Rik‘a Yazısı ile Metinler 1: Defterlerden Örnekler
ale’l-itlâk ne demektir?
Genellikle. Mutlaka.
ba‘demâ ne demektir?
Ondan sonra. Bundan sonra. Bundan böyle
bende ne demektir?
Bağlanmış olan. Köle. Esir. Hizmetçi. Hizmetkâr. Kul
bey‘ ne demektir?
Satmak.
fürûht ne demektir? Satım. Satış.
Satım. Satış.
havâyic ne demektir?
İhtiyaçlar. Hâcetler. Gerekli ve lüzumlu şeyler.
ihtikâr ne demektir?
Bir şeyi kıymetlensin diye saklamak. Vurgunculuk, bozgunculuk. Karaborsacılık
inde’l-îcâb ne demektir?
İcab ettiği zaman, gerekince, iktiza ettiğinde.
inhâ ne demektir?
Bir hususu resmen bildirme, tebliğ. Bir memurun daha üst makamdaki bir memura bir konuyu içermek üzere yazdığı kağıt. Ulaştırma, yetiştirme.
îrâd ne demektir?
Varid kılmak. Getirmek. Söylemek. Gelir. Kazanç. Bir mal veya mülkün getirdiği kazanç.
ittihâz ne demektir?
Edinmek. Kabullenmek. “Öyle” diye bakmak. Kabul etmek.
kâffe ne demektir?
Hep. Bütün. Cümle.
kemmiyet ne demektir?
Miktar, sayı. Nice oluş, nicelik. Az veya çok oluş.
kuvâ ne demektir?
Güçler. Kuvvetler. Hisler. Takatler
ma‘a ne demektir?
Beraber, birlikte.
matlûbât ne demektir?
İstenilen, talep edilen ve aranılan şeyler. Alacaklar. Ödünç olarak verilmiş olan şeyler.
maznûn ne demektir?
Zannolunmuş. Zan altında bulunan, kendisinden şüphe edilen. Bir suç dolayısı ile sorguya çekilen kimse. Sanık.
mefsûh ne demektir?
Hükümsüz bırakılmış. Yürürlükten kaldırılmış. Battal edilmiş.
melhûz ne demektir?
Mülâhaza ve tefekkür olunmuş olan veya olunabilen. Düşünülebilen. Akla gelebilen. Olabilir.
mevâdd ne demektir?
Fezâda, boşlukta yer kaplayan varlıklar. Maddeler. Cisimler. Kısımlar. Kanunlar. Kurallar. İşler. Hususlar. Her şeyin aslı, mayası.
mukarrerât ne demektir?
Kararlaştırılan şeyler, kararlar.
muktazî ne demektir?
Lüzumlu olduğu taayyün etmiş, anlaşılmış. İktiza eden. Gerekli. Lâzım.
murâkabe ne demektir?
Kontrol etmek. İnceleyip vaziyeti anlamak. Teftiş etmek. Kendini kontrol etmek. Gözetmek. Beklemek. Dalarak kendinden geçmek.
mücâzât ne demektir?
Ceza. Suçlara karşı verilen karşılık. Karşılık.
müşârün-ileyh ne demektir?
Kendine işaret edilen. İsmi evvelce söylenmiş olan
şehr ne demektir?
Ay. 30 günlük zaman. Bir şeyi göstermek. Teşhir etmek.
tebeyyün ne demektir?
Belli olmak. Sabit olmak. Görünüp anlaşılmak.
varaka ne demektir?
Tek yaprak hâlindeki kâğıt. Bitki yaprağı. Maden yaprağı. Kitap yaprağı.
vaz‘ ne demektir?
Koyma, konulma. Bırakmak. Atlamak. Tayin etme, belirtmek. Duruş, hareket, tarz.
zamâ’im ne demektir?
İlâveler, ekler. Artırmalar.
zımn ne demektir?
İç taraf. Maksad, gaye. Açıktan söylenmeyip dolayısıyle anlatılan
zîr ne demektir?
Alt, aşağı.