aofsorular.com
TAR111U

Osmanlı Türkçesi Alfabesi

1. Ünite 20 Soru
S

Oğuz Türklerinin Anadolu'da oluşturduğu dile verilen isimler nelerdir?

“Batı Türkçesi”, “Batı Oğuzcası”, “Türkiye Türkçesi”dir.

S

Osmanlı Türkçesi, hangi dönemleri kapsar?

Batı Türkçesinin 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar süren uzunca bir dönemde Anadolu’da gelişen yazı diline “Osmanlı Türkçesi” denir.

S

Osmanlı Türkçesi kaç dönemde incelenir?

Üç döneme ayrılan Batı Türkçesinin ilk dönemine Eski Osmanlıca, Eski Türkiye Türkçesi veya Eski Anadolu Türkçesi adları verilir. Bu dönem Anadolu Selçukluları, Beylikler Çağı ve Osmanlı Devletinin İstanbul’un fethine kadar olan zamanı içine alır. Sözü edilen dönem Osmanlının kuruluş dönemidir.
İkinci dönem, Klâsik Osmanlı Türkçesi adıyla anılmakta olup 15. yüzyılın ortalarından 19. yüzyıla kadar devam eder. Üçüncü dönem ise “Yeni Osmanlı Türkçesi” adıyla anılmakta olup Tanzimat’tan 1908’e yani ikinci meşrutiyete kadar gelir. Daha sonraki dönem ise “Yeni Türkiye Türkçesi” olarak adlandırılır.

S

Osmanlı Türkçesinin genel özelliklerini sıralayınız.

  • Osmanlı Türkçesi döneminde bilhassa Arapça ve Farsçadan alınan kelime ve gramer unsurları, Anadolu’da yaşayan farklı dillerden etkilenmeler vb. sebeplerle dil bir hayli gelişmiş ve değişmiştir.
  • Sözü edilen dönemde, Türkçe yönünden sade anlaşılır metinlerin yanında Arapça ve Farsça unsurlarla dolu belli bir kesimin anlayabileceği metinler de yazılmıştır.
  • Hem manzum hem de mensur olarak yazılan metinlerde sade, orta ve süslü dillerle eserler telif edilmiştir.
  • Dinî metinler sade ve orta seviyede bir dille kaleme alınırken edebî metinler her üç seviyede de kaleme alınmışlardır.
  • Bunların dışında Özel kalıpları ve formülleri olan resmî belge dili de vardır.
  • Resmî dille yazılan metinler diğerlerinden farklılık arz eder.
  • Şurası unutulmamalıdır ki Arapça Farsça unsurların çok yaygın olduğu metinlerde bile Türkçe cümle yapısı ve gramer hususiyetleri hâkim olmuştur.
  • Ayrıca farklı dillerden alınan unsurlar bir şekilde ve zaman içinde asli hüviyetlerinden uzaklaştırılarak Türkçeleştirilmişlerdir.
  • Böylece Osmanlı Türkçesi Türk tarihi içinde dünyanın en zengin; ifade gücü ve ahenk özelliği en yüksek dilleri arasına girmiştir.
S

Arap alfabesine İranlıların eklediği harfler nelerdir?

Arap alfabesine İranlılar pe پ , çe چ ve je ژ harflerini ilâve etmişlerdir.

S

چ harfinin okunuşunu yazınız.

çim

S

ڭ harfinin okunuşunu yazınız.

sağır kef veya kâf-ı nûnî

S

Üstün ismiyle nitelenen harekeyi tanıtınız.

(Arapçası fetha) ـَ ــ harfin üstüne konur ve harfi /a/e/ okutur.

S

Ötre isimli hareke harflere hangi ses değerini kazandırır?

Harfin üstüne konur ve harfi /o/ö/u/ü/ okutur.

S

Tenvin isimli harekeyi tanıtınız.

Üstün, ötre ve esrenin kelimenin son harfinde çift yazılmasıdır. Okunuşu da değişir.
Üstünlü tenvin ــً
ــ Kelimenin son harfini /an/ en/ okutur. Yazılırken kelimenin sonuna tenvin elifi getirilir. Tenvin elifi getirilen kelimeler tenvin kaldırılsa bile tenvinli okunur. ساملا sâlimen (sağ
olarak)
Esreli tenvin ـٍ
ـــ kelimenin son harfini /ın/in/okutur.
Ötreli tenvin ــٌ
ــ kelimenin son harfini /un/ün/okutur.

S

Cezm harekesini tanıtınız.

[ ْ]

(Sakin, sukun) Harfin üstüne konur ve ünsüz okutur. Türkçe kelimelerde kapalı hecelerin heceyi kapayan ünsüzlerinin okunması için konmuştur.

S

اللشمك kelimesinin okunuşunu yazınız.

elleşmek

S

Terk kelimesinin Arap harfleriyle yazılışı nasıldır?

تَرْكْ

S

Osmanlı Türkçesindeki kelime sonunda yer alan ünsüzler nasıl okunur?

Osmanlı Türkçesinde kelime sonundaki ünsüzler sakin (cezm) okunur.

S

ش ّكر kelimesinin okunuşlarını yazınız.

Şeker

Şükr

Şekker

S

آشِكَارْ kelimesinin okunuşunu yazınız.

Âşikâr

S

Kendisinden önceki ve sonrakiyle bitişen harfler nelerdir?

ب پ ت ث چ ج ح خ س ش ص ض
ط ظ ع غ ف ق ك ل م ن ى

S

Bebek kelimesini Arap harfleriyle yazınız.

ببك

S

Vilâyet kelimesini Arap harfleriyle yazınız.

ولايت

S

Gaflet kelimesinin Arap harfli yazımında hangi harfler bitişir?

غفلت şeklinde yazılan kelimede bütün harfler bitişir.