OSMANLI TÜRKÇESİ METİNLERİ I

"Bi’l-hâssa" ise  "Ale’l-acele" gibi bir Kamerî tamlamadır.

Diğer metin, Türk fikir ve siyaset hayatında bilhassa 1912’den sonra etkili olmuş bir yazar olan Ağaoğlu Ahmed’in Üç Medeniyet adlı eserinden alınmıştır. Ağaoğlu Ahmed’in faaliyet ve yazılarının ekseriyetini önceleri Türk Milliyetçiliği ve Türk kültürü teşkil ederken, sonraları fikir hürriyeti ve bilhassa Avrupa medeniyetini tam manasıyla benimseme konuları ağırlık kazanmıştır. Üniversite yıllarında hocası Ernest Renan’dan, İslâmiyet ile ilgili konularda Paris’te tanıştığı Cemâleddîn Efgânî’den, siyasî konularda ise Ahmed’in Rıza’dan etkilenmiştir. Dili oldukça sade olan Üç Medeniyet’de İslam, Buda-Brahma ve Batı medeniyetleri mukayese edilmiştir.

اجلال İclâl: Büyütme, ağırlama

Menzil:Osmanlı Devleti’nde resmi haberleşmeyi sağlayan posta teşkilatı ve ordunun konaklama ve ihtiyaç karşılama noktaları veya yapı kompleksleri.

Çorbacı:Yeniçeri ocağının cemaat ortaları ile ağa bölükleri subaylarına müşterek olarak verilen isim.

Sınır boylarındaki kalelerde ve sınıra yakın yerlerde görev yapan asker.

Gaddâr Mübâlağa-i Fâʻil (Faʻʻâl)

İltifât:İftiʻâl bâbı

Tefaʻʻul bâbı ism-i fâʻil: Müteʻayyin

بلاهت Belâhet: Ahmaklık, düşüncesizlik.

عامل Âmil

Metnin doğru okunuşu A seçeneğinde verildiği gibi "henüz gelmemiş idi vesâ’ir paşalar dahi askerleriyle gürûh gürûh geçüp karşu Boğdan sahrâsına kondular" şeklindedir.

Verilen metnin doğru okunuşu B seçeneğinde olduğu gibi "Kazak şaykalarına mülâkî olup beş pâre şaykayı içinde olan melâ‘în ile gark idüp" şeklindedir.

Metinde altı çizilerek işaretlenen “mülâkî” kelimesi “buluşan, kavuşan” anlamlarına gelir.

Metinde altı çizilerek işaretlenen “şayka” kelimesi “Altı düz ve enli, özellikle Öz, Dinyeper ve Tuna nehirleriyle Karadeniz’de Osmanlılar ve Kazaklar tarafından kullanılmış bir çeşit savaş gemisi’nin adıdır.

Metinde altı çizilerek işaretlenen “melâ în” kelimesi D seçeneğinde de verildiği gibi “melunlar, lanetliler” anlamına gelir.

Metnin doğru okunuş C seçeneğinde verildiği gibi "Edirne’de fermân-ı kazâ cereyân-ı vârid oldu ki zümre-i yeniçeriyân bir meydâne nişâne vaz‘ idüp" şeklindedir.

Metinde işaretlenen "vârid" kelimesi B seçeneğinde verildiği gibi "gelen, ulaşan" anlamlarındadır.

Metinde altı çizilerek işaretlenen vaz' kelimesi B seçeneğinde verildiği gibi "koma, bırakma" anlamındadır.

Metindeki altı çizilen melâ‘in kelimesi "cem'-i müzekker"dir.