OSMANLI TÜRKÇESİ I

Ünlüyle biten fiillerde araya ‘‘y’’ getirilir.

Bildirme ekleri, Türkçede isim cümlelerinin yüklemini oluşturmak için bir isme getirilen eklerdir.

Hal ekleri isim çekim ekleridir

Türkçede sıkça kullanılan kelimelerin başında zamirler gelir

Zarfları şöyle çeşitlere ayırmak mümkündür:
• Nitelik (hal, tarz, vardır) bildirenler
• Nicelik (azlık-çokluk, miktar) bildirenler
• Yer, yön bildirenler
• Zaman bildirenler

İsimleri yüklemleştiren i-mek fiili eskiden tek başına kullanılırken bugün tek başına kullanılmaz.

Senin ve onun kelimelerinde de tamlayan eki ñ ile yazılmaktadır.

“dil” kökü ve “-ci” ekinden oluşan “dilci” kelimesinin Osmanlı Türkçesindeki yazılışı şu şekildedir: ديلجى . Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

لك şeklinde yazılmak -lık, -lik, -luk, -lük eklerinin ince ünlülü kelimelerdeki yazılış şeklidir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

-mı, -mi, -mu, -mü soru ekidir ve yalnızca می şeklinde ve kelimelere birleştirilerek yazılır. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

-ki eki Osmanlı Türkçesinde aidiyet bildiren bu ek her zaman کی şeklinde yazılmıştır. Okunuşu dudak uyumuna bağlıdır. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

قوللامق “kollamak” kelimesi isimden fiil yapmaya yarayan “-la” ekiyle yazılmıştır. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.

-dıkça, -dikçe ekleri kalın ünlülü fiillerde ,دقجه ince ünlülü fiillerde دکجه şeklinde yazılır. Ses uyumuna göre okunur. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

-ıl, -il, -ın, -in ekleri ل lam ve ن nun harfleriyle yazılır, aradaki yardımcı ses olan ünlüleri yazılmaz. Bu ek edilgen ve dönüşlülük için kullanılır. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

-arak, -erek ekleri zarf fiil eklerindendirler. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

ى سى hariç tüm diğer seçenekler bildirme ekleridir. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

"ج" cim harfi, A seçeneğindeki  binlerce, C’deki güzelce, D’deki kadıncağız ve E’deki kalıcı kelimelerinde /c/ olarak okunur. Oysa B seçeneğindeki هر قاجان kelimesi "her kaçan" şeklinde görüldüğü gibi  ج(cim) harfiyle yazılmasına rağmen ç ile okunur.

A seçeneğindeki dördüncü, B’deki bugünkü, C’deki küçücük ve E’deki kolayca kelimelerinin kökü hep isimdir. Oysa D seçeneğindeki koşma kelimesi fiile  مه şeklinde yazılan -ma, -me eki getirilmesiyle oluşmuştur.

E seçeneğindeki ياپدرمق kelimesinde در şeklinde yazılan fiilden fiil yapan ettirgenlik ekinin ünlüsü eski Osmanlıcada yuvarlak vokalle okunurdu: ياپدرمق “yapdurmak”, سچدرمك “seçdürmek”. Diğer seçeneklerdeki kollamak, kadıncağız, kalmağa ve açarak kelimelerindeki eklerde böyle bir durum yoktur.