OSMANLI TÜRKÇESİ METİNLERİ II

Rik’a yazısı XV. yüzyılın ilk yarısında Dulkadırlılar tarafından kullanılmaktaydı. Dolayısıyla B doğru seçenektir.

Osmanlılarda XVIII. yüzyılın ortalarından itibaren kullanılmaya başlanmış ve merkez bürokrasisinde yaygın olarak kullanılan dîvânî yazısının yerini almaya başlamıştır. Diğer birçok yazı türünün de önüne geçmiştir. XIX. yüzyılda, genellikle resmî yazışmalarda kullanılan, “Bâbıâlî rik‘ası” adıyla bilinen rik‘anın bir alt türü gelişmiştir. B doğru seçenektir.

Metnin doğru okunuş A seçeneğinde verildiği gibi "

Şeyhülislâm ve Maarif Nâzırı Vekîli Abdullah" şeklindedir.

Metnin doğru okunuş D seçeneğinde verildiği gibi "Anadolu Fevka’l-âde Müfettiş-i Umûmîliği Vezâ’if ve Salâhiyetine Dâir Karârnâme" şeklindedir.

Bu soruda verilen metnin doğru okunuşu "Dördüncü Mâdde Müfettiş-i Umûmîlik umûr-ı mülkiye ve askeriyede â’id olduğu nezâretlerle muhâbereye me’zûn ve makâm-ı sadârete merbûtdur." şekildedir. Görüldüğü gibi işaretlenen kelimenin doğru okunuş "olduğu" biçimindedir. Dolayısıyla A doğru seçenektir.

Umûr-ı dâhiliye kelime olarak “iç işleri” anlamına gelmektedir. Osmanlı Devletinini iç işleri ile ilgili yazışmalar ve ilişkiler önceleri kısmen sadrıazamın yakın maiyetinden olan sadâret kethüdası ve ona bağlı bürokrasi tarafından yürütülmekteydi. II. Mahmud döneminde yapılan bürokratik reformlar sırasında Sadaret kethüdalığı ismi değiştirilerek Umûr-ı Mülkiye Nezareti adını almıştır. Görüldüğü gibi D doğru seçenektir.

Metinde işaretlenen “merbut” kelimesi “bağlı, rabtedilmiş, mensup, ekli,ulaşmış, bitişmiş, bitişik” anlamlarına gelir. Bunlardan bitişik anlamı görüldüğü gibi yalnızca C seçeneğinde verilmiştir. Dolayısıyla C doğru seçenektir.

Metnin doğru okunuşu B seçeneğinde verildiği gibi "Evkâf-ı  Hümâyûn Nâzırı ve Nâfi‘a Nâzırı Vekîli Osmân Rif‘at" şeklindedir.

Osmanlı Devletinde Nâfi‘a Nezâreti, Bayındırlık Bakanlığı için kullanılan isimdir. Dolayısıyla Nâfi‘a Nâzırı da Bayındırlık Bakanı anlamına gelir. Görüldüğü gibi E, doğru seçenektir.

Metnin doğru okunuşu B seçeneğinde olduğu gibi "İngiltere işbu hâl ve mevk‘i-i mahsûsu iktizâsınca geçen yirmi sene zarfında" şeklindedir.

Râci' kelimesi "Geri dönen, ric’at eden. Dair. Ait, ilgili, ilgisi olan, dokunur olan" anlamlarında kullanılmaktadır. Cümle;  "Bunların soruşturma ve muhakemesi sıkıyönetim olan yerlerde Divan-ı Harplere, olmayan yerlerde Ceza Mahkemelerine aittir." şeklinde tercüme edilebilir. Doğru cevap C'dir.

Heyet-i Vükelâ yani Vekiller Heyeti günümüz Türkçe'sinde Bakanlar Kurulu olarak kullanılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

"Uygun düşürme, Uydurma, Muvafık kılma, Allah'ın kuluna yardım etmesi" anlamlarına gelen kelime Tevfik'tir. Doğru cevap E'dir.

Makâsıd ve Âmâl kelimeleri "istekler, arzular, amaçlar" anlamlarında kullanılmakta olup dolayısıyla eş anlamlıdırlar. Doğru cevap A'dır.

İbtidâr bir işe sür'atle başlamak anlamında olup, boşluğa uygun gelecek kelimedir. Doğru cevap E'dir.

İlgili cümlede mektep öğrencilerinin taşıması gereken şartlar ile, mensubu oldukları mektebin şartları kendilerine tahsis edilen imkanların kullanımı noktasında göstrecekleri özen ve bunun takibi noktasında mektep idaresinin yetkili olduğu ifade edilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Zâ’id; fazlalık, lüzümsuz, gereksiz anlamlarında olup, gerekli, lazım anlamlarındaki elzem sözcüğünün zıttıdır. Doğru cevap C'dir.

Cümle içinde geçen "Asya-yı Vustâ" tamlaması Orta Asya teriminin Osmanlı Türkçe'sindeki karşılığıdır. Doğru cevap D'dir.

Bâr kelimesi, Yük, zahmet, eziyet ve sıkıntı anlamlarında kullanılır. Doğru cevap B'dir.

A,B,C ve D seçenekleri incelendiğinde, çeviriye uymayan sözcük ve fiilller mevcuttur. Doğru cevap E'dir.