OSMANLI TÜRKÇESİ I - Deneme Sınavı - 4

Seçeneklerdeki kelimelerin okunuşları ve aldıkları ekler şöyledir: يورومشل yürümüşler öğrenilen geçmiş zaman+ III. çoğul şahıs, طورمامشلر durmamışlar öğrenilen geçmiş zaman + III. çoğul şahıs, قیرمشز kırmışız öğrenilen geçmiş zaman + I. çoğul şahıs, یورومشم yürümüşüm öğrenilen geçmiş zaman + I. tekil şahıs. قیرمشسک kırmışsın öğrenilen geçmiş zaman + II. tekil şahıs eki. Doğru cevap D’dir.

Seçeneklerdeki kelimelerin okunuşları ve aldıkları ekler şöyledir: بنده bende (I. tekil kişi zamiri + bulunma hâli eki), بنجه bence (I. tekil kişi zamiri + eşitlik hâli eki),بزده bizde (I. çoğul kişi zamiri + bulunma hâli eki), بزی bizi (I. çoğul kişi zamiri + yükleme hâli eki). بکا bana (I. tekil kişi zamiri + yönelme hâli eki). Doğru cevap A’dır.

Seçeneklerdeki kelimelerin okunuşları ve anlamları şöyledir: كى gey (çok, pek), بعده ba’dehu (sonra), بعيد ba’îd (sonra) ve  ﺑﻴﺮﻭﻥ bîrûn (dışarı). قنده  kanda (nerede) anlamında kullanılan bir zarftır. Doğru cevap C’dir.

Kırk sayısının yazılışı biçiminde ünlü gösterilmemelidir. Sayının doğru yazılış biçimi قرق biçimindedir. Doğru cevap B’dir.

سوديكيمى "sevdiği mi?" sözcüğü soru, diğerleriyse çokluk eki almıştır.

كور "kör" sözcüğü "لك" -lük ekiyle isim yapılabilir. لر -ler, çokluk, مى -mi, soru, در -dır ise fiil yapım ekidir.

كزدرمك , ياپدرمق , كلدرمك ve سچرتمك  sözcükleri -dır ekiyle fiilden fiil yapılmış, ettirgen durumda sözcüklerdir. Fakat aldıkları ek sözcüğe göre dır, -dir, -dur, -dür (-tır, -tir, -tur, -tür) seslerini verebilir.  Soru kökünde "dir" ekininin yazımında eksiklik var. "seçtirmek" olarak yazılmamış. Sözcüğü bold yaptım. Düzeltilmesi gerekiyor.

Cümlenin fiil zarfı "koşarak"ın yazılışında -arak/-erek eki kullanılmalıdır:  قوشاراق

سورويله "sürüyle" sözcüğü hal eklerinden vasıta halindeyken, diğerleri ilgi durumundadır.

يورو fiilinin ikinci tekil şahıs öğrenilmiş zaman çekimi: يورومشسك "yürümüşsün"dür.

شو işaret zamirinin bulunma ve yönelme halleri: شونده - شوكا "şuna" ve "şunda"dır.

"Aceleyle" anlamına gelen Osmanlı Türkçesi zarf بر وجه تعجيل  "ber-vech-i ta‘cîl"dir. Diğerleri, عجبا "acaba", واقعا "vakıa" (gerçi), سال بسال "sal be-sâl" (yıldan yıla).

A) ذوقسز zevksiz

B) دوستچه dostça

D) اغاچمی ağaç mı

E) قالمق kalmak

C seçeneğindeki ایشلر (işler) sözcüğünde çoğul eki bulunmaktadır. 

Doğru yanıt C'dir.

دوردرمق durdurmak- fiil yapım eki

کوروپ görüp- zarf fil eki

کتیرن getiren- sıfat fiil eki

بوشم boşum- bildirme eki

A seçeneğindeki اولکی sözcüğü "evvelki" anlamında olup isim yapım eki içermektedir. Doğru yanıt A'dır.

A) بولورلر bulurlar - geniş zaman (çokluk)

B) كجمدى geçmedi - görülen geçmiş zaman

C) قيرمشم kırmışım - öğrenilen geçmiş zaman

D) آتیورسك atıyorsun -  şimdiki zaman

E) قالاجق kalacak - gelecek zaman

Doğru yanıt B'dir.

A) سوزه (söze) yaklaşma hal eki

B) سودی (südü) yapma/yükleme hal eki

C) کتابله (kitapla) vasıta hali eki

D) کوشکك (köşkün) ilgi eki

E) دیوانده (divanda) bulunma hal eki

A) اننه لری (anneleri) 3. şahıs çokluk

B) کتابك (kitabın) 2. şahıs teklik

C) بابام (babam) 1. şahıs teklik

D) سوزی (sözü) 3. şahıs teklik

E) سوزمز (sözümüz) 1. şahıs çokluk

Doğru yanıt D'dir.

i-mek fiilinin dört çekimi vardır: şimdiki zaman, görülen geçmiş zaman, öğrenilen geçmiş zaman ve şart. 

A) خسته یدم (hastaydım) i-mek görülen geçmiş zaman

B) قالاجقلر (kalacaklar) gelecek zaman eki

C) خسته یمشم (hastaymışım) i-mek öğrenilen geçmiş zaman

D) آليرسه م (alırsam) i-mek şart 

E) آتیوردم (atıyordum) i-mek şimdiki zaman

Verilen tüm sözcükler fiil yapım eki içermektedir, ancak بوکدرمك büktürmek, قوشدرمق koşturmak,  یاپدرمق  yaptırmak, سچترمك seçtirmek  sözcükleri -dır, -dir, -dur, -dür (-tır, -tir, -tur, -tür) eki içermekte iken, E seçeneğindeki چوزلمك çözülmek  sözcüğü -ıl, -il, -ın, -in eklerinden -il ekini içermektektedir. 

Doğru yanıt E'dir.

بزجه (bizce) eşitlik zamiridir. Doğru yanıt A'dır.