OSMANLI TÜRKÇESİ GRAMERİ I

Öznedeki değişmeyen bir durum ve niteliği bildiren kelimelere sıfat-ı müşebbehe denir.

Sıfat-ı müşebbehe türeten vezinlerden birisi de  fa′îl veznidir. Bu vezinde ortadaki ye (ی) ekleme bir harftir. Örnek: كرم kerem “cömertlik” → كريم kerîm “cömert”.

Ef'al vezninde baştaki elif (ا) ekleme bir harftir.Bu vezin renkleri, bedendeki kusur ve sakatlıkları bildiren sıfat-ı müşebbehe türetir.

İsm-i tafdîl kategorisindeki sıfatlar, ifade ettikleri niteliğin öznede başkalarına göre daha çok veya en çok olduğunu ifade ederler.

İsm-i tafdîl kategorisinin bir tek vezni vardır: افعل ef'al. Bu vezinde de baştaki elif (ا) harfi eklemedir. نادر nâdir “seyrek” → اندر ender “pek seyrek”

Masdarın ifade ettiği işin çok yapıldığını, abartıyla yapıldığını veya daima yapıldığını ifade eden kelimelere mübâlağa-i fâ'il denilmektedir.

Masdarın ifade ettiği işin çok yapıldığını, abartıyla yapıldığını veya daima yapıldığını ifade eden kelimelere mübâlağa-i fâ'il denilmektedir. Osmanlı Türkçesinde bu tür kelimeler için sıkça kullanılan vezinlerden birisi de fa''âl veznidir. Bu vezinde ortadaki elif (ا) harfi ekleme harftir.

Osmanlı Türkçesinde kullanılan mübâlağa-i fâ'il için sıkça kullanılan vezinlerden birisi  fa''âl veznidir. Bu vezinde ortadaki elif (ا) harfi ekleme harftir. Diğeri ise fa'ûl  veznidir. Bu vezinde de ortadaki vav (و) harfi ekleme harftir.

Bu kategorideki kelimeler aitlik, mensupluk anlamları veren sıfatlardır. Bir şeye ait, bir şeye dair, bir şey ile ilgili vs. anlamlarındaki kelimeler bu kategoride olur. Bu kelimeler kıyâsî, yani bir kurala bağlı olarak üretilir. Bunların yapılışı Türkçedeki ekleme sistemine benzer: Kelimenin sonuna Arapçada /iyyün/ şeklinde okunan bir ye (ى ) getirilir.

İsm-i mensûb yaparken sonu çift ye harfi ile biten üç harfli kelimelerde ye harflerinden biri düşer, ikincisi vav harfine dönüşür; bir önceki harfin harekesi de üstün olur.  nebî (nebiyy) →  nebevî "Peygamberle ilgili"