OSMANLI TÜRKÇESİ II - Deneme Sınavı - 10

-dân دان

Nâ- نا

شيران Şiran kelimesi Farsça canlılar için kullanılan çoğul eki olan ân eki ile çoğul yapılmış bir kelimedir.

Farsça sayı isimlerinden 1000'in karşılığı hezârdır.

ميکده (Meygede) kelimesindeki -gede yer ismi yapan bir ektir ve kelime meyhane anlamına gelmektedir.

Gül bahçesi anlamına gelen کلشن (Gülşen) kelimesi sıfat değildir.

Bayındır, mamur, şen anlamlarına gelen 'âbâdân' kelimesinin eski harfler ile doğru yazımı: آبادان şeklinde olmalıdır.

Sonuna getirilen ekle benzetme sıfatı yapılan kelime مهرآسا (mihr-âsâ) olup, güneş gibi anlamına gelmektedir.

Nâ-tüvan kelimesi ''nâ'' olumsuzluk eki ile olumsuz hale getirilmiş olup güçsüz anlamına gelmektedir.

جامه دان (Câmedân-dân) kelimesi ''dân'' eki ile türetilmiş bir alet ismi olup çamaşırlık anlamını taşımaktadır.

نکهبان (nigeh-bân) kelimesi gölgelik değil, bekçi, muhafız anlamlarına gelmektedir.

Kelimelerin tamamı yer ismidir. -zâr, -sâr, -şen ve -istân ekleri kullanılarak yer ismi yapılmışlardır.

bist:20 anlamına gel ektedir.

mürg=kuş anlamına gelmektedir.

rûz=rûzân  olmalıdır.

-kâr,-gâr, -ger:  : İsmin sonuna konularak, bir iş yapmayı adet edinmiş veya meslek edinmiş kişileri ifade ederler

Kûh-sâr=dağlık

Sonu آ â ile bitenler fiillerde emir veya hâlihazır gövdesi elde etmek için masdardaki -den دن çıkarıldıktan sonra kalan köklerin son harfi olan آ â harfi de kaldırılır: Firistâ-den = فرستادن göndermek masdarında –den/ دن kalktıktan sonra firistâ / فرستا yerine firist/ فرست şekli gelir. Dolayısıyla B doğru seçenektir.

Sonu و û ile biten fiillerden emir veya hâlihazır gövdesi elde etmek için masdardaki -den دن çıkarıldıktan sonra /و û kalkar ve /آ â veya /آی ây gelir: Fersû-den = فرسودن “eskimek” masdarından –den/ دن eki kaldırıldığında fersâ / فرسا veya fersây / فرسای olur. Dolayısıyla A doğru seçenektir.

Sonu ر r ile biten fiillerden emir veya hâlihazır gövdesi elde etmek için masdardaki -den دن çıkarıldıktan sonra bazılarında /آر âr olur, bazılarında ise yine /ر r kalır: Şümür-den = شمردن saymak masdarındaki –den / دن eki düştüğünde şümür/ شمر yerine şümâr / شمار olur. Dolayısıyla E doğru seçenektir.