OSMANLI TÜRKÇESİ GRAMERİ I

Arapçada masdarlar, türedikleri fiilerin teklik 3. şahıstaki çekimlerinde zâid harf bulunup bulunmamasına göre iki gruba ayrılır.

Mücerred (yalın) masdarların kalıpları, belli bir anlam üretmezler.

Fiilden türetilen bir ismin niçin bu vezinden türetildiğinin belli bir kuralı yoktur.

Mezîdünfih masdarların üretildiği kalıplar ise belli, değiştirilemez anlamlar üretirler. 

Mezîdünfih masdarlarda fiilin geçişli veya
geçişsiz oluşu önemlidir.

Mec’ûl masdarlar, çeşitli
isim ve sıfatlardan +iyyet
son ekiyle yapılmış soyut
isimlerdir: insâniyyet,
beşeriyyet, hürriyyet vs.

Bilhassa fi'l ve fu'l ve fa'l veznindeki bazı kelimeler Türkçede kimi ses değişikliklerine uğramışlardır. Bu kelimeler görüldüğü gibi tek ünlülüdür ve birçoğunun ses yapıları Türkçenin ses yapısına uymaz. Bu gibi kelimelerden yüksek bir kullanımsıklığına sahip olanların iç seste bir ünlü türemesiyle Türkçenin ses yapısına uydurulduklarını görürüz: fikr > fikir, rızk > rızık, şi'r > şiir, küfr > küfür, şükr > şükür gibi. Bu kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında türeyen bu ünlü düşer: fikir > fikrimiz, rızık > rızkını, hüküm > hükmüne vs. Burada dikkat edilmesi gereken
nokta, bu kelimelerin Arapçadaki orijinal imlâlarıyla yazıldıklarıdır

Dört aslî harften meydana gelen masdarların bir tek vezni vardır: fa'lelet.

“öğretme”, تعلم ta'allüm:öğrenme

Fiillerden türetilen masdarlara  mezîdünfih masdarlar (artırılmış, harf ilâve edilmiş masdarlar) adı verilir. Örnek: معلم muallim "öğretmen"

fu'ûlet: rutûbet

حسن hüsn: fu'l

mes'ele: mef'alet

Masdarın sonuna -iyyet يت eki getirilerek yapılmıştır.

سارق: sârik “çalan,hırsız"

meşhûd :görülen

ظالم-ظلم

şikayet: fi'âlet