METİN OKUMA VE ANLAMA : MATBU METİNLER-IV
Osmanlı resmî tarihçilerine ne ad verilir?
Vak‘anüvis
Subhî Mehmed Efendi ne zaman vak’anüvislik yapmıştır?
I. Mahmud dönemi (1730-1754)
Subhî Tarihi kim tarafından neşredilmiştir?
Mesut Aydıner
Süleyman Efendi’nin kaleme aldığı ve Osmanlı Devleti’nin Şubat 1744 ile 1752 yılları arası olaylarının anlatıldığı vekayinamenin adı nedir?
İzzî Târihi
"Hâsıl-ı kelâm, bu mesâ’ibe ibtilâmız rûz-ı Kāsım’dan otuz yedi gün ......................... olup
ve sene-i merkūme şitâsında cânib-i âsumândan rîzân olan berf ü bârân bi’l-cümle..."
cümlede boş bırakılan yere uygun gelen kelime hangisidir?
Mukaddem
"Sâlifü’l-beyân" tamlamasının anlamı nedir?
Bildirilmiş, sözü–beyanı geçmiş anlamlarındadır.
Hıdrellez anlamına gelen Farsça tamlama nedir?
Rûz-ı Hızır
"Süne Boğazı’na götürüp ihrâc itmeleriyle mahall-i merkūmda dahi tashîh-i mizâc idinceye dek birkaç gün tevakkuf u meks idüp, ba‘dehû herkes vatân-ı me’lûfesi cânibine âzim ü râhî oldu” deyü hatm-i kelâm eyledi."
cümlesinin günümüz Türkçe'sindeki karşılığı nedir?
"Süne Boğazı’na götürüp karaya çıkardılar. Mizâcımız düzelip kendimize gelinceye kadar
bir kaç gün orada kalıp oyalandık. Daha sonra herkes kendi vatanı tarafına doğru yola
çıktı.” diyerek sözlerine son verdi." şeklindedir.
Ma‛iyyet sözcüğü Arapça masdar türlerinden hangisine örnektir?
Ca'lî masdar
Mülhak İsm-i Mef ‘ûlünün if‛âl veznindeki hâli nedir?
İlhak
"Bundan akdem Nemçe çâsârı bilâ-evlâd-ı zükûr vefât ittikde, Nemçe devletinin erkân
ü ricâli ittifâklarıyla müteveffânın velîahdı olan kızını çâsâriçe olmak üzre ihtiyâr ü i‛tibâr
itmişler idi." cümlesinde geçen Nemçe neresidir?
Avusturya
"Lakin Nemçe memâliki fî’l-asl yedi ve hâlâ dokuz aded hükûmetten ibâret
olup, bu dokuz aded hükûmetlerin her birine birer Hersek mâlik ve ........................ olmağla
beynlerinde çâsâr ta‛bîr eyledikleri imparator olmağın..."
cümlede boş bırakılan yere uygun gelen kelime hangisidir?
Mutasarrıf
Eşyâ-yı mütenevvi‛a kelimesinin anlamı nedir?
Çeşitli-türlü eşya anlamındadır.
Yazıldığı - tahrir olduğu üzere anlamını taşıyan kelime hangisidir?
Ber-minvâl-i muharrer
"Allah saltanatının koruyuculuğunu, gölgesini uzun etsin, hükmü her yere yayılsın." cümlesinin Arapça karşılığı nedir?
Medda’llâhu zilâle saltanateh.
"Târîh-i Cevdet’in mebde’i olan bin iki yüz seksen sekiz sene-i hicriyyesi Devlet-i Aliyye’ce bir hadd-i fâsıl gibi olup andan sonra vukū‛âtın rengi tagayyür etmişdir."
cümlesinin günümüz Türkçe'sindeki karşılığı nedir?
"Cevdet Tarihinin başlangıcı olan 1288 hicri senesi Osmanlı Devleti için bir dönüm noktası olup bundan sonra olayların rengi başkalaşmıştır."
"Hükûmet-i mâddiyye dahi üç kısımdır. Hükûmet-i mutlaka, hükûmet-i meşrûta, hükûmet-i cumhûriyyedir."
Yukarıdaki cümlede hangi yönetim şekillerinden bahsedilmektedir?
Mutlak Monarşi-Meşruti Monarşi-Cumhuriyet
"Ve eğerçi, zîrde beyân olunacağı vechile, Devlet-i Abbâsiyye’nin evâhırında memâlik-i islâmiyyede zuhûra gelen ihtilâlât-ı azîme hasebiyle, hılâfet ve saltanat ayrılarak, hılâfet bir riyâset-i dîniyye ve saltanat riyâset-i mâddiyye derecesine vardı ise de mu’ahharan Devlet-i aliyye-i Osmâniyye’nin zuhûruyla millet-i islâmiyye teceddüd iderek yine hâlet-i asliyyesini buldu."
Yukarıdaki cümlede koyu puntoyla yazılmış kelimenin anlamı nedir?
Aşağı, alt anlamlarındadır.
Oy çokluğu anlamına gelen Arapça tamlama nedir?
Ekseriyet-i ârâ
Sülâsî mücerred masdarlardan olan "Hükm" hangi vezinle yazılır?
Fu‛l