OSMANLI TÜRKÇESİ METİNLERİ I - Deneme Sınavı - 8

Masraf

âlem-penâh dünyanın sığındığı anlamında

etbâ: tabiler anlamındadır

doğru cevap eyâlât kelimesi

cem'-i mükesser kelime ensar'dır

ser-i rişte'den gelen ser-rişte

Doğru yanıt ahsen

avn "yardım" anlamındadır.

Doğru yanıt def'aten

doğru yanıt tevakkuf kelimesidir.

 cümlesinin latinizesi: "Yıldırım Hudâvendigâr dâr-ı fenâdan dâr-ı bekāya rıhlet itdi."dir.

"Eğer Mehmed buraya gelip babasını ve kardeşini isteyecek olursa, Yıldırım’ı ve oğlu Musa Çelebi’yi vermesini tenbih etti. Zira Yıldırım öyle vasiyet etmiştir." cümlesi Târîh-i Rûhî'de yer alan “Eger Muhammed bunda gelüp atasın ve karındaşın taleb idecek olursa, Yıldırım’ı ve oğlı Mûsâ Çelebi’yi viresiz. Zîrâ İldırım eyle vasiyet itmişdür” cümlesinin en uygun karşılığıdır.

Çeri, asker; ihtiyat, tedbirlilik, süvar, binici, ata binen demektir. Ahsen, çok güzel; mecmû ise bütün, hepsi, topluca gibi anlamlara gelir.

bî-cân, ön eklerle yapılan Farsça bir sıfattır.

 cümlesinin doğru çevirisi: "Ol zâmânda Ertuğrul gāyet pîr-i müteberrik olmuşidi."dir.

A ve B şıkları cem-i müennes, D ve E şıkları da izafet kesresi kalıdırılarak yapılan sıfatlara örnektir. Cem-i mükesser olansa "meşahir" sözcüğüdür.

Türkçe “Kıralımız Tekfur sana çok selâm söyler. Cevabı da şöyledir ki: Asker toplayıp harekete geçip, varıp Osmanoğullarının elinden Bursa’yı alıp, ecdadının tahtına oturasın." şeklinde karşılık bulan cümlenin Osmanlı Türkçesi: "Kıralımız Tekvûr sana vâfir selâm eder ve cevâbı budur ki, hareket idüp asker cem‘ idüp varup Âl-i Osmân’dan elinden Bursa’yı feth idüp ve ecdâdın tahtına cülûs idüp oturasın." şeklinde olmalıdır.

 Osmanlı Türkçesinin Türkçe latinizesi: "ayak pâdişâh huzûruna geldüklerinde paşalara buluşup Karaman-oğlı’nın nâdim olup ve eyledüği işlere peşîmân olup suçunu"dur.

"hemân-dem" sözcüğü "hemen o anda" demektir.

ni‘met, fu'ûl değil, fi'let vezdindedir.