder. Doğru cevap E'dir.

Şer'iyye sicillerinde ilgili hükmün sonunda yazıldığı tarih yazıyla özelden genele, küçükten büyüğe şekliyle ifade edilir. Yani önce gün sonra ay sonra yıl belirtilir. Günümüz Türkçe ifadesinde ise, yıl-ay-gün şeklinde bir ifade biçimi mevcuttur. Doğru cevap A'dır.

Tüm seçenekler Şuhûdü’l hâl yani hadisenin şahitlerindendir. Doğru cevap B'dir.

Merkûm, Mersûm, Mütemekkin gibi kavramlar sicillerde gayrimüslimleri ta'rif eden kavramlardır. Mezbûr, Mezbûre, Mezkûr, Mezkûre gibi ifadelerde müslüman ahali için kullanılır. Doğru cevap A'dır.

Ârî: Pâk, pislikten uzak, hür anlamlarına gelmektedir. Doğru cevap E'dir.

Bey' satın almak anlamında fiil olup, Mübeyyi‘ ise satıcı anlamında fâildir. Doğru cevap C'dir.

Mübâya‘a Hücceti, alım satım işleminin gerçekleştiğini gösteren ve iki tarafın, ifadeleri, kimlikleri ve satılan metaın özelliklerinin belirtildiği belgedir. Doğru cevap B'dir.

Kemal eksiksiz anlmında olup, boşluğa uygun gelen kelimedir.

Seniyye, yüce, yüksek anlamlarında olup, boşluğa uygun düşen kelimedir. Doğru cevap A'dır.