OSMANLI TÜRKÇESİ I - Deneme Sınavı - 1

E seçeneğindeki ياپدرمق kelimesinde در şeklinde yazılan fiilden fiil yapan ettirgenlik ekinin ünlüsü eski Osmanlıcada yuvarlak vokalle okunurdu: ياپدرمق “yapdurmak”, سچدرمك “seçdürmek”. Diğer seçeneklerdeki kollamak, kadıncağız, kalmağa ve açarak kelimelerindeki eklerde böyle bir durum yoktur.

-alı, -eli ekleri kalın ünlülü fiillerde  الی,  ince ünlülü fillerde لى ه şeklinde yazılır. Ünlüyle biten fiillerde araya ‘‘y’’ getirilir. B seçeneğindeki كيرالى “gireli” kelimesinde fiil ince ünlülü olmasına karşılık الی ile yanlış yazılmıştır. Diğer seçeneklerdeki kelimelerin yazımında bir sorun yoktur:  آكلايالی “anlayalı”, آلالی  “alalı”,  کوره لی "göreli", ويره لى  "vereli".

-dık, -dik, -duk, -dük (-tık, -tik, tuk, -tük) ekleri kalın ünlülü fiillerde  دق, ince ünlülü fiillerde  دك şeklinde yazılır. Bu ek ekseriyetle iyelik ekleriyle kullanılır. Yalnızca A seçeneğindeki ديكلديکی “dinlediği” yazımı bu kurala uyduğu için doğrudur.

Bildirme ekleri, Türkçede isim cümlelerinin yüklemini oluşturmak için bir isme getirilen eklerdir. Eklerin ünlüleri yazılmaz. Kelime ünlüyle bitiyorsa 1. şahısta yardımcı ‘‘y’’ ünlüsü yazılır. B seçeneğindeki طلبه سن  yazımı yanlıştır; doğru yazım  طلبه سك  “talebesin” şeklindedir.

Şahıs ve işaret zamirlerinin yaklaşma halleri şu şekildedir:

Görüldüğü gibi A seçeneğindeki باكا bana kelimesi yanlış yazılmıştır. Doğrusu بكا şeklindedir.

İsimleri yüklemleştiren i-mek fili eskiden tek başına kullanılırken bugün tek başına kullanılmaz. Metinlerdeki ayrı veya bitişik yazılışını aynen yansıtacak biçimde okumak gerekir. Şimdiki zaman, görülen geçmiş zaman, öğrenilen geçmiş zaman ve şart çekimleri vardır. Yalnızca E seçeneğindeki دویماياجقلر “duymayacaklar” kelimesinde i-mek fiili bulunmaz. Oysa A seçeneğindeki “hastaydım”,  B’deki "alırsam", C’deki "atıyor idim" ve D’deki "yolda imiş" çekimlerinde i-mek fiil bulunmaktadır.

Geniş zamanın olumsuzluk eki –maz, -mez ماز مز şeklindedir.