OSMANLI TÜRKÇESİ METİNLERİ I

Donanma-yı Hümâyûn Kancabaşları Kapudanlarından Hasan Kapudanın Takrîr-i Garîbidir Elli senesi hılâlinde Bahr-i Siyah'a me’mûr olan Donanma-yı Hümâyûn ile Akkirman’a vusûlümüzde, Hotin tarafından vürûd iden Murtazâ Ağa’yı, iki nefer hidmetkârı ile celâdetlü Kırım Hânı cânibine îsâle bu kulları me’mûr olmakdan nâşî, rûz-ı Kāsım’a otuz dört gün

Cevânib: Canipler, civar yönler, taraflar

Duhül: Girme

Medfen İsm-i mekândır ve mef‘al vezni ile yazılmıştır.

Sâlifü’l-beyân bir Arapça yapıdır.

Bundan akdem Nemçe çâsârı bilâ-evlâd-ı zükûr vefât ittikde, Nemçe devletinin erkân ü ricâli ittifâklarıyla müteveffânın velîahdı olan kızını çâsâriçe olmak üzre ihtiyâr ü i‛tibâr itmişler idi. Lakin Nemçe memâliki fî’l-asl yedi ve hâlâ dokuz aded hükûmetten ibâret olup

Muhârebât: Muharebeler, savaşlar

A‛yân: Bir memleketin ileri gelenleri

Gîr: Tutma, tutuş

E seçeneği hariç hepsi ism-i mef'ul vezninde yazılmışken, Eseçeneğindeki yazılış ism-ı mef'aldir.

cihan-gir; giriften fiilinin geniş zamanıyla yapılan birleşik sıfat.

masraf mastardır

takrir, doğru kelimedir

Avdet, geri dönme, dönüş anlamındadır.

Yanımızda yiyecek namına her şeyi bitirdik. Adada bulunan bitki namına ne varsa onları da tükettik. Mağaralarda, kovuklarda, kaya diplerinde yılan, ayı balığı avladık ve yedik. Ölmüş olanları gömdük. Kıtlık olunca onları gömdüğümüz yerden çıkarıp yedik.

Âhirü’l-emr Farsça isim tamlamasıdır. Diğerleri birleşik isimdir.

Sergüzeşt, hayat hikayesi, macera, serüven anlamındadır. Diğerleri sırasıyla söyleme, anlatma – Olan, meydana çıkan – Başlama, başlangıç – Kadere razı olma biçimindedir.

Geçmişte Nemçe Devleti olarak bilinen devletin şimdiki adı Avusturya’dır.

 

Hristiyan Devletlere Sadrazam Hazretlerinin Mektuplarının Gönderilmesi.

İstanbul. Birçok eserde İstanbul’un adı Âsitâne olarak belirtilir.