OSMANLI TÜRKÇESİ I

Oğuz Türklerinin Anadolu’da oluşturdukları dil “Batı Türkçesi”, “Batı Oğuzcası”, “Türkiye Türkçesi” gibi adlarla anılmaktadır. Batı Türkçesinin 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar süren uzunca bir dönemde Anadolu’da gelişen yazı diline “Osmanlı Türkçesi” denir.

Üç döneme ayrılan Batı Türkçesinin ilk dönemine Eski Osmanlıca, Eski Türkiye Türkçesi veya Eski Anadolu Türkçesi adları verilir. Bu dönem Anadolu Selçukluları, Beylikler Çağı ve Osmanlı Devletinin İstanbul’un fethine kadar olan zamanı içine alır.

Osmanlı Türkçesi Alfabesinin temeli 28 harfli Arap alfabesine dayanır. Arap alfabesinde bulunmayan bazı sesler İranlı ve Türkler tarafından ilâve edilerek geniş Osmanlı Türkçesi Alfabesi oluşturulmuştur.

'sad' şeklinde okunan Osmanlı Türkçesi Alfabesinin harfi ص olarak yazılmaktadır.

Osmanlı Türkçesi alfabesinde ء hemze, ة te, ه (o) ha-i resmiye (şekilce he) harfleri yardımcı olarak kullanılır.

Üstün: (Arapçası fetha) ـ harfin üstüne konur ve harfi /a/e/ okutur.

Tenvin: Üstün, ötre ve esrenin kelimenin son harfinde çift yazılmasıdır. Okunuşu da değişir.

Med [ ۤ ] Elif harfinin üstüne konur ve uzun â sesi verir. Bu işaret ilk sesi a olan Türkçe kelimelerde de kullanılmıştır.

D seçeneğinde verilen harf Kendinden önce ve sonraki harflerle bitişir. Başta ve ortada değişikliğe uğrarlar, sonda yalın biçimi ile yazılırlar.

C seçeneğinde verilen harf kendisinden önceki harflerle bitişir sonrakilerle bitişmez.

Arap alfabesine dayalı Osmanlı Türkçesi alfabesinde kelimelerin okunuşuna yardımcı olan üstün, esre, ötre ve tenvin gibi harekelerin dışında med, şedde ve cezm adı verilen yardımcı işaretler vardır. Elif harfinin üstüne konan ve uzun â sesi veren işaret med işaretidir.

ژ - گ - ت harflerinin okunuşları sırasıyla te-gef ve je'dir.

Osmanlı Türkçesinde kelime sonundaki ünsüzler sakin (cezm) okunur.

Osmanlı Türkçesinde ط ظ ع غ ف ق ك ل م ن ى ب پ ت ث چ ج ح خ س ش ص ض harfleri bitişen harflerdir. Bitişmeyen harfler ise;  ا د ذ ر ز ژ و ه  harfleridir.

Sonda bulunan ه harfi kelimelerde ünlü yerine kullanıldığında kendisinden sonrakiyle bitişmez. Buna hâ-i resmiye denir.

ترك sözcüğünün okunuşu "terk"tir.

ولايت  (vilâyet) sözcüğü (lam elif) لا harfinin başta yazılış şekli için doğru örnektir.

Ötre, harfin üstüne konur ve harfi /o/ö/u/ü/ okutur.

Arapça kelimelerde yan yana gelen aynı ünsüzlerin tek harf yazılıp iki harf okunması için kullanılan işaret şeddedir.

ن (nun) harfinin sonda yazılışı ن şeklindedir.