aofsorular.com
TDE206U

FARSÇADA KELİME YAPIMI: İSİMLER, SIFATLAR

1. Ünite 20 Soru
S

Ekler göz önünde bulundurulduğunda Türkçe ve Farsça arasındaki fark nedir?

Farsça, esas olarak eklemeli bir dil sayılabilir; bu özelliği açısından Türkçeye benzer. Farsçada Türkçeden farklı olarak yalnızca son ekler yoluyla değil, ön ekler yoluyla da kelimeler türetilebilir.

S

İki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle türetilen kelimelere

.......... .......... denilmektedir.

Farsça, esas olarak eklemeli bir dil sayılabilir; bu özelliği açısından Türkçeye benzer. Farsçada Türkçeden farklı olarak yalnızca son ekler yoluyla değil, ön ekler yoluyla da kelimeler türetilebilir. Bunun yanında iki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle birleşik kelimeler de yapılabilmektedir.

S

سفيد ifadesi yapı bakımından ne tür bir kelimedir?

Farsçadan alınmış birçok yalın sıfat da Türkçede kullanılmıştır:

سفيد sefîd "beyaz"

S

چهار çehâr ve دوصد dü-sad sayılarının Türkçe karşılıklarını yazınız.

چهار çehâr "dört"

دوصد dü-sad "iki yüz"

S

Farsça sıra sayılarının yapımında kullanılan eklerden üç tanesini yazınız.

Osmanlı Türkçesinde Farsça sıra sayıları az kullanılmıştır. Başlıca م+ üm, می +ümî ve مين+ ümîn ekleriyle teşkil edilir.

S

"sekizinci" ve "onuncu" anlamlarına gelen farsça sıra sayılarını yazınız.

Sekizinci:  هشتم heştüm

Onuncu: دهم dehüm

S

Âlet isimleri yapımında kullanılan, daha çok nesnelerin konulduğu kapları ifade eden ek nedir?

+dân دان :Âlet isimleri yapımında kullanılır, daha çok nesnelerin konulduğu kapları ifade eder.

S

باغبان kelimesi Türkçede ne anlama gelmektedir?

+bân بان+ ~ vân وان : Meslek isimleri yapımında kullanılır. Bazı örnekleri şunlardır: باغبان bâğbân "bağcı, bahçıvan".

S

كذار güzâr kelimesine yer yapımında kullanılan bir ek getirerek yeni bir kelime türetiniz.

كذار güzâr : güzârgâh كذارکاه

S

Kelimelere Türkçedeki -sız/-siz ekinin anlamını katan eki yazınız.

ب bî-: Kelimelere Türkçedeki -sız/-siz ekinin anlamını katar.

S

-ter تر ve -terîn ترين son ekleri Türkçedeki hangisi iki karşılaştırma kelimesiyle aynı anlama sahiptir?

-ter تر ve -terîn ترين :Sıfatların karşılaştırma ve üstünlük derecelerini ifade eder. Bugünkü Türkçede bu kategori sıfatın önüne daha ve en kelimelerini getirerek yapılır: daha iyi, en iyi.

S

+gûn گون eki çeşitli isimlerden .......... adları üretir. Örneğin; كلكون 

Boşluğu doğru kelimeyle doldurunuz.

+gûn گون :Çeşitli isimlerden renk adları türetir: كلكون gül-gûn "gül rengi, pembe"

S

براى تحصيل ifadesi hangi eki almıştır ve Türkçe anlamı nedir?

براى berây "için": براى تحصيل berây-ı tahsîl "öğrenim için"

S

Özel kalıp açısından Arapça ve Farsça kelimeler arasındaki fark nedir?

Farsçadan alınmış çok sayıda isim ve sıfat Türkçede kullanılmıştır. Bunların Arapçada olduğu gibi özel kalıpları, yani vezinleri olmayıp anlamlarını bilmemiz yeterli olur.

S

Arapça kelimelerin bir özelliği olan özel kalıplara .......... denir.

Farsçadan alınmış çok sayıda isim ve sıfat Türkçede kullanılmıştır. Bunların Arapçada olduğu gibi özel kalıpları, yani vezinleri olmayıp anlamlarını bilmemiz yeterli olur.

S

Farsça kelimelerin üç özelliğini yazınız.

Farsça, esas olarak eklemeli bir dil sayılabilir; bu özelliği açısından Türkçeye benzer. Farsçada Türkçeden farklı olarak yalnızca son ekler yoluyla değil, ön ekler yoluyla da kelimeler türetilebilir. Bunun yanında iki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle birleşik kelimeler de yapılabilmektedir. Böylece Farsçada isimler, sıfatlar ve zarflar yalın, türemiş ve birleşik olarak ele alınabilirler. Kelime türetme ve birleşik kelime yapma yolları öğrenildiğinde Farsçanın oldukça sade bir morfolojik yapısı olduğu görülecektir.

S

Farsça "kırk" sayısının karşılığı nedir?

چهل çihil "kırk" 

S

Farsça "altıncı" sıra sayısını yazınız. 

ششم şeşüm "altıncı"

S

İsimden isim yapan son eklerden hangileri hem yer hem de zaman ifade edebilir?

+gâh گاه :Yer ve zaman isimleri yapımında kullanılır.

+istân ستان :Yer ve zaman isimleri yapımında kullanılır.

S

بسته كار kelimesinin aldığı eki ve Türkçe anlamını yazınız.

+kâr كار+ ,gâr گار+ ,ger گر : Bu ekler isimlere gelerek bir işi çokça yapanı veya meslek olarak yapanı ifade ederler. بسته كار bestekâr "beste yapan"